Η διάσωση της βιοποικιλότητας προϋπόθεση σωτηρίας του πλανήτη

Ο κίνδυνος για τη βιοποικιλότητα έχει επισκιαστεί από τη συζήτηση για την κλιματική αλλαγή αλλά δεν είναι λιγότερο απειλητικός. Η ζωή πάνω στη γη αναμένεται να σταματήσει σε σημείο που να δώσει τέλος και στη διαδρομή του ανθρώπινου γένους. Η αναγνώριση της αξίας της Γης θα μπορούσε να είναι ο τρόπος για να τη σώσουμε και έτσι να σώσουμε και τους εαυτούς μας;

Οι μεγάλοι αφανισμοί έρχονται και παρέρχονται. Η γη έχει γνωρίσει πέντε στα τελευταία μισό δισεκατομμύρια χρόνια, και μια σειρά από λιγότερο σημαντικές εξαφανίσεις ειδών, επίσης.

Συνήθως, αυτές προκλήθηκαν από έναν κατακλυσμιαίο γεγονός - μια σύγκρουση μ’ έναν αστεροειδή ή ένα σούπερ ηφαίστειο. Οι επιστήμονες εικάζουν ότι μερικές φορές οι αφανισμοί αυτοί έχουν προκληθεί από σταδιακές αλλαγές στην ατμόσφαιρα της γης.

Αλλά αυτό που κάνει τη λεγόμενη «έκτη μεγάλη εξαφάνιση» ξεχωριστή είμαστε «Εμείς». Αυτή τη φορά είμαστε παρόντες ως μάρτυρες. Τυχαίνει, επίσης, να την «καθοδηγούμε».

Σύμφωνα με την τελευταία Έκθεση για την Παγκόσμια Βιοποικιλότητα που κυκλοφόρησε τον περασμένο μήνα, τα ποσοστά εξαφάνισης μπορεί να είναι έως και 1।000 φορές υψηλότερα από το βασικό ποσοστό - το κανονικό ρυθμό εξαφάνισης που συνόδευσε την εξέλιξη πάνω στη γη.

Ζοφερή προοπτική

Οι Τίγρεις πρόκειται να εξαφανιστούν από την άγρια φύση σε 15 χρόνια

Η πτωτική τάση συμβαίνει σε όλο το φάσμα της ζωής. Είδη εξαφανίζονται, η Γενετική ποικιλία - μια εγγύηση κατά των ασθενειών – χάνεται. Και ολόκληρα οικοσυστήματα, των οποίων οι διαδικασίες παρέχουν τα πάντα, από τους οικοτόπους με την ποιότητα του αέρα, του νερού και του εδάφους, εξαντλούνται και υποχωρούν.

Μερικά είδη βρίσκονται σε χειρότερη θέση από άλλα. Τα αμφίβια αντιμετωπίζουν το μεγαλύτερο κίνδυνο και τα κοράλλια καταστρέφονται ταχύτατα. Ενώ ο αριθμός των σπονδυλωτών ειδών μειώθηκε σχεδόν κατά ένα τρίτο, κατά μέσο όρο μεταξύ 1970 και 1996, σχεδόν το ένα τέταρτο του συνόλου των φυτικών ειδών εκτιμάται ότι απειλούνται με εξαφάνιση.

Κατά τα τελευταία 110 χρόνια, ο πληθυσμός των άγριων τίγρεων της Ινδίας μειώθηκε πάνω από 97,5 %, χάρη στη λαθροθηρία και τον ανταγωνισμό για τη γη με τους ανθρώπους.

"Εάν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση, μπορεί να αναμένει κανείς οι τίγρεις να εξαφανιστούν μέχρι το 2025», λέει ο Δρ Ashok Khosla, Πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN), του οργανισμού που δημιουργεί καταλόγους παγκοσμίως των ειδών που ονομάζονται « Κόκκινες Λίστες» (Red Lists).

Ένα άλλο παράδειγμα που ο Khosla αρέσκεται να αναφέρει από την πατρίδα του, την Ινδία, είναι η ξαφνική βουτιά σε πληθυσμούς γύπα στη Νότια Ασία, που παρουσίασε μια πτώση του πληθυσμού των πουλιών 40 εκατομμύρια σε 60.000 μέσα σε μια δεκαετία από το έτος 1992.

Η κλιματική αλλαγή θα προκαλέσει, επίσης, μια δραματική και απότομη μείωση του αριθμού των πολικών αρκούδων, σύμφωνα με μια νέα μελέτη που πριν λίγο ολοκληρώθηκε.

Η έρευνα είναι η πρώτη που υποστηρίζει πώς η αλλαγή του κλίματος θα επηρεάσει την αναπαραγωγή και επιβίωση της πολικής αρκούδας.

Το ανθρώπινο αποτύπωμα

Οι παράγοντες για την απώλεια της βιοποικιλότητας μπορεί να συγκλίνουν - άμεσα ή έμμεσα - στον άνθρωπο.

Οι βασικές πιέσεις στη βιοποικιλότητα περιλαμβάνουν την αλλαγή των τόπων κατοικίας (σκεφτείτε επίσης τις μονοκαλλιέργειες και τη ριζική κοπή και εξάλειψη ολόκληρων δασών ), την υπερεκμετάλλευση (όπως π.χ. αποθεμάτων σε ψάρια των ωκεανών), η ρύπανση, τα χωροκατακτητικά και επιθετικά ξένα είδη (των οποίων οι επιδρομές σε νέα εδάφη συνήθως είναι υποκινούμενες από τους ανθρώπους) και την κλιματική αλλαγή.

Σε πλήρη αντίθεση με τους περισσότερους από τους συγκατοίκους μας σε αυτόν τον πλανήτη, ο ανθρώπινος πληθυσμός έχει εκραγεί κατά τον τελευταίο αιώνα. Το 1900, ο παγκόσμιος πληθυσμός ήταν 1,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι. Σήμερα είναι περίπου 6,9 δισεκατομμύρια και αναμένεται να φθάσει σε εννέα δισεκατομμύρια μέχρι το 2050.

Οι άνθρωποι, επίσης, καταναλώνουν περισσότερο. Σύμφωνα με την έκθεση του τρέχοντος έτους για κατανάλωση από το ινστιτούτο World Watch, ο μέσος Αμερικανός καταναλώνει έξι φορές περισσότερο σήμερα σε σχέση με το το 1960.

Οι αριθμοί και η συμπεριφορά μας ήδη διυλίζουν τους πόρους για 1,4 πλανήτες, αναφέρει το Δίκτυο για το Παγκόσμιο Αποτύπωμα (Global Footprint Network). Σύμφωνα με «μετριοπαθείς» υπολογισμούς οι τάσεις δείχνουν ότι θα χρειαζόμαστε δύο πλανήτες μέχρι το 2050 για τη διατροφή και υποστήριξή μας.

Τα στοιχεία αυτά οδήγησαν σε μια αυξανόμενη αίσθηση του συναγερμού σε ορισμένους κύκλους, και αυξανόμενες εκκλήσεις για ριζική αλλαγή.