Από την ψυχρολουσία της Τρίτης στο μπαράζ θετικών ειδήσεων της Τετάρτης. Από το κρύο στο ζεστό. Κανονικότατο σκωτσέζικο ντους δηλαδή. Πρόκειται για την καθημερινότητα μιας κυβέρνησης, η οποία το τελευταίο τρίμηνο δίνει την εικόνα της αμφιταλαντευόμενης σε ένα λεπτό σχοινί, βασιζόμενη ακριβώς στη δύναμη της εικόνας και στην επικοινωνιακή της ευχέρεια. Μόνο που πλέον έχει έρθει η ώρα της πολιτικής και αποδείχθηκε πως το παραμύθι δεν έχει δράκο.
«Εμπλοκή», «σκληρή γραμμή της Αθήνας», «ρήξη» ήταν μερικές μόνο από τις λέξεις και φράσεις που χρησιμοποιήθηκαν μετά το επιθετικό non paper της κυβέρνησης. «Λύση», «συμφωνία», «συμβιβασμός» ήταν οι λέξεις που τις διαδέχθηκαν από την Τετάρτη και μετά. Αποδεικνύεται τελικά πως το non paper της κυβέρνησης που έβαλε φωτιά στο εσωτερικό, λίγη σχέση με την πραγματικότητα είχε: οι θεσμοί δεν ήταν ποτέ ιδιαίτερα διαιρεμένοι, η διαδικασία δεν είχε εκτραπεί προς τη ρήξη, η ΕΚΤ δεν είχε αποφασίσει να τορπιλίσει την όλη διαδικασία. Απλώς, η κυβέρνηση βρήκε την κατάλληλη αφορμή για να προϊδεάσει για το τι μέλλει γενέσθαι, για το σοβαρό ενδεχόμενο συμφωνίας δηλαδή, αυτούς στο εσωτερικό της χώρας και του ΣΥΡΙΖΑ που ούτε να ακούσουν δεν θα ήθελαν.
Από την συμφωνία-πακέτο στην «ολοκλήρωση της αξιολόγησης»
Τις προηγούμενες ημέρες, αρχής γενομένης από το απόγευμα της Κυριακής, όταν και έλαβε χώρα στο Μαξίμου η σύσκεψη της πολιτικής ομάδας διαπραγμάτευσης, η απόφαση που ελήφθη ήταν η κυβέρνηση να κινηθεί για μια συμφωνία-πακέτο, με αυξημένα τα χαρακτηριστικά της πολιτικής διαπραγμάτευσης.
Αν προσέξει κανείς μικρές λεπτομέρειες στις ανακοινώσεις της κυβέρνησης την Τετάρτη, θα καταλάβει υπάρχει υπαναχώρηση από αυτή τη γραμμή. Χαρακτηριστικά, στην κοινή δήλωση Τσίπρα - Γιούνκερ γίνεται αναφορά στην πρώτη παράγραφο στην ολοκλήρωση της τρέχουσας αξιολόγησης. Πιο συγκεκριμένα, οι κύριοι Τσίπρας και Γιούνκερ κατέγραψαν την πρόοδο που έχει σημειωθεί πάνω στη δέσμη μέτρων «προκειμένου να ολοκληρωθεί επιτυχώς η αξιολόγηση».
Και το άλλο όμως επιχείρημα του Μαξίμου, αυτό περί πολιτικής διαπραγμάτευσης, καταρρίπτεται επί της ουσίας και από την κοινή δήλωση Τσίπρα-Γιούνκερ, αλλά και από τις δηλώσεις εκ Γερμανίας του κυβερνητικού εκπροσώπου της γερμανικής κυβέρνησης Στέφεν Ζάιμπερτ Ο πρωθυπουργός και ο Πρόεδρος της Κομισιόν παραπέμπουν σε περαιτέρω «εποικοδομητικές συνομιλίες στα πλαίσια του Brussels Group». Με τη σειρά του ο κύριος Ζάιμπερτ τόνισε πως οι τηλεφωνικές επικοινωνίες της κυρίας Μέρκελ δεν υποκαθιστούν τις συνομιλίες της Ελλάδας με τους θεσμούς. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο οι συνομιλίες στο επίπεδο του Brussels Group παρατάθηκαν μέχρι την Παρασκευή σε κάθε περίπτωση, μιας και ενόψει του Eurogroup της Δευτέρας πρέπει να υπάρξουν ακόμα μεγαλύτερες συγκλίσεις σε κάποια ζητήματα, στα οποία παραμένει μια απόσταση.
Οι κόκκινες γραμμές… ξεθώριασαν
Η κυβέρνηση όλο το προηγούμενο διάστημα διατράνωνε πως οι κόκκινες γραμμές υφίστανται και πως δεν υπάρχει περίπτωση υπαναχώρησης από αυτές επ’ ουδενί λόγω.
Ήδη όμως διαφαίνεται πως η Ελλάδα έχει κάνει υποχωρήσεις σε συγκεκριμένα ζητήματα:
-Αναφορικά με το συνταξιοδοτικό σύστημα, στην κοινή δήλωση γίνεται λόγος για εκσυγχρονισμό του, ώστε να καταστεί «δημοσιονομικά βιώσιμο». Αυτό στην ουσία είναι και αυτό που ζητούσε μετ’ επιτάσεως το ΔΝΤ κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης. Η δημόσια αναγνώριση από τον κύριο Τσίπρα αυτής της αναγκαιότητας έρχεται σε αντίθεση με την άτεγκτη στάση που τηρούσε ο ίδιος όσο και κυβερνητικά στελέχη.
-Στο ζήτημα των συλλογικών διαπραγματεύσεων, καταγράφονται αμοιβαίες υποχωρήσεις. Από τη μία είναι ιδιαίτερα σημαντικό πως υπάρχει σε επίσημη δήλωση αναγνώριση του Προέδρου της Κομισιόν για την αναγκαιότητα συλλογικών διαπραγματεύσεων. Από την άλλη το Μαξίμου δίνει το χρονικό σημείο που θα έρθει αυτή η μεταρρύθμιση. Δεν θα είναι τώρα, αλλά κατόπιν διαβούλευσης, ώστε να εξασφαλίζεται η το δυνατόν ποιοτικότερη μορφή συλλογικών διαπραγματεύσεων, η οποία θα παραπέμπει σε σύγχρονες ευρωπαϊκές χώρες και όχι σε χώρες με ευελιξία τύπου Βουλγαρίας.
Ωστόσο, η αναφορά σε "σύγχρονες" μορφές συλλογικής διαπραγμάτευσης αφήνει πολλά - πολλά ερωτηματικά και ερμηνείες ώστε να αλλοιωθεί το ουσιαστικό περιεχόμενο αυτού του εργασιακού δικαιώματος.
-Απουσιάζει κάθε αναφορά στην επαναφορά του κατώτατου μισθού και μάλιστα δεν συμπεριλαμβάνεται ούτε στις διαρροές κυβερνητικών στελεχών. Με δεδομένο πως περιλαμβάνεται στο ίδιο νομοσχέδιο με τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, είναι σαφές πως και αυτός μπαίνει για ένα εύλογο διάστημα στο συρτάρι.
- Μελετάται σενάριο με δύο κλίμακες ΦΠΑ: στην υψηλή κλίμακα που θα κυμαίνεται από 15 έως 18% θα ενταχθούν τα περισσότερα προϊόντα και υπηρεσίες, πράγμα που σημαίνει επιβάρυνση σε μια σειρά προϊόντων και υπηρεσιών. Μελετάται όμως και η δημιουργία ενός χαμηλού συντελεστή, περί το 6%, όπου θα ενταχθούν τα είδη πρώτης ανάγκης.
Τελικά, πόσο κοντά είμαστε;
Παρά την κυβερνητική επιλογή να λέει από καιρούς εις καιρόν… παραμύθια που όμως αποδεικνύεται πως δεν έχουν δράκο, η γενικότερη αίσθηση σε Αθήνα, Βρυξέλλες και Βερολίνο είναι πως είμαστε στην πορεία για μια συμφωνία. Υπάρχουν όμως ακόμα αρκετά ζητήματα που πρέπει να εξειδικευτούν περαιτέρω.
Έτσι, σύμφωνα με κοινοτικές πηγές υπάρχει σύγκλιση στα φορολογικά έσοδα και στις κλίμακες του ΦΠΑ, στον τρόπο διενέργειας των αποκρατικοποιήσεων, οι οποίες κρίθηκαν ως δημοσιονομικά συμφέρουσες, αλλά και στον τρόπο σταθεροποίησης του τραπεζικού συστήματος συναρτήσει του ιδιωτικού χρέους. Η συμφωνία σε αυτούς τους άξονες είναι αρκετή για να συνεχιστεί η διαπραγμάτευση, καθώς θεωρείται επαρκής βάση. Μάλιστα, μετά την επικοινωνία Τσίπρα-Γιούνκερ εκτιμάται πως στο τραπέζι θα βρεθούν εκ νέου και τα εργασιακά και το ασφαλιστικό, με περισσότερες προοπτικές γεφύρωσης του χάσματος.
Η εκτίμηση για συμφωνία ως τις 11 Μαΐου είναι μάλλον αισιόδοξη και το βασικότερο σενάριο είναι να υπάρξει μια θετική δήλωση προόδου, ώστε να υπάρχει βάση για να ανοίξει ελαφρώς η στρόφιγγα της χρηματοδότησης. Υπό αυτό το πρίσμα και αν έχει συντελεστεί επαρκής πρόοδος στις τεχνικές διαπραγματεύσεις, υπάρχει ακόμα και σενάριο σύγκλησης έκτακτου Euroworking Group την Παρασκευή, αλλά αυτό θα εξαρτηθεί από αρκετούς παράγοντες.
Επομένως, θα προχωρήσουν και οι ιδιωτικοποιήσεις σε ορισμένους τομείς που και αυτοί κάποτε αποτελούσαν "κόκκινες γραμμές". Όπως πχ στον ΟΛΠ και στο Λιμάνι του Πειραιά όπου ήδη τα σωματεία των εργαζομένων προχωρούν σε κινητοποιήσεις.
όπως, επίσης, και εκείνος και ο "καταραμένος" ΕΝΦΙΑ ο οποίος πέρασε από το πάλαι ποτέ "δεν πληρών, δεν πληρώνω" στην επ' αόριστον συνέχισή του. Και βλέπουμε ...
Τελειώνει η αθωότητα, αρχίζει το "μασάζ"
Πάντως, με τα σημερινά δεδομένα και τη φανέρωση της πραγματικής στάσης της κυβέρνησης, κοινοτικοί αξιωματούχοι εκτιμούν πως είναι "εφικτή" μια λύση εντός του μήνα, πριν τα πράγματα γίνουν δραματικά. Φυσικά, τότε τελειώνει και η εποχή της αθωότητας της κυβέρνησης, μιας και αν έχει συμφωνία, θα πρέπει να την περάσει από τη Βουλή.
Αυτό φαίνεται πως το γνωρίζουν στο Μέγαρο Μαξίμου πολύ καλά και γι’ αυτό το επόμενο διάστημα αναμένεται να αποδυθούν σε μια εντατική επιχείρηση "μασάζ" των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία δεν θα περιορίζεται μόνο σε επιχειρήματα υπέρ της συμφωνίας, αλλά θα επεκτείνεται και σε μια σειρά κινήσεων στο εσωτερικό που θα είναι σύμφωνες με το πρόγραμμα του κόμματος και δεν θα έχουν δημοσιονομικό κόστος.
Επιτρέψτε μας να επισημάνουμε ότι αυτά αποτελούν μόνο την αρχή σ' έναν κατήφορο υποχωρήσεων.
Εκείνο που βασικά προετοιμάζεται είναι το νέο Μνημόνιο με τις ευλογίες των κυρίαρχων κύκλων της ΕΕ, των δανειστών, του ΔΝΤ αλλά και της ελληνικής οικονομική ςκαι πολιτικής ολιγαρχίας, τόσο της "παραδοσιακής" όσο και εκείνων των τμημάτων της - οικονομικών, μιντιακών και πολιτικών - που στήριξαν την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ στην κυβερνητική εξουσία.
Καιρός είναι και οι πολίτες που θέλουν να εκφράζουν μια αριστερή και ριζοσπαστική συνείδηση και στάση ζωής στην ουσία του όρου να επανατοποθετηθούν και να αξιολογήσουν την πορεία των γεγονότων υψώνοντας φραγμό στα όποια σχέδια για ακόμη μεγαλύτερη χειραγώγηση των εργαζομένων και τη δέσμευση της χώρας σε βάθος χρόνου.