Πανικός είχε επικρατήσει στα ευρωπαϊκά και διεθνή χρηματιστήρια την Πέμπτη εξαιτίας κυρίως της προοπτικής να επεκταθεί με τη μορφή ντόμινο η ελληνική κρίση. Στον απόηχο αυτών των εξελίξεων πραγματοποιήθηκε έκτακτη τηλεδιάσκεψη των υπουργών Οικονομικών των επτά βιομηχανικά πιο ανεπτυγμένων χωρών για το «ελληνικό θέμα» πριν από την έναρξη της Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες. Στη συνέχεια μέσα σε ένα ιδιαίτερα βαρύ κλίμα και μέσα από αντεγκλήσεις οι Ευρωπαίοι “ηγέτες” αποφάσισαν την ενεργοποίηση του μηχανισμού “στήριξης” προς την Ελλάδα αλλά και “ να αναθεωρήσουν προς το αυστηρότερο το Σύμφωνο Σταθερότητας.” Ταυτόχρονα έκαναν λόγο για κίνδυνο “συστημικής” κρίσης.
Σταχυολογούμε δημοσιεύματα του ελληνικού και διεθνούς τύπου:
“Τρόμος στην ευρωζώνη - Σε κλίμα πανικού και διαφωνιών η Σύνοδος Κορυφής της ευρωζώνης, προκειμένου να επικυρώσει την ενεργοποίηση του μηχανισμού στήριξης.”
“Ο φόβος για ντόμινο διχάζει την Ευρώπη - Σε κλίμα έντασης πραγματοποιήθηκε η έκτακτη Σύνοδος Κορυφής”
“Κατάρρευση της ευρωζώνης. Ωστόσο, δύο νομπελίστες- οι κ.κ. Στίγκλιτς και Ρουμπινί- απηύθυναν προειδοποιήσεις για κατάρρευση της ευρωζώνης. Η Ανγκελα Μέρκελ, που δεν έχει κρύψει ότι επιθυμεί ακόμη και την έξοδο από την ευρωζώνη όσων παραβιάζουν τους δημοσιονομικούς κανόνες, όπως και τη στέρηση του δικαιώματος ψήφου, προσερχόμενη στη Σύνοδο Κορυφής ζήτησε την αλλαγή του Συμφώνου Σταθερότητας, τη ρύθμιση των αγορών και τη δημοσιονομική προσαρμογή όλων- και όχι μόνον της Ελλάδας. Πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες, στη συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, στη Λισαβώνα, έγινε εκτενής συζήτηση και εκφράστηκαν μεγάλοι φόβοι για τους κινδύνους που διατρέχει όχι απλώς η Πορτογαλία και η Ισπανία, αλλά και η Ιταλία! Εν ολίγοις, η καρδιά του ευρώ.”
“Φοβούνται παγκοσμιοποίηση της ελληνικής κρίσης
Εάν η Ελλάδα καταρρεύσει, η παγκόσμια οικονομία θα παραλύσει, τόνισε από τις Βρυξέλλες ο επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων, Όλι Ρεν. Ο επίτροπος συνέκρινε τις επιπτώσεις που θα έχει μια ενδεχόμενη χρεοκοπία της Ελλάδας, με εκείνη που είχε η χρεοκοπία της Lehman Brothers, η οποία πυροδότησε τη χρηματοπιστωτική κρίση και οδήγησε την παγκόσμια οικονομία σε ύφεση και στη μεγαλύτερη κρίση από το 1930. "Οι συνέπειες μιας ελληνικής χρεοκοπίας θα είναι οι ίδιες -αν όχι χειρότερες", υπογράμμισε.”
“ Η ελληνική κρίση γίνεται παγκόσμια λέει η PIMCO
Οι αναλυτές Mohamed El-Erian της Pacific Investment Management Co. και ο Dan Fuss της Loomis Sayles & Co. δήλωσαν πως η ευρωπαϊκή κρίση του χρέους μπορεί να μεταδοθεί σε όλο τον πλανήτη εξαιτίας των ανησυχιών των επενδυτών πως οι κυβερνήσεις έχουν δανεισθεί πάρα πολύ, ώστε να μην είναι σε θέση να αναζωογονήσουν τις οικονομίες τους
Τα υπερχρεωμένα κράτη της Ευρωζώνης οφείλουν να αντλήσουν 2 τρις ευρώ τα επόμενα τρία χρόνια ώστε να αναχρηματοδοτήσουν τα ληξιπρόθεσμα ομόλογα και να καλύψουν τα δημόσια ελλείμματά τους, σύμφωνα με την Bank of America Merrill Lynch”
“Συνεχίζεται με ένταση το ξεπούλημα μετοχών στα χρηματιστήρια της Ευρώπης, μετά τη χθεσινή πτώση των αμερικανικών μετοχών και τη μεταφορά των κεφαλαίων σε «ασφαλέστερα λιμάνια» όπως είναι τα ομόλογα ορισμένων χωρών της Ευρώπης (Σουηδία, Γερμανία, Αυστρία, Νορβηγία κλπ.).”
“Σε υψηλά επίπεδα κινούνται τα σπρεντς και στις άλλες χώρες του Νότου. Το σπρεντ των 10ετών ομολόγων της Πορτογαλίας διαμορφωνόταν λίγο μετά τις 14:30 το μεσημέρι στις 347 μονάδες ενώ της Ισπανίας στις 162 μονάδες.”
“Η αστάθεια της αγοράς που σημάδεψαν την οικονομική κρίση του 2008, επέστρεψε στην Wall Street και πάλι την Παρασκευή.”
“Η χρηματιστηριακή αγορά της Ιαπωνίας ήταν αυτή που επλήγη περισσότερο στην Ασία. Ο δείκτης Nikkei έκλεισε με μείωση 3,1 % επιπλέον στο - 3,3 % την Πέμπτη.
Η μείωση οδήγησε τον Πρωθυπουργό Yukio Hatoyama να πει στους δημοσιογράφους την Παρασκευή το πρωί ότι «η Ιαπωνία είναι πολύ ανήσυχη για τα προβλήματα της Ελλάδας ...» Στον Guardian διαβάσαμε:
“ Οι διευθύνοντες σύμβουλοι της HSBC και Royal Bank of Scotland, οι οποίες έδωσαν εκθέσεις του πρώτου τριμήνου του έτους, είπαν ότι παρόλο που η βρετανική οικονομία άρχισε να ανακάμπτει κατά το πρώτο τρίμηνο, οι απειλές από την Ευρώπη παραμένουν.
Οι προειδοποιητικές παρατηρήσεις για την Ελλάδα αντανακλούν την όλο και πιο νευρική παγκόσμια διάθεση των επενδυτών στα χρηματιστήρια και τους πολιτικούς ιθύνοντες, οι οποίοι ανησυχούν ότι η ελληνική κρίση του χρέους θα μπορούσε να εξαπλωθεί.
Ο Stephen Hester, διευθύνων σύμβουλος της RBS, ανέφερε σε δήλωση του ότι «η συνειδητοποίηση των οικονομικών ανισορροπιών οδηγεί στο συμπέρασμα ότι χρειάζεται αντιμετώπιση σε παγκόσμιο επίπεδο ο κίνδυνος συγκεκριμένων γεγονότων (όπως αυτά που αφορούν την Ελλάδα) τα οποία συνδέονται με τον κίνδυνο μετάδοσης».”
Στην Ελευθεροτυπία:
“ Η Μεσόγειος σε ρυθμούς Lehman
ΣΤΙΣ 502 ΜΟΝΑΔΕΣ ΤΑ CDS ΤΗΣ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑΣ * 1.000 Η ΕΛΛΑΔΑ
Εκεί που ήμασταν έρχονται Πορτογαλία και Ισπανία με ρυθμούς που θυμίζουν εποχή Lehman Brothers. Η πυρκαγιά που άναψε η ελληνική κρίση φάνηκε προς στιγμήν να τίθεται υπό έλεγχο, οι φλόγες όμως αναζωπυρώθηκαν χθες, με τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια να καταγράφουν μεγάλες απώλειες, με επίκεντρο το νέο διαφαινόμενο μέτωπο της κρίσης: την Ιβηρική.
Τα χρηματιστήρια της Φρανκφούρτης και Παρισιού έκλεισαν με μεγάλες απώλειες 4,60% και 3,27% αντίστοιχα, ενώ απώλειες 3,28% και 2,92% κατέγραψαν τα χρηματιστήρια Μαδρίτης και Λισαβόνας. Το χρηματιστήριο του Λονδίνου υποχώρησε και αυτό κατά 2,62%.
Τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια, που έδειχναν μέχρι πρότινος να μην επηρεάζονται ιδιαίτερα από την κρίση στην Ελλάδα, έχουν υποχωρήσει τις τρεις τελευταίες εβδομάδες κατά μέσο όρο 11%, ενώ για την εβδομάδα που τελείωσε οι απώλειες του πανευρωπαϊκού δείκτη FTS Eurofirst 300, που περιλαμβάνει τις μετοχές των 300 μεγαλύτερων ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, υποχώρησε κατά 6,7%, καταγράφοντας τη χειρότερη εβδομαδιαία επίδοση από τον Μάρτιο του 2009, όταν ξεκίνησε η διεθνής χρηματιστηριακή ανάκαμψη.
Αποτέλεσμα των βρετανικών εκλογών ήταν να καταποντιστεί και η στερλίνα, η οποία υποχώρησε έως το 1,4596 δολάριο, χαμηλότερο επίπεδο από τα τέλη Απριλίου του 2009. Η Βρετανία βρίσκεται αντιμέτωπη με έλλειμμα ελληνικών... διαστάσεων, 12% του ΑΕΠ.”
Στη Γαλλική Monde
“ ΕΥΡΩΠΗ - υπερβολικά αυστηρή
Παρά αυτές τις κερδοσκοπικές επιθέσεις δεν φαίνεται ότι έχουν αντληθεί τα διδάγματα από την αρχή της κρίσης, που υπάρχει πάνω από δύο χρόνια. Ακόμη χειρότερα, η Ευρώπη έχει κάνει τα πράγματα χειρότερα, αντιδρώντας πολύ αργά …
Η Ευρώπη βρίσκεται πλέον υποχρεωμένη να ενεργεί εκ των υστέρων, κυνηγώντας τους κερδοσκόπους για παροχή στήριξης σε χώρες που δέχονται επίθεση η μία μετά την άλλη
Ο Economist επίσης αναφέρει -
Αυτό που έχει συμβεί στην Αθήνα, δεν πρέπει να εξαπλωθεί. Όμως, η ευρωζώνη εξακολουθεί να αντιμετωπίζει δύσκολες αποφάσεις
ΑΝ υπήρχε ποτέ μια εβδομάδα καταθλιπτική για το ευρώ, αυτή ήταν σίγουρα.
Χρηματιστήρια σε όλο τον κόσμο υποχώρησαν καθώς οι επενδυτές ενοχλούνται απ 'την οικονομική αστάθεια μιας περιοχής που αποτελεί σχεδόν το ένα τέταρτο της παγκόσμιας οικονομίας.
Υπάρχει η ίδια έλλειψη πολιτικού θάρρους, όχι μόνο στην Ελλάδα και σε άλλα ασθενή μέλη της ευρωζώνης, αλλά και στη Γερμανία.
Αλλά αν δει κανείς πέρα από τις επόμενες εβδομάδες, ο φόβος ότι κάτι θα πάει στραβά στο μέλλον είναι πάρα πολύ ρεαλιστικός. Ο κατάλογος των μεταρρυθμίσεων που οι Έλληνες (= ελληνική κυβέρνηση ) προωθεί είναι βάναυσος: οι φορολογικές επιβαρύνσεις και τα μέτρα των περικοπών είναι αξίας περίπου 11% του ΑΕΠ σε διάστημα τριών ετών … Και οι αριθμοί για το Ελλάδα είναι ζοφεροί: ακόμη κι αν υποτεθεί ότι εφαρμόζεται λιτότητα τριών ετών, το βάρος του χρέους της χώρας θα έχει αυξηθεί στο 140% του ΑΕΠ. Η Ελλάδα θα εξακολουθεί να είναι επικίνδυνα κοντά στην πτώχευση. Θα χρειαστεί σίγουρα περισσότερη βοήθεια-είτε μια ανοικτή ανατροπή των επίσημων δανείων ή κάποια αναδιάταξη του χρέους.
Αυτή είναι η αντίφαση στο σχέδιο διάσωσης. Οι κυβερνήσεις της ΕΕ και το ΔΝΤ να αρνηθούν να συζητήσουν το ενδεχόμενο μιας ενδεχόμενης αναδιάταξης του ελληνικού χρέους για το φόβο ότι θα προκαλέσει ανεξέλεγκτη “μόλυνση”. Στην πραγματικότητα, η λογική μπορεί να δείχνει όλο και περισσότερο το αντίθετο. »
Η Γαλλική, επίσης, Liberation, σε σχόλιό της κάνει λόγο για αδυναμία ή και ανικανότητα των πολιτικών ηγεσιών έναντι των κερδοσκόπων για να καταλήξει “Όλα πρέπει ν’ αλλάξουν. Τίποτε δεν αλλάζει. Απελπισία!”
Οι New York Times επίσης αναφέρουν ότι το η Wall Street σημείωσε τη μεγαλύτερη εβδομαδιαία πτώση της εδώ και ένα χρόνο – κατα 5,77%. “ Οι πολιτικοί ηγέτες τέθηκαν υπό δοκιμή αυτή την εβδομάδα, με όχι ικανοποιητικά αποτελέσματα. Οι ευρωπαίοι ηγέτες συμφώνησαν τελικά σε ένα πακέτο διάσωσης για την Ελλάδα, αλλά υπάρχουν σοβαρές ανησυχίες ότι μπορεί να είναι πολύ λίγο και πολύ αργά για να σταματήσει η εξάπλωση της κρίσης.”
Ανησυχία, φόβος, πανικός. Πολιτικές ηγεσίες και χώρες ολόκληρες έρμαιες στα παιχνίδια κερδοσκόπων και των γερακιών των χρηματιστηρίων. Μια Ευρώπη που παραπαίει, με πολιτικούς ηγέτες ανίκανους ή αδύναμους να αντιδράσουν. Που έχουν παγιδευτεί στα δόγματα της νεοφιλελεύθερης οικονομικής σκέψης. Που ενδιαφέρονται να ικανοποιήσουν τις “αγορές” περισσότερο και να εξασφαλίσουν τα κέρδη των τραπεζών, παρά να διασφαλίσουν τα δικαιώματα των πολιτών τους.
Αυτά προκύπτουν από τα δημοσιεύματα του ευρωπαϊκού και διεθνούς τύπου – και μάλιστα ούτε καν του “επαναστατικού” ή “εναλλακτικού.”
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, ιδιαίτερα η ευρωζώνη, δείχνει να φθάνει στα όριά της, στη δίνη της χειρότερης οικονομικής κρίσης μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Με σαφή τα ελλείμματα, πρώτ’ απ’ όλα, στην δημοκρατική αντιπροσώπευση, με την κυριαρχία των γραφειοκρατικών μηχανισμών, υπό την ψιλή εποπτεία των τραπεζών και των μεγάλων μονοπωλίων. Με όξυνση των αντιθέσεων μεταξύ των κρατών που την αποτελούν και με ένα ευρώ να δοκιμάζεται καθημερινά.
Σε τέτοιες συνθήκες η εμμονή σε σκληρά και ανάλγητα μέτρα πέρα από την οικονομική τους αναποτελεσματικότητα, την κοινωνική αδικία και αναλγησία, οδηγεί και σε ολοφάνερο παραλογισμό.
- Η “μικρή” Ελλάδα είχε χαρακτηριστεί ο “αδύναμος” κρίκος της ευρωζώνης. Ναι, αλλά εάν σπάσει έστω και ο αδύναμος κρίκος τότε δεν υπάρχει “αλυσίδα.” Με πιο απλά λόγια η επέκταση της οικονομικής κρίσης της Ελλάδας αποσταθεροποιεί ολόκληρη την ευρωζώνη και όχι μόνο. Χώρια που ήταν μυωπική και υστερόβουλη η αντιμετώπιση του προβλήματος ως στενά “ελληνικού” από τη στιγμή που λίγο ή πολύ οι περισσότερες χώρες της Ευρώπης αντιμετωπίζουν πρόβλημα με υψηλό δημόσιο χρέος. Και ειδικότερα οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου.
Συνεπώς, το πρόβλημα της Ελλάδας έπρεπε ν’ αντιμετωπιστεί σε τελείως διαφορετική κατεύθυνση, έγκαιρα, με πνεύμα “κοινοτικής αλληλεγγύης,” ως πρόβλημα συνολικό και ευρωπαϊκό και με μέτρα που να διευκολύνουν την ανάκαμψη της οικονομίας, αλλά και να προστατεύουν τους κοινωνικά αδύναμους από τη λεηλασία των κερδοσκόπων.
Η “μικρή Ελλάδα”, λοιπόν μπορεί να εξελιχθεί σε “νέμεση” απέναντι στην “ύβρη” των αγορών, την ευρωπαϊκή αλαζονεία και την ακαμψία των ευρωπαϊκών δομών και πολιτικών.
- Από την άλλη, οι διαπιστώσεις αυτές υπογραμμίζουν ακόμη πιο έντονα τις ευθύνες της ελληνικής κυβέρνησης, η οποία αντί να “διεθνοποιήσει” το ελληνικό πρόβλημα, να διεκδικήσει μια συνολική ευρωπαϊκή απάντηση σε μια πιο δίκαιη ρύθμιση των χρεών του ελληνικού δημοσίου, αλλά και με μέτρα που να οδηγούσαν στην έξοδο από την κρίση, διασφαλίζοντας βασικά εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα, υποτάχθηκε άρον άρον στα κελεύσματα των αγορών και οδηγεί σ’ ένα ζοφερό μέλλον τους Έλληνες πολίτες.
Παραφράζοντας μια γνωστή ρήση
Ένα φάντασμα πλανιέται πάνω από την Ευρώπη, το … φάντασμα της Ελλάδας
Ίσως, όμως, να είναι και το φάντασμα της ίδιας της Ευρώπης, έτσι όπως την έχουν καταντήσει οι πολιτικοί και οικονομικοί “ηγέτες” της.
Οι εργαζόμενοι και το κοινωνικό κίνημα καλούνται τώρα να δώσουν τις δικές τους απαντήσεις.