«Η Ελλάδα ψηφίζει, η Ευρώπη αγωνιά» - μια επισκόπηση του ευρωπαϊκού και διεθνούς τύπου για τις ελληνικές εκλογές - αλλά και τι περιμένει τους Έλληνες πολίτες από τη Δευτέρα ...

Με πλήθος δημοσιεύματα ο ευρωπαϊκός τύπος αναφέρεται και σήμερα στις εκλογές στην Ελλάδα και τις πιθανές συνέπειες μιας νίκης του ΣΥΡΙΖΑ στην Ευρώπη και την ευρωζώνη. Παραθέτουμε τα πιο χαρακτηριστικά.

«Η Ελλάδα ψηφίζει, η Ευρώπη αγωνιά», διαβάζουμε στο πρωτοσέλιδο της Süddeutsche Zeitung. Η εφημερίδα σημειώνει στον υπότιτλο: «Σε περίπτωση νίκης του ο Αλέξης Τσίπρας θα κάνει ότι μπορεί για να χαλαρώσει την πολιτική λιτότητας. Βρυξέλλες και Βερολίνο θα προβάλλουν αντίσταση. Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στο ευρώ;».

Η δεύτερη σελίδας της εφημερίδας του Μονάχου φιλοξενεί εκτενές άρθρο για τον προεκλογικό αγώνα και τα μετεκλογικά σενάρια με τίτλο: «Η κληρονομιά των Ελλήνων». Στο υπότιτλο διαβάζουμε: «Όλα δείχνουν προς μια νίκη του ΣΥΡΙΖΑ. Υπάρχουν ωστόσο φόβοι ότι ο Αλέξης Τσίπρας θα θέσει σε κίνδυνο όσα έχουν επιτευχθεί μέχρι σήμερα».

Η Tageszeitung του Βερολίνο σημειώνει σε σχόλιό της: «Οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι μια στήριξη του ΣΥΡΙΖΑ είναι προς το συμφέρον τους. Διότι ο Αλέξης Τσίπρας είναι η τελευταία ελπίδα για να διατηρηθεί μια δημοκρατική Ελλάδα. Σε περίπτωση που ο ΣΥΡΙΖΑ αποτύχει να ανακουφίσει τη χώρα από τις επιπτώσεις της κρίσης, πολλοί Έλληνες θα απελπιστούν τόσο που θα στραφούν στην ακροδεξιά ή ακόμα και τους φασίστες».

Ηττημένος παρά τη νίκη στις εκλογές ο Αλ. Τσίπρας;

 «Όσο πλησιάζει στην εξουσία, ο ΣΥΡΙΖΑ ρίχνει νερό στο κρασί του»

Η ελβετική Neue Zürcher Zeitung αναφέρεται στην επομένη των εκλογών: «Για τον Αλέξη Τσίπρα θα είναι δύσκολο να μετατρέψει την ρητορική κατά της λιτότητας σε εποικοδομητική πολιτική, χωρίς να υπονομεύσει την αξιοπιστία του. Επιδιώκει διαπραγματεύσεις με τους ευρωπαίους εταίρους για ένα νέο κούρεμα. Όμως και μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα εξαρτάται από την οικονομική στήριξη της Δύσης, η οποία συνδέεται, ως γνωστόν, με όρους. Σε περίπτωση που ο Αλέξης Τσίπρας κάνει πολλές υποχωρήσεις οι οπαδοί, θα του γυρίζουν μαζικά την πλάτη. Αν όμως δεν αναζητήσει τον συμβιβασμό με τους εταίρους η χώρα θα βρεθεί το πιθανότερο αντιμέτωπη με μια νέα οικονομική κρίση. Έτσι δεν αποκλείεται ο Αλέξης Τσίπρας να βγει ηττημένος, παρά τη νίκη του στις εκλογές».

Η γαλλική Libération επισημαίνει: «Μια νίκη του ΣΥΡΙΖΑ θα αναγκάσει πολλούς αρμόδιους στην ΕΕ να σκεφτούν. Η σκληρή αντιμετώπιση της Ελλάδας από την τρόικα, που οδήγησε σε μια χωρίς προηγούμενο απώλεια αγοραστικής δύναμη και μαζική ανεργία, δεν θα μπορούσε να μείνει χωρίς λαϊκή αντίδραση. Σε περίπτωση νίκης του ΣΥΡΙΖΑ δεν αναμένεται πάντως μια επανάσταση. Όσο πλησιάζει στην εξουσία, το κόμμα του Αλέξη Τσίπρα ρίχνει όλο και περισσότερο νερό στο κρασί του. Αυτό που ενδεχομένως θα γίνει είναι μια συνετή επαναδιαπραγμάτευση του χρέους καθώς και μια προσεκτική ενίσχυση της κατανάλωσης, που είναι απολύτως απαραίτητη».

Σύμφωνα με το Reuters το κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ που έχει ταχθεί εναντίον της λιτότητας προηγείται πριν από τις εκλογές της Κυριακής και είναι πολύ πιθανό να σχηματίσει την πρώτη κυβέρνηση στην ευρωζώνη  που υπόσχεται να τερματίσει τη λιτότητα την επαύριο των εκλογών.   

Όλες οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ κρατά το προβάδισμα και τα ποσοστά που απαιτούνται για την οριστική νίκη, καθώς το μήνυμα για την ακύρωση της λιτότητας και την εξασφάλιση  ελάφρυνσης του χρέους προσελκύει τους Έλληνες που επλήγησαν από τέσσερα χρόνια περικοπών των μισθών και συντάξεων.

…

Το Reuters  παρουσιάζει τις τελευταίες δημοσκοπήσεις: αυτή της Alco, σύμφωνα με την οποία ο ΣΥΡΙΖΑ συγκεντρώνει  32,9 % υποστήριξη, δίνοντάς του προβάδισμα 6,6 μονάδων – σε σχέση με τις 5,2 πόντους που έδειξε μια έρευνα από την ίδια εταιρεία την Τετάρτη. Έρευνες από την Κάπα Research και τη MRB για το Star TV θέτουν τη διαφορά μεταξύ των βασικών αντιπάλων  κατά 2,9 και 5,2 μονάδες αντίστοιχα.

Κατά το γερμανικό  Spiegel,  οι Έλληνες που πηγαίνουν  στις κάλπες την Κυριακή,  στοιχίζονται πίσω από δύο δημοφιλείς ερμηνείες της συνεχιζόμενης κρίσης που βιώνουν τα πέντε τελευταία χρόνια.  Η  χώρα βρίσκεται σε τόσο κακή κατάσταση, επειδή έχει ζήσει πέρα ​​από τις δυνατότητές της και εξακολουθεί να πολύ χαμηλές οικονομικές επιδόσεις; Ή μήπως  οδηγείται στη φτώχεια κυρίως από τις ξένες δυνάμεις - με επικεφαλής τη Γερμανία, η οποία υπαγορεύει την υπόλοιπη πολιτική της Ευρώπης;

Ένας μέσος Έλληνας από τότε που ξεκίνησε η κρίση έχασε περίπου το ένα τρίτο των πραγματικών μισθών του - εκτός αν ανήκει σε εκείνη την κατηγορία, η οποία δεν έχει απολύτως καμία δουλειά. Η ευθύνη για την κακή κατάσταση εξακολουθεί να βρίσκεται κυρίως μεταξύ των ελίτ στην πολιτική και τις επιχειρήσεις, οι οποίες συχνά έχουν συνδεθεί  ύποπτο τρόπο. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ  επικρατήσει τώρα, τότε, για να τελειώσει αυτή η κατάσταση  επίσης  θα πρέπει να υλοποιήσει τις υποσχέσεις του.

Ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει την άνοδό του, ως ένα βαθμό και στην ολοένα και πιο δημοφιλή ερμηνεία, σύμφωνα με την οποία η Γερμανία υπέταξε τη Νότια Ευρώπη  στη λιτότητα για τα δικά της συμφέροντα της. Σύμφωνα με το Spiegel, αυτό είναι ανοησία, παρά την αναμφισβήτητα ισχυρή επιρροή της ομοσπονδιακής κυβέρνησης. Μία από τις καλύτερες αποδείξεις είναι οι μαζικές αγορές ομολόγων, τις οποίες ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) την Πέμπτη. Αν στην Ευρώπη εφαρμοζόταν  αποκλειστικά η βούληση της Γερμανίας, δεν θα μπορούσε ποτέ να εξαγγελθεί  αυτό το πρόγραμμα.

Είδατε, οι ‘φίλοι’ μας οι Γερμανοί πόσο μας νοιάζονται;    

      

Το ζήτημα είναι ότι πράγματι οι εκλογές της Κυριακής  αποκτούν τεράστια σημασία:

Για τον ελληνικό λαό που μπορεί να στείλει ένα ηχηρό μήνυμα τόσο προς την ελληνική ολιγαρχία όσο και προς τους ξένους επικυρίαρχους.

Οι εκλογές μπορούν να αποτελέσουν ένα μικρό σεισμό στην Ευρώπη.

Υπό προϋποθέσεις είναι δυνατόν να είναι η πρώτη ρωγμή στο οικοδόμημα της απάνθρωπης λιτότητας που πνίγει όλες τις χώρες και ειδικά αυτές του ευρωπαϊκού Νότου.

Ταυτόχρονα, όμως, τίποτε δεν θα είναι εύκολο μετά τις 25 Γενάρη.

Οι δανειστές και τα αρπακτικά των αγορών περιμένουν στη γωνία.

Το περίφημο πρόγραμμα ‘ποσοτικής χαλάρωσης’ της ΕΚΤ  ‘προσφέρεται’  στην Ελλάδα με ασφυκτικούς όρους. Ο ίδιος ο Ντράγκι έστειλε ένα αυστηρό μήνυμα: για να συμπεριληφθεί η Ελλάδα θα πρέπει να είναι σε ‘πρόγραμμα’ (ίδε μνημόνιο), να ‘αξιολογηθεί’ από την τρόικα και αφού έχει αποπληρώσει 4,4, δισεκατομμύρια ευρώ στην ίδια την ΕΚΤ για αγορά ομολόγων ώστε να μπορεί τελικά η Ελλάδα να ενταχθεί στην ποσοτική χαλάρωση.

Όπως επισημαίνουν διεθνείς αναλυτές, όπως πχ  ο JACOB SOLL στους New York Times, η Ελλάδα βρίσκεται σ’ ένα κομβικό σημείο της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης. Ενώ οι επερχόμενες εκλογές  ‘προκαλούν’ τις αγορές, η αιτία της κρίσης δεν έχει αλλάξει. Η Ελλάδα αντιμετωπίζει ένα χρέος της τάξης των 319 δις ευρώ (ή περίπου 369 δισεκατομμύρια δολάρια, 175% των 182 δις ευρώ ( ή 210 δισεκατομμύρια δολάρια) που έχει ως Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν. Αυτό ακούγεται σαν μια σχεδόν αδύνατη αποστολή για οποιαδήποτε κυβέρνηση: να κυβερνήσει αποτελεσματικά, να τονώσει την οικονομική ανάπτυξη και να αποφύγει τη χρεοκοπία. Τα δεσμά του ελληνικού χρέους έχουν ουσιαστικά παραλύσει τη χώρα.

 Σύμφωνα με τη Wall Street Journal, o  ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε να βρει ακόμη μεγαλύτερες δυσκολίες.   Στο βαθμό που – όπως έχει υποσχεθεί – δεν συμφωνήσει με τις ‘μεταρρυθμίσεις’  Γερμανοί αξιωματούχοι τονίζουν ότι η Ελλάδα δεν θα πάρει τα δάνεια που χρειάζεται για να αποφύγει τη χρεοκοπία μέχρι το καλοκαίρι.

 Η αυστηρή συνταγή της Γερμανίας για να καταστεί η ευρωζώνη πιο «λιτή» και ανταγωνιστική ασκεί τέτοια πίεση στα πιο αδύναμα μέλη της ευρωζώνης  ώστε υπάρχει η ‘απειλή’  το 2015 να είναι μια χρονιά πολιτικών ανακατατάξεων. Σε όλη τον ευρωπαϊκό Νότο που είναι βυθισμένος στην ύφεση, οι ανερχόμενοι πολιτικοί «αστέρες»,  όπως ο ΣΥΡΙΖΑ και το αριστερό κόμμα,  Podemos,  της Ισπανίας αμφισβητούν τις αντιλαϊκές πολιτικές λιτότητας.

 Το συνεχιζόμενο  ελληνικό δράμα δείχνει εδώ και καιρό ότι η οικονομική δυσπραγία της Ευρώπης μετατρέπεται όλο και περισσότερο σε πολιτική και κοινωνική κρίση, διαβρώνοντας την εμπιστοσύνη των πολιτών στα καθιερωμένα κόμματα, καθώς και στα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ τροφοδοτεί την άνοδο των λαϊκιστών και των δύο άκρων, της  Αριστεράς και της  Δεξιάς.

Σε άλλο δημοσίευμά της η ίδια εφημερίδα – η Wall Street Journal – διαπιστώνει ότι  οι εκλογές στην Ελλάδα την Κυριακή λαμβάνουν χώρα σε μια περίοδο με  δεδομένες τις αυξανόμενες εντάσεις μεταξύ του μικρού έθνους και των κύριων πιστωτών της, των κυβερνήσεων της ευρωζώνης και του ΔΝΤ σχετικά με το αυστηρό πρόγραμμα «διάσωσης»  της χώρας.  Σύμφωνα και με τη WSJ, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν μια νίκη του αριστερού κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, του ΣΥΡΙΖΑ, έναντι του κυβερνώντος κόμματος των συντηρητικών της Νέας Δημοκρατίας. Θα μπορούσε ο ΣΥΡΙΖΑ στην ηγεσία της κυβέρνησης να ξεκινήσει ένα παιχνίδι  με τη Γερμανία και τους άλλους πιστωτές, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε όλεθρο και σε μια ελληνική έξοδο από το ευρώ; Ή μπορεί να βρεθεί μια συμβιβαστική λύση;

Σύμφωνα με την ίδια εφημερίδα το πιθανότερο σενάριο είναι ο  ΣΥΡΙΖΑ να σχηματίσει κυβέρνηση ή να είναι ο κύριος κορμός της εκτός εάν το συντηρητικό κατεστημένο κόμμα,  του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά,  κερδίσει σημειώνοντας – όπως αναφέρει χαρακτηριστικά - τη μεγαλύτερη έκπληξη από την εποχή του Χάρι Τρούμαν το 1948.

Ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να κερδίσει την απόλυτη πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο, αλλά οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι θα απέχει λίγο από αυτήν, γεγονός που απαιτεί στήριξη από άλλο κόμμα. Μια συμφωνία  με το κεντρώο  ‘ΠΟΤΑΜΙ’  ή το ‘κεντροαριστερό’ ΠΑΣΟΚ θα μπορούσε να εμφανίσει την κυβέρνηση ως πιο ‘ρεαλιστική’ στις συνομιλίες με τους διεθνείς πιστωτές της Ελλάδας. Μια  συμφωνία με τους ‘εθνικιστικές’ Ανεξάρτητους Έλληνες θα μπορούσε να δώσει την εικόνα μιας πιο ‘σκληροπυρηνικής’ κυβέρνησης.

  Ωστόσο, η εφημερίδα που αποτελεί τη ναυαρχίδα του αμερικανικού και διεθνούς καπιταλισμού, θέτει το ερώτημα: ποιες συμφωνίες με τους πιστωτές, θα πρέπει ο ΣΥΡΙΖΑ να επιτύχει ‘ώστε να κρατήσει την Ελλάδα στη ‘ζωή’;

Και συνεχίζει αναφέροντας ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα πρέπει να συμφωνήσουν για μια παράταση του προγράμματος διάσωσης στην Ελλάδα, ώστε:

- να ‘διαβεβαιώσει’ τους πιστωτές ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει να βελτιώνει την ισορροπία του προϋπολογισμού της και την ‘αναμόρφωση’ της οικονομίας της.

- να δώσει υποσχέσεις για φορολογικά και μεταρρυθμιστικών μέτρα γρήγορα ώστε να πετύχει το ξεκλείδωμα της καθυστερημένη ‘βοήθειας’ ύψους  7.200.000.000 ευρώ (8,1 δισεκατομμύρια δολάρια) από το πρόγραμμα ‘διάσωσης’,  και

- να διαβεβαιώσει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα  ότι η Ελλάδα θα παραμείνει στο ευρώ, έτσι ώστε η ΕΚΤ να επιτρέψει στις ελληνικές τράπεζες να συνεχίσουν  την πρόσβαση στη ρευστότητα από την  κεντρική-τράπεζα, ακόμη και αν υπάρχουν βαριά εκροές καταθέσεων.

 Η εφημερίδα αναρωτιέται, επίσης, πόσος χρόνος είναι αναγκαίος ώστε να αποφευχθεί μια ελληνική χρεοκοπία ή τραπεζική κρίση;

Η τελευταία προθεσμία – όπως τονίζει - για την επίτευξη συμφωνίας με την Ευρώπη είναι ο Ιούλιος / Αύγουστος,  όταν η Ελλάδα χρειάζεται δισεκατομμύρια σε νέα χρηματοδότηση για να αποπληρώσει τα ομόλογα που κατέχει η ΕΚΤ. Ωστόσο, αξιωματούχοι της ευρωζώνης φοβούνται ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να ξεμείνει από μετρητά ήδη από τον Μάρτιο, όταν θα καλεστεί να ανταποκριθεί στις ληξιπρόθεσμες αποπληρωμές των δανείων του ΔΝΤ. Και αν οι συνομιλίες μεταξύ της Αθήνας και των πιστωτών πάνε άσχημα, οι εκροές, με τη μορφή της  φυγής κεφαλαίων στο εξωτερικό, θα μπορούσαν να  συμβούν ακόμη και νωρίτερα.

«Δεν υπάρχει  χρόνος», αναφέρει ο Gabriel Sterne, επικεφαλής των παγκόσμιων ερευνών της εταιρείας συμβούλων Oxford Economics. «Τα γεγονότα θα μπορούσαν να φανούν εντελώς συμπιεσμένα. "

 Σύμφωνα με αυτή την προσέγγιση, για να αποφευχθεί ο  πανικός αναλήψεων των καταθέσεων και ένα ανανεωμένο οικονομικό κραχ, αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε να δεχτεί μια συμφωνία σχετικά με τη δημοσιονομική πειθαρχία, που θα επιτρέψει στην Ελλάδα να τρέξει ένα πρωτογενές πλεόνασμα του προϋπολογισμού (εκτός τόκων) του 2% του ΑΕΠ, αντί του τρέχοντος στόχου στην Ελλάδα για 4,5%. Αυτό θα απαιτήσει από τις  ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να προχωρήσουν σε ανακούφιση μέρους του χρέους στην Ελλάδα, με τη μείωση του επιτοκίου και παράταση των προθεσμιών λήξης των δανείων ‘διάσωσης’.

Φυσικά, υπάρχουν και πολλά ακόμη σενάρια.

Και απόψεις ή γεγονότα που παρουσιάζονται φανερά ή κρυφά, πίσω από κλειστές πόρτες.

Εκείνο που πρέπει να συνειδητοποιήσουν οι Έλληνες πολίτες είναι ότι κανείς δεν τους χαρίζει και δεν τους χαρίσει τίποτε.

Ότι όλα θα τα κερδίσουν με τους αγώνες τους και όχι με τη ‘χαρισματική’ παρουσία κάποιων ηγετών ή κομμάτων.

Αύριο, λοιπόν, με την ψήφο τους μπορούν να στείλουν ένα ηχηρό μήνυμα προς πολλές κατευθύνσεις.

Τσακίζοντας και καταβαραθρώνοντας τα κόμματα της υποτέλειας, των μνημονίων και της λιτότητας.

Από τη Δευτέρα, όμως, μια νέα περίοδος αρχίζει.

Που πάλι με τους δικούς τους αγώνες, την καθημερινή αγωνιστική και αποφασιστική τους παρουσία θα ανοίξει πλήρως το δρόμο για πλήρες ξήλωμα του σάπιου οικοδομήματος που έχει σταυρώσει το λαό μας και θα αποτρέψει συμβιβασμούς, υπαναχωρήσεις και νέα μέτρα  ‘φτιασιδωμένα’ με νέο προσωπείο.

Μόνο με τους δικούς τους αγώνες …

FT: «Ναι» σε κούρεμα του ελληνικού χρέους από 18 οικονομολόγους

του Μ ...

Οι οικονομολόγοι υποστηρίζουν πως η ελάφρυνση χρέους είναι αναγκαία συνθήκη για να μπορέσει να αναπτυχθεί η Ελλάδα και να εκμεταλλευθεί πλήρως τις ικανότητες του λαού της , ώστε να συνεισφέρει στην ενωμένη και δημοκρατική Ευρώπη.

Σε κάθε περίπτωση ξεκαθαρίζουν πως η ελάφρυνση του ελληνικού χρέους από μόνη της δεν επαρκεί για να δημιουργηθεί την απαραίτητη αναπτυξιακή δυναμική και ότι η Ελλάδα οφείλει να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις, δίνοντας βάρος στην ενίσχυση της αποδοτικότητας στην είσπραξη φόρων και απέχοντας από περικοπές στις δημόσιες δαπάνες.

Για τη διευθέτηση του ελληνικού χρέους οι γνωστοί οικονομολόγοι υιοθετούν μια σειρά προτάσεων όπως:

• Την υπό όρους παράταση της περιόδου χάριτος, έτσι ώστε η Ελλάδα να μην χρειάζεται να εξυπηρετεί χρέος, παρά μόνον όταν καταγράφει ρυθμό ανάπτυξης τουλάχιστον 3% και μέχρις ότου ανακτήσει τουλάχιστον το 50% του ΑΕΠ που έχει χάσει από το 2008 (ρήτρα ανάπτυξης).

• Την μείωση κάποιου μέρους του επίσημου χρέους, ώστε να υπάρχει περισσότερος διαθέσιμος δημοσιονομικός χώρος.

• Τη χορήγηση σημαντικών επενδυτικών κεφαλαίων στη βάση του σχεδίου Γιούνκερ, που θα στηρίξουν τις ελληνικές εξαγωγές.

Οι νομπελίστες που υπογράφουν την επιστολή:

Prof Joseph Stiglitz
Columbia University, Nobel Prize winner of Economics

Prof Chris Pissarides
London School of Economics, Nobel Prize winner of Economics

Prof Charles Goodhart
London School of Economics

Prof Marcus Miller
Warwick University

Michael Burke
Economists Against Austerity

Prof Panicos Demetriadis
University of Leicester

Prof Stephany Griffith-Jones
IPD Columbia University

Prof Gustav A Horn
Macroeconomic Policy Institute (IMK)

Prof Mary Kaldor
London School of Economics

Neil MacKinnon
VTB Capital

Prof Jose Antonio Ocampo
Columbia University

Avinash Persaud
Peterson Institute for International Economics

Helmut Reisen
Shifting Wealth Consult

Robert Skidelsky
Emeritus Professor, University of Warwick

Prof Frances Stewart
University of Oxford

Prof Robert Wade
London School of Economics

Hilary Wainwright
Transnational Institute, Amsterdam

Prof Simon Wren-Lewis
Merton College Oxford

Το δημοσίευμα των Financial Times

Ολόκληρο το άρθρο μεταφρασμένο στα ελληνικά:

Κύριε, 

Αρθρογράφοι των FT αναγνώρισαν πρόσφατα ότι η ελάφρυνση του χρέους είναι μια αναγκαία (αν και όχι επαρκής) συνθήκη για να επανακάμψει η Ελλάδα (Gillian Tett-19 Ιαν., Wolfgang Münchau-5 Ιαν,  Peter Spiegel-7 Ιαν.) Μόνο μετά από μια τέτοια ελάφρυνση θα μπορέσει να οικοδομήσει μια ισχυρή οικονομία που είναι σε θέση να αξιοποιήσει πλήρως τα προσόντα των ανθρώπων της και να συμβάλει σε μια ενωμένη και δημοκρατική Ευρώπη. 

Σχετικά με το δύσκολο θέμα της απομείωσης του χρέους, πρέπει να συγχαρούμε τους αρθρογράφους για την ηθική και πραγματιστική τους στάση. Ηθική γιατί απορρίπτει μια δογματική εμμονή στην πλήρη αποπληρωμή του χρέους, ανεξάρτητα από τις κοινωνικές και πολιτικές της συνέπειες-ένα δόγμα που ήδη διχάζει την Ευρώπη και ευνοεί την άνοδο της ακροδεξιάς. Πραγματιστική γιατί αντιλαμβάνεται τον ζωτικό χώρο που θα δώσει μια τέτοια απόφαση σε μια κυβέρνηση που θέλει να κάνει μεταρρυθμίσεις- να αντιμετωπίσει την διαφθορά και τη φοροδιαφυγή και να επιδιώξει τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας - αντί να ακολουθεί τυφλά την πολιτική της λιτότητας.

 Θα θέλαμε να πάμε αυτό τον πραγματισμό λίγο παραπέρα, προτείνοντας τρία είδη χρηματοοικονομικής διαχείρισης του χρέους με συγκεκριμένα ιστορικά προηγούμενα: 

1. Μια επιπρόσθετη, υπό όρους, επέκταση της περιόδου χάριτος, ώστε η Ελλάδα να μην χρειάζεται να πληρώνει για το χρέος της, π.χ. τα επόμενα 5 χρόνια. Αλλά ακόμα και τότε, να πληρώνει μόνο αν αρχίσει να αναπτύσσεται με ρυθμό πάνω από 3%, και μέχρι να ανακτήσει τουλάχιστον το 50% του προϊόντος που εχάσε απο το 2008. Μια τέτοια λύση αποτελούσε, ας πούμε, η "ρήτρα ανάπτυξης" που περιλαμβάνονταν στο δάνειο που έλαβε η Βρετανία από τις ΗΠΑ, την οποία διαπραγματεύτηκε ο Τζ. Μ. Κέυνς μετά τον Β’ Π.Π., χάρη στην οποία η Βρετανία δεν εξυπηρέτησε το χρέος της μέχρις ότου η οικονομία της να πληροί συγκεκριμένες συνθήκες. 

 2. Μια μείωση του χρέους, ειδικά του διμερούς θεσμικού χρέους, ώστε να διευρυνθεί ο διαθέσιμος δημοσιονομικός χώρος.

3. Ένα σημαντικό ποσό για αποτελεσματικές επενδύσεις, κυρίως εξαγωγικές. Το "πακέτο Γιούνκερ" θα μπορούσε να αποτελέσει ένα καλό πλαίσιο για τέτοιου είδους επενδύσεις οι οποίες θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν, επί παραδείγματι, από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, τα Διαρθρωτικά Ταμεία της ΕΕ και την γερμανική αναπτυξιακή τράπεζα KfW. Παράλληλα με την αύξηση της συνολικής ζήτησης, ένα τέτοιο μέτρο στην πλευρά της προσφοράς θα βοηθήσει την ανάπτυξη στο μέλλον. 

Ωστόσο, η ελάφρυνση του χρέους δεν είναι επαρκής συνθήκη για μια τέτοια "ενάρετη δυναμική": Η Ελλάδα πρέπει να κάνει η ίδια μεταρρυθμίσεις. Πιστεύουμε ότι είναι σημαντικό να διαχωρίσουμε τη λιτότητα από τις μεταρρυθμίσεις. Η απόρριψη της λιτότητας δεν ισοδυναμεί με απόρριψη των μεταρρυθμίσεων. Η μακροοικονομική σταθεροποίηση μπορεί να επιτευχθεί μέσω της ανάπτυξης και της βελτίωσης της αποτελεσματικότητας στη συλλογή των φόρων, αντί μέσω περικοπής των δημοσίων δαπανών, η οποία μείωσε την φορολογική βάση και οδήγησε στην αύξηση του ποσοστού του χρέους. 

Πιστεύουμε ότι όλη η Ευρώπη θα ωφεληθεί αν δοθεί η ευκαιρία στην Ελλάδα να κάνει μια νέα αρχή. Εξάλλου, όπως μας υπενθύμισε η κα Tett, η γερμανική οικονομία κατάφερε να αναπτυχθεί -και να κάνει σημαντικές μεταρρυθμίσεις- στη δεκαετία του 1950, μόνο όταν το χρέος της μειώθηκε σημαντικά.

Guardian: Μπορεί η ευρωζώνη να αντέξει ένα Grexit;

 του Μ

Όπως επισημαίνει ο αρθρογράφος, Φίλιπ Ίνμαν, οι αξιωματούχοι της Ευρωζώνης έχουν ξοδέψει τα τελευταία τέσσερα χρόνια στο να οικοδομήσουν ένα οικονομικό οχυρό, προκειμένου να αντιμετωπίσουν μία ελληνική έξοδο. Από το 2010 οπότε η Αθήνα εμφανίστηκε αδύναμη να αποπληρώσει τα δάνειά της και ζήτησε πακέτο βοήθειας 120 δισ. ευρώ, οι Βρυξέλλες προσπάθησαν να εμποδίουν μία ακόμη κατάρρευση και την επανάληψη μίας κρίσης που φρέναρε κάθε έννοια ανάκαμψης».

«Σήμερα, ένα Grexit θα μπορούσε να αποδυναμώσει τις γερμανικές και γαλλικές τράπεζες, ενώ να κοστίσει στην γερμανική κυβέρνηση πάνω από 77 δισ. ευρώ και στο ΔΝΤ ένα μέρος των δανείων του, αλλά μπορεί να τρομοκρατήσει τις διεθνείς ή να υπονομεύσει το 14 ετών ενιαίο νόμισμα», συμπληρώνει ο αρθρογράφος.

Στη συνέχεια αναφέρει ότι τις τελευταίες εβδομάδες τα κρατικά ομόλογα της ευρωζώνης, που αντικατοπτρίζουν την σταθερότητα της οικονομίας μίας χώρας, έχουν παραμείνει σταθερά, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ ανεβαίνει στις δημοσκοπήσεις.

«Εν μέρει, οι αναλυτές λένε ότι ο 440 δισ. ευρώ Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) που έχουν συστήσει οι Βρυξέλλες είναι ένα αρκετά καλό οχυρό. Έχουν επίσης μελετήσει εξονυχιστικά τη στάση του ΣΥΡΙΖΑ και αιτιολόγησαν ότι ο αρχηγός του, Αλέξης Τσίπρας, έδωσε στον εαυτό του αρκετό περιθώρειο για ελιγμούς, αμβλύνοντας την προηγούμενη σκληροπυρηνική στάση του», συμπληρώνει ο Ίνμαν.

Όμως, επισημαίνει ότι ακόμη υπάρχουν φόβοι ότι ο σύνδεσμος που κρατά ενωμένη την ευρωζώνη μπορεί να χαλαρώσει, ειδικά αν επιτραπεί στην Ελλάδα να χρεοκοπήσει εντός της νομισματικής ένωσης.

«Το Ινστιτούτο Bruegal των Βρυξελλών δεν είναι το μόνο thinktank που πιστεύει ότι το εκτιμώμενο στα 250 δισ. ευρώ κόστος μίας ελληνικής εξόδου, μπορεί να πλήξει την ευρωζώνη και να καθυστερήσει την ανάπτυξη για μία δεκαετία. Ο Ζόλτ Ντάρβας, ένας από τους οικονομολόγους του Ινστιτούτου δήλωσε: Είμαι πεπεισμένος ότι η Ελλάδα θα χρειαστεί νέα χρηματοδότηση από τους ευρωπαίους εταίροτυς, αλλά το ύψος του θα είναι μερικές δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ, περίπου 20 με 30 δισ.

«Συγκρίνετε τη δυσκολία αυτού του πρόσθετου κεφαλαίου με τις ζημιές από το υπάρχον μερίδιο των περίπου 250 δισ. των δανειστών στο ελληνικό χρέος (Σύμβαση δανειακής διευκόλυνσης, δάνεια του EFSF, του ΔΝΤ, χρήματα που οφείλονται στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και σε εθνικές κεντρικές τράπεζες που κατέχουν ελληνικά ομόλογα) και των διαφόρων τύπων αξιώσεων της ΕΚΤ από την Ελλάδα σε μία περίπτωση Grexit», προσθέτει.

Ο Ντάρβας είπε ακόμη ότι τα ελληνικά δάνεια μπορεί να επεκταθούν για να βοηθήσουν την Αθήνα να με τις καθυστερημένες πληρωμές και να χρησιμοποιήσει τα χρήματα για την ανοικοδόμηση.

Ο αρθρογράφος παραθέτει τις εεκτιμήσειςτου Ifo με έδρα το Μόναχο, ότι μία έξοδος της Ελλάδας θα κοστίσει 77 δισ. ευρώ στη Γερμανία. Ο πρόεδρός του Χανς Βέρνερ Ζιν είχε αναφέρει ότι θα ήταν καλύτερο να αφήσουν την Ελλάδα να αποχωρήσει από την ευρωζώνη. Υποστήριξε πρόσφατα ότι οι απώλειες από το Grexit θα ήταν μικρότερες από ότι εκείνες της παραμονής της Ελλάδας με ατελείωτα δάνεια και διαγραφές χρέους.

Όπως αναφέρει η βρετανική εφημερίδα, ο Τσίπρας θέλει να διαγραφεί μέρος του χρέους της Αθήνας. Αυτό θα επέτρεπε στην Ελλάδα μία μερική χρεοκοπία εντός ευρώ. Οι Βρυξέλλες χαρακτήρισαν αφελή αυτήν την πολιτική, έστω μόνο γιατί η Ιρλανδία και η Πορτογαλία που έχουν επίσης μεγάλο χρέος, θα ζητήσουν το ίδιο. Μία χρεοκοπία που περιλαμβάνει και έξοδο από το ευρώ θα σήμαινε 100% εξαφάνιση του χρέους της Αθήνας προς τις ευρωπαϊκές κυβέρνήσεις, αλλά θα άφηνε ένα σημαντικό χρέος στον ιδιωτικό τομέα, χωρίς καμία άλλη πρόσβαση σε κεφάλαια πέρα από τους φόρους που καταβάλλονται στο δημόσιο ταμείο.\

«Μία νεόκοπη δραχμή θα ήταν αρκετή για να προσελκύσει τουρίστες, αλλά χωρίς τις επενδύσεις σε νέα ξενοδοχεία, η βιομηχανία μόλις μετά βίας θα μπορούσε να ανταποκριθεί. Ομοίως, θα ήταν απίθανες οι επενδύσεις σε νέες βιομηχανίες, εκτός αν ο κ. Τσίπρας τηρούσε την υπόσχεσή του για ξερίζωμα της διαφθοράς, κάτι που έχει διαφύγει από τη Νέα Δημοκρατία. Ισως το ΔΝΤ να προσέφερε τη στήριξή του, αλλά τα κεφάλαιά του, όπως και της ΕΕ, έρχονται με περισσότερη λιτότητα», καταλήγει το δημοσίευμα.

Οι 8 δείκτες της κρίσης: Η ελληνική οικονομία από τον Κώστα Καραμανλή έως τον Αντώνη Σαμαρά

του Μ ...

Η HuffPost Greece παρουσιάζει τους «δείκτες» της κρίσης, τους οποίους εξηγούν και σχολιάζουν ο Νίκος Χριστοδουλάκης, πρώην υπουργός Εθνικής Οικονομίας/ Οικονομικών (2001-2004) και Ανάπτυξης (2000-2001) και καθηγητής Οικονομικής Ανάλυσης στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών) και ο Ηλίας Ιωακείμογλου, επιστημονικός σύμβουλος του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ.

Καθώς είναι σε εξέλιξη η αντίστροφη μέτρηση για μια εκλογική αναμέτρηση που χαρακτηρίζεται από τις πλέον κρίσιμες των τελευταίων ετών, το θέμα του «πώς φτάσαμε μέχρι εδώ» έχει αναλυθεί πολλάκις και από πολλούς, τόσο σε πολιτικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο. Η ελληνική οικονομία, που κάποτε είχε χαρακτηριστεί ως «τίγρης» του ευρωπαϊκού νότου εξελίχθηκε σε έναν μακροχρόνια «ασθενή», το μέλλον του οποίου είναι εν πολλοίς αβέβαιο.

Στο πλαίσιο μιας ανασκόπησης σχετικά με την πορεία της ελληνικής οικονομίας μέσα στα τελευταία κρίσιμα χρόνια, η HuffPost Greece παρουσιάζει τους «δείκτες» της κρίσης, τους οποίους εξηγούν και σχολιάζουν ο Νίκος Χριστοδουλάκης, πρώην υπουργός Εθνικής Οικονομίας/ Οικονομικών (2001-2004) και Ανάπτυξης (2000-2001) και καθηγητής Οικονομικής Ανάλυσης στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών) και ο Ηλίας Ιωακείμογλου, επιστημονικός σύμβουλος του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ.

Ανισοκατανομή εισοδημάτων

   

Όπως ανέφερε ο κ. Χριστοδουλάκης, το μερίδιο των μισθών στο σύνολο του ΑΕΠ της χώρας το 2014 είχε υποχωρήσει κατά 4% σε σύγκριση με το 2009. «Αυτό ήταν αποτέλεσμα των περικοπών που έγιναν την περίοδο 2010-2014 ως εφαρμογή των πολιτικών λιτότητας που έπληξαν κυρίως τους μισθωτούς».

   

Όπως σημειώνει ο κ. Ιωακείμογλου, από το 2010, πρώτο έτος της εφαρμογής του προγράμματος προσαρμογής της ελληνικής οικονομίας που επέβαλε η τρόικα, ξεκίνησε μια διαδικασία ταχείας μείωσης των πραγματικών μισθών και αύξησης των περιθωρίων κέρδους. «Η αγοραστική δύναμη του μέσου μισθού μειώθηκε κατά 16,5%, ενώ το μέσο περιθώριο κέρδους αυξήθηκε κατά 11%. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα τη δραματική αύξηση της εισοδηματικής ανισότητας μεταξύ νοικοκυριών των οποίων το κύριο εισόδημα προέρχεται από εργασία και νοικοκυριών των οποίων το κύριο εισόδημα προέρχεται από κέρδη, τόκους και προσόδους (rents). Το φαινόμενο αυτό ανάγεται στο γεγονός ότι ενώ οι μισθοί μειώθηκαν δραματικά, οι τιμές επέδειξαν εξαιρετική ακαμψία (rigidity) και μειώθηκαν μόνο οριακά. Έτσι, αντί οι θυσίες των μισθωτών να μετατραπούν σε αύξηση της ανταγωνιστικότητας, μετατράπηκαν σε αυξήσεις των κερδών».

Δείκτες ανισότητας

   

Όπως εξηγεί ο κ. Χριστοδουλάκης, ο δείκτης ανισότητας, που εκφράζεται από τον λόγο μέσου εισοδήματος του υψηλότερου 10% προς το χαμηλότερο 10%, αυξήθηκε δραστικά κατά το 2010 και 2011. «Ο δείκτης ανισότητας που εκφράζεται από τον λόγο μέσου εισοδήματος του υψηλότερου 20% προς το χαμηλότερο 20% , αυξήθηκε σημαντικά κατά το 2010 και 2011».

Ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ

   

Η αθροιστική απώλεια του ΑΕΠ κατά την περίοδο 2008-2014, όπως διευκρινίζει ο κ. Χριστοδουλάκης, ανέρχεται στο -26%.

Συνολικό έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης ως ποσοστό του ΑΕΠ

   

«Σημειωτέον ότι τα στοιχεία μετά το 2006 ακολουθούν τον κανόνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το πώς πρέπει να καταχωρούνται οι αμυντικές δαπάνες. Τα στοιχεία της περιόδου 2003-2005 δεν έχουν προσαρμοστεί σε αυτόν τον κανόνα, και τα ελλείμματα περιλαμβάνουν όλο το κόστος των παραγγελιών αμυντικού εξοπλισμού. Εάν εφαρμοστεί ο κανόνας της ΕΕ, τα ελλείμματα 2003, 2004 και 2005 θα μειωθούν ενώ των επομένων ετών θα αυξηθούν» τόνισε ο κ. Χριστοδουλάκης.

Πληθωρισμός Δείκτη Τιμών Καταναλωτή

   

Την περίοδο 2012-2014 η ελληνική οικονομία έχει εισέλθει σε φάση αντιπληθωρισμού, επισημαίνει ο κ. Χριστοδουλάκης.

Ανεργία ως ποσοστό του εργατικού δυναμικού

   

   

Όπως αναφέρει ο κ. Ιωακείμογλου, ο αριθμός των ανέργων μεταξύ 2009 και 2013 αυξήθηκε κατά περίπου 900.000 και το ποσοστό ανεργίας που δεν υπερέβαινε το 8% το 2008 εκτινάχθηκε στο 2007. «Μόνο πρόσφατα, κατά το 2014, ο αριθμός των ανέργων παρουσίασε μείωση, η οποία οφειλόταν όμως κατά το ήμισυ στη μείωση του εργατικού δυναμικού. Όσο για τη μακροχρόνια ανεργία, αποτελεί δραματικό πρόβλημα, καθώς τρεις στους τέσσερις ανέργους παραμένουν εκτός εργασίας για διάστημα που υπερβαίνει το ένα έτος».

Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών ως ποσοστό του ΑΕΠ

   

«Το 2008 το έλλειμμα σχεδόν τριπλασιάστηκε σε σύγκριση με το 2004. Στην συνέχεια μειώθηκε, κυρίως όμως από την μείωση των εισαγωγών λόγω της ύφεσης. Οι εξαγωγές ελάχιστα επηρεάστηκαν παρά την δραστική μείωση μισθών του ιδιωτικού τομέα» σημειώνει ο κ. Χριστοδουλάκης.

   

Το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (current account deficit) που ανερχόταν σε 16,3% του ΑΕΠ το 2008, έχει μειωθεί σε 2,8% του ΑΕΠ, επισημαίνει ο κ. Ιωακείμογλου. «Αυτό εκ πρώτης όψεως εμφανίζεται ως επιτυχία της οικονομικής πολιτικής. Στην πραγματικότητα όμως δεν οφείλεται σε αύξηση των εξαγωγών, αλλά στη μείωση των εισαγωγών που κατέρρευσαν υπό το βάρος της συρρίκνωσης της εσωτερικής ζήτησης. Αυτό δεν αποτελεί θετική εξέλιξη, διότι οι εισαγωγές θα επιστρέψουν αμέσως μόλις εκκινήσει η διαδικασία ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας και τα ελλείμματα θα επανεμφανιστούν. Εάν το ισοζύγιο δεν μπορέσει να στηριχθεί στις εξαγωγές, θα αποτελεί έναν μόνιμο περιοριστικό παράγοντα της αύξησης του ΑΕΠ και η ελληνική οικονομία θα παραμένει “κλειδωμένη” σε χαμηλά επίπεδα παραγωγής», αναφέρει.

Εξαγωγικές επιδόσεις σε σχέση με το κόστος εργασίας

   

Σύμφωνα με τον κ. Ιωακείμογλου, «η αύξηση των εξαγωγικών επιδόσεων αποτέλεσε κύριο στόχο της πολιτικής της εσωτερικής υποτίμησης. Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, επιταχύνθηκαν οι διαρθρωτικές αλλαγές στην αγορά εργασίας ώστε να μειωθεί το κόστος εργασίας. Έτσι, μεταξύ 2010 και 2014, το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος μειώθηκε κατά 17% έναντι των κυριότερων 37 ανταγωνισττριών χωρών της Ελλάδας. Αυτή όμως η πολιτική αποδείχθηκε μια κακή επιλογή, διότι η μεν εξαγωγική επίδοση παρέμεινε απελπιστικά χαμηλή, ενώ η εγχώρια ζήτηση δέχθηκε ισχυρό πλήγμα από τη μείωση των μισθών». 
Συνεχίζοντας, επισημαίνει ότι «έτσι, χωρίς αύξηση της εξωτερικής ζήτησης και με την εγχώρια ζήτηση να καταρρέει, η Ελλάδα απώλεσε το 1/4 του ΑΕΠ (από τα 240 στα 180 δισ. ), έχασε το 1/10 του κεφαλαιακού αποθέματός της και έθεσε σε αναγκαστική αργία το 1/4 περίπου του εργατικού της δυναμικού που απαξιώνεται τώρα εξαιτίας της υπερμεγέθους μακροχρόνιας ανεργίας».