Πολυτεχνείο 2012 – ανάγκη για παλλαϊκή συσπείρωση για να αποτραπεί ο εκφασισμός της ελληνικής πολιτικής και κοινωνίας

Κάθε χρόνο στην επέτειο του Πολυτεχνείο συνηθίζονταν οι κοινότοποι λόγοι.

Οι δηλώσεις από τις πολιτικές δυνάμεις, ακόμη και τις κυβερνώσες.

Ενώ από τις μαχόμενες κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις προβάλλονταν  συνήθως το σύνθημα «το Πολυτεχνείο ζει – ο αγώνας συνεχίζεται».

Στην εποχή των Μνημονίων, όμως, όπου εφαρμόζεται η πιο βάρβαρη νεοφιλελεύθερη πολιτική όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για μια χώρα της Ευρώπης, τα πράγματα αποκτούν μια τελείως διαφορετική διάσταση.

Και δεν είναι μόνο ή κυρίως η πικρή διαπίστωση ότι πρόσωπα που είχαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην εξέγερση του Πολυτεχνείου στην κυριολεξία μεταλλάχτηκαν και σήμερα πρωτοστατούν στα κόμματα που επέβαλαν και στηρίζουν το μνημονιακό καθεστώς.

Ούτε ότι το μεταπολιτευτικό πολιτικό σύστημα οδήγησε σε μια ακόμη τραγωδία την πολύπαθη ελληνική κοινωνία, τους Έλληνες πολίτες.

Έχουμε ήδη επισημάνει ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μια ραγδαία εξελισσόμενη προσπάθεια ακρωτηριασμού και των στοιχειωδών πολιτικών ελευθεριών και δικαιωμάτων, πέρα από τα οικονομικά, εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα που ήδη έχουν κατακρεουργηθεί.

 Αυτή η ακραία και  άγρια νεοφιλελεύθερη πολιτική που εκπροσωπείται από τους πολιτικούς σχηματισμούς που υποστηρίζουν τα κάθε λογής Μνημόνια, από την οικονομική ολιγαρχία της χώρας, τους ξένους δανειστές, τοκογλύφους και ισχυρούς της ευρωζώνης  - και όχι μόνο – απαιτεί και μια σκληρή αυταρχική και αντιδημοκρατική πολιτική εξουσία η οποία επιζητά να βρει πολιτικό άλλοθι στα πιο συντηρητικά αντανακλαστικά της κοινωνίας μας – στη ξενοφοβία, το ρατσισμό, στη μισαλλοδοξία.

 Ενώ η νεοναζιστική και φιλοχουντική «Χρυσή Αυγή» αναδεικνύεται όχι μόνο ενεργή εφεδρεία του συστήματος, αλλά και πρωταγωνιστικός παίχτης στη διαμόρφωση μιας ακροδεξιάς και υπερσυντηρητικής πολιτικής ατζέντας, με κύριο στόχο την περιστολή και των τελευταίων ιχνών από αυτά  που αποκαλούνται αστικά πολιτικά δημοκρατικά δικαιώματα.  Με τη λαϊκιστική της ρητορεία επιχειρεί και ως ένα βαθμό έχει πετύχει να ελκύσει τα πιο καθυστερημένα πολιτικά και κοινωνικά στρώματα και να λειτουργεί ως ο μοχλός για ακόμη πιο αντιδραστικές λύσεις.

 Έτσι, η ΝΔ και ο Αντώνης Σαμαράς, που έχουν σπεύσει να συδιαμορφώσουν  αυτή την υπερσυντηρητική πολιτική ατζέντα, επιδιώκουν να εμφανιστούν ως «κεντρώα» ή «κεντροδεξιά» δύναμη και ως πόλος συσπείρωσης του «αστικού κόσμου»  απένατι στα δύο «άκρα» - τη Χρυσή Αυγή και την Αριστερά!

«Κεντρώα» μια πολιτική παράταξη που εφαρμόζει πολιτικές κοινωνικής εξόντωσης και υποθηκεύει για το απροσδιόριστο μέλλον την ίδια την προοπτική και τη συγκρότηση της χώρας μας!

Από κοντά - πρόθυμες θεραπαινίδες - το ετοιμοθάνατο ΠΑΣΟΚ, που βαρύνεται με τις μεγαλύτερες ευθύνες την τελευταία τριακονταετία για την κατάντια της οικονομίας. Αλλά και ως θλιβερό συμπλήρωμα, η ΔΗΜΑΡ, μια δύναμη που αυτοαποκαλείται «αριστερή» και ανέχεται να συνυπάρχει σε ένα κυβερνητικό σχήμα που εφαρμόζει μια οικονομική πολιτική με αυτόν το χαρακτήρα, αλλά και που ολοένα λαμβάνει πιο αντιδραστικό μέχρι και ανοικτά αντιδημοκρατικό και ρατσιστικό πρόσωπο.

Στήριγμα βασικό αυτού του ιδιόμορφου πολιτικοοικονομικού  συμπλέγματος, τα κυρίαρχα ΜΜΕ, κρατικά και ιδιωτικά, που έχουν αναλάβει εργολαβικά το ρόλο του μηχανισμού προπαγάνδας,  παραπληροφόρησης, χειραγώγησης των πολιτών μέσα από ένα διαρκώς επαναλαμβανόμενο σκηνικό ψυχολογικών εκβιασμών, χαλκευμένων ειδήσεων και «εξαφάνισης» των ουσιαστικά αντίθετων απόψεων.

 Στην πορεία αυτή – πέρα από τους σκληρούς μηχανισμούς της κρατικής καταστολής, που επανειλημμένα έχουν κατηγορηθεί για «επιλεκτική» εύνοια ή και ανοικτή συνέργεια με τη φασιστική Χρυσή Αυγή, ήρθαν να προστεθούν και λειτουργίες ή θεσμοί που στα πλαίσια του αστικού καθεστώτος αποκαλούνται «ανεξάρτητοι».

Έτσι – πέρα από ελάχιστες αποφάσεις που τιμούν την ελληνική δικαιοσύνη – έχουμε σειρά ενεργειών που αποτελούν ως και ανοικτές προκλήσεις.

Όπως, ο χαρακτηρισμός των μνημονιακών πράξεων ως συνταγματικών.

Τη στιγμή που βρήκαν το «θάρρος» να χαρακτηρίσουν ως αντισυνταγματικό το νόμο για την «ιθαγένεια» - ακόμη και για παιδιά μεταναστών που έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα, έχουν λάβει ελληνική παιδεία και επιθυμούν να γίνουν πολίτες αυτής της χώρας!

Ενώ η κυβέρνηση Σαμαρά έσπευσε να προωθήσει ένα νέο νόμο για να ικανοποιήσει έτσι το αίτημα για «φυλετική καθαρότητα» και να κερδίσει πόντους στο ακροδεξιό ακροατήριο.

Ένα από τα τελευταία επεισόδια ήταν και η νέα δίωξη εναντίον του δημοσιογράφου Κώστα Βαξεβάνη, τη στιγμή που οι υπεύθυνοι για την απόκρυψη και παραχάραξη της λίστας Λαγκάρντ, οι υπόλογοι για φοροδιαφυγή και σειρά οικονομικών και πολιτικών σκανδάλων, και το κυριότερο αυτοί που με σειρά ενεργειών οδήγησαν στο μνημόνιο,  κυκλοφορούν με όλη την άνεσή τους χωρίς καμία επίπτωση.

Θα μπορούσαμε να παραθέσουμε και άλλα στοιχεία ή γεγονότα.

Το ζήτημα είναι ότι πατώντας πάνω στην οικονομική κρίση, επιδιώκοντας την άτεγκτη εφαρμογή των ρυθμίσεων και του νέου Μνημονίου, οικοδομείται ένα όλο και πιο έντονα αυταρχικό πολιτικό οικοδόμημα, που επιχειρεί τη «νομιμοποίησή» του μέσω της ακροδεξιάς, λαϊκιστικής ρητορείας και του εγκλωβισμού μεγάλων τμημάτων της κοινωνίας στα παγιδευτικά διλήμματα και εκβιασμούς.

Ο φόβος, η μισαλλοδοξία, η στοχοποίηση των ξένων, η ανοικτή φασιστική πρόκληση αποτελούν μέσα για την επίτευξη των στόχων των κυρίαρχων δυνάμεων.

Ζούμε μέρες διαμόρφωσης – επιτρέψτε μας τον αδόκιμο όρο – μιας ιδιόμορφης «κοινοβουλευτικής δικτατορίας». Που κρατά ως επίφαση κάποιους θεσμούς και δικλείδες εκτόνωσης – κάποιες σποραδικές εκλογικές διαδικασίες, ένα ευνουχισμένο κοινοβούλιο, την «πολυφωνία» του μνημονιακού μονολόγου.

Ήρθε η ώρα μαζί με την ανατροπή της οικονομικής πολιτικής του Μνημονίου να ανατραπεί και όλο το πλέγμα των πολιτικών, αυταρχικών δομών  που οικοδομούνται, ενώ πρέπει να τεθεί και φραγμός  στο συστηματικό εκφασισμό της κοινωνίας μας.

Απαιτείται, όμως, και μια διαφορετική ανάταση  και αφύπνιση των κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων που αγωνίζονται για μια άλλη προοπτική.

Μια συστράτευση δυνάμεων της κοινωνίας που δεν μπορούν να ανεχτούν τόσο το μνημονιακό καθεστώς όσο και την αποκρουστική αναβίωση ενός ολοκληρωτικού νεοναζιστικού εκτρώματος.

Το μήνυμα του Πολυτεχνείου, ίσως, είναι πιο επίκαιρο από ποτέ.

Μόνο που αυτή τη φορά δεν χρειάζονται ηγεσίες που θα εμπορευτούν πολιτικά και οικονομικά τους αγώνες του λαού και της νεολαίας.

Αλλά μια χειραφετημένη, συνειδητοποιημένη και αποφασιστική δράση σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας και της πολιτικής.

Με πρωταγωνιστές τους ίδιους τους πολίτες.

  

Η Ελλάδα είναι ώριμη για ριζικές αλλαγές - ένα ενδιαφέρον άρθρο του καθηγητή Κώστα Δουζίνα στον Guardian

Τα  τελευταία δρακόντεια μέτρα λιτότητας που επιβλήθηκαν στον ελληνικό λαό μπορεί να γίνουν ο καταλύτης που θα προκαλέσει το τέλος του παλαιού συστήματος, υπογραμμίζει ο γνωστός καθηγητής και φιλόσοφος, Κώστας Δουζίνας*, στο άρθρο του στη βρετανική εφημερίδα Guardian.

 To παρουσιάζουμε στα πλαίσια του διαλόγου για τις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις στη χώρα μας.

«Το πέρασμα της τρίτης και πιο δρακόντειας δόσης των μέτρων λιτότητας από το ελληνικό κοινοβούλιο την Τετάρτη ήταν μια πύρρειος νίκη. Σηματοδοτεί την αρχή του τέλους της κυβέρνησης συνασπισμού και προσφέρει ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της ακροτελεύτιας παρακμής  ενός συστήματος εξουσίας. Τα σημάδια βρίσκονται  παντού.

 Η διαδικασία που ακολουθήθηκε κατά τη διάρκεια της κοινοβουλευτικής συζήτησης παραβίασε  τόσο το κράτος δικαίου όσο και τη δημοκρατία. Η ρήτρα  ενός νομοσχεδίου που ενσωμάτωνε ένα μεγάλο αριθμό  ασύνδετων μέτρων και που ανερχόταν σε αρκετές εκατοντάδες σελίδες, αλλά δόθηκε στους βουλευτές μόνο μια ημέρα πριν από τη συζήτηση, καθιστούσε τη  λεπτομερή συζήτηση αδύνατη. Νέα μέτρα προστέθηκαν, ένα εκ των οποίων, που αφαιρούσε  από το κοινοβούλιο τον ανεξάρτητο έλεγχο της λειτουργίας του, δημιούργησε μια τέτοια αντίδραση που η κυβέρνηση αναγκάστηκε να το αποσύρει αμέσως.

Το νομοσχέδιο εισάγει νέες περικοπές δαπανών, φορολογικές αυξήσεις, «μεταρρυθμίσεις», στην εκπαίδευση και την κοινωνική ασφάλιση,  επιθέσεις στην εργασία και τα δικαιώματα των συνδικαλιστικών οργανώσεων, καθώς και διάφορες άσχετες διατάξεις. Μια σειρά μέτρων στο νομοσχέδιο κρίθηκαν αντισυνταγματικά  από το Άρειο Πάγο (το ανώτατο δικαστήριο), το Ελεγκτικό Συμβούλιο και τη Νομική Υπηρεσία του Κοινοβουλίου. Η ενσωμάτωσή τους σε ένα ενιαίο άρθρο είχε στόχο να μετατρέψει την υπερψήφισή του σε μια  ευκαιρία για ψήφο εμπιστοσύνης και να αποτρέψει τους βουλευτές της κυβερνητικής πλειοψηφίας  να απορρίψουν  τμήματα του νομοσχεδίου. Σύμφωνα με τη διαδικασία γκιλοτίνα, η συζήτηση περιορίστηκε σε 10 ώρες και κυριαρχήθηκε από τους  αρχηγούς και τους εκπρόσωπους  των κομμάτων, ενώ στέρησε το πολιτικό δικαίωμα στους άλλους βουλευτές να εκφραστούν. Αυτό δείχνει την περιφρόνηση της κυβέρνησης προς το κοινοβούλιο και το  δημοκρατικό διάλογο. Ακόμα η Δημοκρατική Αριστερά, ο μικρότερος εταίρος στην κυβέρνηση συνασπισμού, απείχε από την ψηφοφορία ενώ επτά βουλευτές του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Δημοκρατίας καταψήφισαν ή απείχαν,  περιορίζοντας την κυβερνητική πλειοψηφία από τις 29 έδρες σε τρεις.

 Οι νέες περικοπές σε μισθούς και συντάξεις έρχονται να προστεθούν πάνω στο 40% των μειώσεων που ήδη έχουν επιβληθεί.  Η Ελλάδα γνώρισε μια συρρίκνωση κατά 24% του ΑΕΠ σε διάστημα πέντε ετών, με την ανεργία να ανέρχεται στο 25,5% και την ανεργία των νέων στο 55% , το υψηλότερο ποσοστό στην Ευρώπη. Μια ανθρωπιστική κρίση έχει ακολουθήσει, με την έλλειψη στέγης, τις ψυχικές ασθένειες και τις αυτοκτονίες σε πρωτοφανή επίπεδα. Τα νοσοκομεία δεν μπορούν να λειτουργήσουν εξαιτίας της έλλειψης βασικών φαρμάκων, τα σχολεία δεν έχουν βιβλία ή καύσιμα για θέρμανση, οι άνθρωποι αδειάζουν τους κάδους απορριμμάτων για να βρουν φαγητό. Οι διάφορες λίστες των πιθανών φοροφυγάδων, πολλοί από τους οποίους είναι  υποστηρικτές των παραδοσιακών κομμάτων, εξαφανίζονται στα συρτάρια των ελίτ. Οι πολιτικοί και οι πλούσιοι φοροφυγάδες απολαμβάνουν μόνιμη ασυλία, ενώ διώκονται οι δημοσιογράφοι που τους αποκαλύπτουν.  Η ελληνική κοινωνία καταρρέει μπροστά στα μάτια μας και η νεοναζιστική Χρυσή Αυγή αυξάνεται μέσα από τις στάχτες.

Σύμφωνα με τον Σίγκμουντ Φρόιντ, το υπερεγώ θέτει στο εγώ απαιτήσεις που είναι αδύνατον να πραγματοποιηθούν και τις διατηρεί αυξανόμενες, αν ο εαυτός υπακούει. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και στην Ελλάδα. Η τρόικα και τα μέτρα της κυβέρνησης έχουν ένα σαδιστικό χαρακτήρα. Ισχυρίζονται ότι η λιτότητα και η εσωτερική υποτίμηση θα οδηγήσει στην ανάπτυξη. Ωστόσο, τα αποτελέσματα δείχνουν ακριβώς το αντίθετο. Τον Απρίλιο του 2010, το ΔΝΤ προέβλεψε ότι η λιτότητα στην Ελλάδα θα οδηγήσει σε ανάπτυξη -1% το 2011 ενώ θα προχωρήσει σε σταθερή ανάπτυξη το 2012. Τον Απρίλιο του 2011, άλλαξε τις προβλέψεις της για το έτος μιλώντας για -3%  ανάπτυξη. Αποδείχθηκε  τελικά ότι σημειώθηκε -7%. Το Απρίλιο του 2012, το ΔΝΤ προέβλεψε -4,7% για το έτος . Οι περισσότεροι οικονομολόγοι προβλέπουν τώρα -7% ή  ακόμη περισσότερο.

Δεν χρειάζεται μεγάλη εμπειρία για να εξηγήσει κανείς αυτή την αξιοθρήνητη αποτυχία. Οι περικοπές των δημοσίων  δαπανών και οι αυξήσεις φόρων κατά τη διάρκεια μιας βαθιάς ύφεσης μειώνει τη ζήτηση, οδηγεί στην αύξηση της ανεργίας και σταματά την ανάπτυξη. Η επιβράδυνση μειώνει τα φορολογικά έσοδα και αυξάνει τις δαπάνες για την ανεργία και άλλες παροχές. Οι δημοσιονομικοί στόχοι αποτυγχάνουν και νέα μέτρα λιτότητας απαιτούνται για να καλυφθεί το συνεχώς αυξανόμενο χάσμα. Τα μέτρα λιτότητας δεν σχετίζονται με τη δημοσιονομική πειθαρχία, αλλά αφορούν την μετατροπή της Ελλάδας σε μια αδύναμη χώρα υπό ξένη υπαγόρευση. Εάν το ΔΝΤ και οι οικονομολόγοι της κυβέρνησης ήταν πρωτοετείς φοιτητές θα είχαν αποτύχει στις εξετάσεις τους. Δυστυχώς, οι προσταγές τους οδηγούν σε αποτυχία και καταστροφή εκατομμύρια ζωές.

Όταν ένα σύστημα εξουσίας γίνεται ιστορικά ξεπερασμένο ακολουθεί  ριζική αλλαγή. Το παλαιό καθεστώς, όμως,  μπορεί να επιβιώσει για ένα διάστημα  και ακόμη και να καθυστερήσει το «πνεύμα» της ιστορίας.  Η ριζική αλλαγή απαιτεί τρία στοιχεία. Ισχυρή λαϊκή επιθυμία, ένα πολιτικό παράγοντα έτοιμο να κατακτήσει  την εξουσία και, τέλος, έναν καταλύτη, ο οποίος να συνδυάζει τα άλλα δύο και που θα δώσει στο ετοιμοθάνατο σύστημα εξουσίας την τελική ώθηση. Στην Ελλάδα, τα τρία στοιχεία είναι παρόντα. Η βούληση για αλλαγή ήταν εμφανής στις αντιστάσεις και τις καταλήψεις του προηγούμενου έτους και κατά τις πρόσφατες απεργίες και διαδηλώσεις. Το κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ, που θεωρείται από πολλούς ως παράγοντας αλλαγής, ζητάει εκλογές. Σε μια συμβολική κίνηση, οι βουλευτές  του ΣΥΡΙΖΑ αποχώρησαν από το κοινοβούλιο την Τετάρτη και εντάχθηκαν στο συλλαλητήριο στην πλατεία Συντάγματος. Τα  καταστροφικά μέτρα λιτότητας έχουν γίνει ο καταλύτης για την αλλαγή του σαραντάχρονου συστήματος εξουσίας που  έχουν γονατίσει τη χώρα.

Ο αριθμός των βουλευτών που στηρίζει τα μέτρα της κυβέρνησης βάσει της αρχής ότι «οι γαλοπούλες δεν ψηφίζουν για πρόωρα Χριστούγεννα»  γρήγορα μειώνεται. Ο συνδυασμός της ισχυρής κοινοβουλευτικής αντιπολίτευσης, η κοινωνική κινητοποίηση και η διάσπαση των μικρότερων κομμάτων  του κυβερνητικού συνασπισμού θα επιβάλει σύντομα εκλογές και την αλλαγή.

  Μια αίσθηση  deja vu χρωματίζει τις εξελίξεις. Η κατάρρευση της κυβέρνησης του Γιώργου Παπανδρέου  ξεκίνησε πέρυσι με τον ίδιο τρόπο. Η πρώτη λιτότητα εγκρίθηκε από το ΠΑΣΟΚ που κυριαρχούσε στο κοινοβούλιο τον Ιούνιο του 2011 με την αποσκίρτηση λίγων βουλευτών και με τεράστια συλλαλητήρια και σύννεφα δακρυγόνων στο Σύνταγμα. Ο πρωθυπουργός, Αντώνης Σαμαράς, ο οποίος είχε ψηφίσει εναντίον των μέτρων  λιτότητας νωρίτερα, τώρα βρίσκει τον εαυτό του στα ίχνη του Παπανδρέου. Σύμφωνα με τον φιλόσοφο Χέγκελ, η ιστορία επαναλαμβάνεται, επειδή η  ριζική αλλαγή απαιτεί δύο προσπάθειες για να πετύχει. Στην  περίπτωση αυτή, η επανάληψη δεν θα είναι μια φάρσα, αλλά μια τεράστια ανακούφιση.

*Ο Κώστας Δουζίνας είναι καθηγητής Δικαίου και Διευθυντής στο Birkbeck Institute for the Humanities at Birkbeck, University of London. Είναι γνωστός για το έργο του σχετικά με τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, την Αισθητική, τη Μεταμοντέρνα Νομική Θεωρία και την Πολιτική Φιλοσοφία.