Η Τουρκία στη δίνη των εσωτερικών συγκρούσεων και της απειλής από το Ισλαμικό Κράτος – περιφερειακή υπερδύναμη ή ο «μεγάλος ασθενής»;

 Τις τελευταίες εβδομάδες ιδιαίτερα σημαντικός από πολλές απόψεις αναδεικνύεται ο ρόλος της Τουρκίας στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και ειδικότερα βαρύνουσα σημασία αποκτά η στάση και η ενδεχόμενη εμπλοκή της σε χερσαίες επιχειρήσεις εναντίον του Ισλαμικού Κράτους στα σύνορα με τη Συρία, στη διαφιλονικούμενη περιοχή του Κομπάνι.

 Έντονο προβληματισμό, επίσης, προκάλεσαν οι εσωτερικές ταραχές στην Τουρκία όπου τουλάχιστον 18 Κούρδοι διαδηλωτές σκοτώθηκαν καθώς οι Κούρδοι θεωρούν ότι η τουρκική ηγεσία τους πρόδωσε καθώς δεν βοηθά ή δεν επιτρέπει στους ίδιους να βοηθήσουν τους ομοεθνείς τους που μάχονται στο Κουμπάνι.

Έτσι, «πανικό» δημιουργεί σε πολλούς δυτικούς κύκλους μια πιθανή αποσταθεροποίηση της Τουρκίας την οποία βλέπουν ως ανάχωμα στην προέλαση του Ισλαμικού Κράτους.

Στα πλαίσια αυτά είχαμε και τη «συγγνώμη» που ζήτησε ο αμερικανός αντιπρόεδρος Μπάιντεν από την Άκυρα μετά από δηλώσεις ΤΟΥ ότι η Άγκυρα χρηματοδότησε και ενίσχυσε τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους.

Σε ομιλία του στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, ο Τζο Μπάιντεν είχε ουσιαστικά κατηγορήσει την Άγκυρα ότι λόγω της εχθρότητάς της έναντι του Προέδρου Άσαντ, ενίσχυσε με εκατομμύρια δολάρια και τόνους όπλων τους αντάρτες, πολλοί εκ των οποίων εντάχθηκαν στις τάξεις των τζιχαντιστών.

Οι παραπάνω αναφορές εξόργισαν τον Ταγίπ Ερντογάν ο οποίος έσπευσε να διαψεύσει τα λεγόμενα του αμερικανού αντιπροέδρου: "Οι ξένοι πολεμιστές δεν πέρασαν ποτέ από την χώρα μας στη Συρία. Αυτό κανείς δεν μπορεί να το αποδείξει. Με λύπη άκουσα τις δηλώσεις αυτές. Ποτέ δεν τους είπα, ότι `εμείς κάναμε λάθος και εσείς είχατε δίκιο`. Είναι απαράδεκτο να κάνει τέτοιες δηλώσεις ο κ. Μπάιντεν. Αν είπε κάτι τέτοιο πρέπει να απολογηθεί”.

Μπροστά στον κίνδυνο να προκληθεί ρήξη ακριβώς τη στιγμή που μετά από πολλούς δισταγμούς η Τουρκία δείχνει να αποδέχεται κάποιου είδους συμμετοχή της στον αγώνα κατά του IS, ακολούθησε τηλεφωνική συνομιλία των δυο ανδρών, στη διάρκεια της οποίας δόθηκαν διευκρινίσεις από τον κ. Μπάιντεν.

Σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο, ο κ. Μπάιντεν "ζήτησε συγγνώμη για οποιαδήποτε υπόνοια ότι η Τουρκία ή άλλοι σύμμαχοι και εταίροι στην περιοχή σκόπιμα παρείχαν ή διευκόλυναν την ανάπτυξη των μελών του Ισλαμικού Κράτους ή άλλων βίαιων εξτρεμιστών στη Συρία. Ο αντιπρόεδρος έκανε σαφές ότι οι ΗΠΑ εκτιμούν πολύ τις δεσμεύσεις και τις θυσίες που έγιναν από τους συμμάχους και τους εταίρους μας από όλο τον κόσμο για την καταπολέμηση της μάστιγας του IS, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας". Η σχετική ανακοίνωση καταλήγει με την επισήμανση ότι οι δύο ηγέτες επαναβεβαίωσαν τη σημασία που έχει να συνεργαστούν στενά η Τουρκία και οι ΗΠΑ για να αντιμετωπίσουν το Ισλαμικό Κράτος.

Επιπλέον, η Ουάσιγκτον εξασκεί πιέσεις στην Τουρκία να σώσει το Κομπάνι, δηλαδή στην ουσία να επέμβει στη βορειοδυτική Συρία.

Καθώς οι μαχητές του ισλαμικού κράτους συνέχισαν να πιέζουν την πόλη Κομπάνι της Βορείου Συρίας, αμερικανοί ανώτεροι αξιωματούχοι προσπάθησαν να διαχειριστούν τις προσδοκίες σχετικά με την ικανότητά τους να σταματήσουν την προέλαση των τζιχαντιστών και να πιέσουν την Τουρκία να παρέμβει στη σύγκρουση. Σε δηλώσεις στον τύπο χθες, ο εκπρόσωπος τύπου του Πενταγώνου, John Kirby αναγνώρισε ότι "οι αεροπορικές επιδρομές μόνες τους δεν πρόκειται να σώσουν την πόλη του Kουμπάνι," και ότι το ισλαμικό κράτος θα συνέχιζε να κερδίζει έδαφος σε ορισμένα σημεία.

 Στο μεταξύ, η Ουάσιγκτον επιδιώκει να αναλάβει η  Άγκυρα πιο επιθετικό ρόλο στην προσπάθεια να σταματήσει η προέλαση του ισλαμικού κράτους. Οι αμερικανικοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι επιθυμούν η Τουρκία να αναπτύξει χερσαίες δυνάμεις στην περιοχή, να πραγματοποιήσει βολές πυροβολικού ενάντια στους τζιχαντιστές, και να ανοίξει τα σύνορά της ώστε να επιτρέψει σε Κούρδους μαχητές να φτάσουν στο Κομπάνι, προκειμένου να υπερασπίσουν την πόλη. Μέχρι στιγμής, ωστόσο, οι Τούρκοι αξιωματούχοι έχουν αντισταθεί στην πίεση των ΗΠΑ, λέγοντας ότι είναι πρόθυμοι μόνο να συμβάλουν στη δημιουργία μιας ουδέτερης ζώνης στην Συρία, αν η συμμαχία κατά τα ισλαμικού κράτους υπό την ηγεσία των ΗΠΑ διεύρυνε τις επιχειρήσεις ώστε να περιλάβουν όλο το καθεστώς του Προέδρου Μπασάρ Αλ-Άσαντ!

Πολλά, λοιπόν, είναι τα ερωτηματικά σ’ αυτή την εξαιρετικά ρευστή κατάσταση, όπου διακυβεύεται τεράστια ζητήματα και συμφέροντα.

Σε σειρά δημοσιευμάτων μας, λοιπόν, θα επιχειρήσουμε να διερευνήσουμε τόσο το ρόλο της Τουρκίας στις τελευταίες εξελίξεις όσο και τα ευρύτερα θέματα πουα φορούν την περιοχή …

Και τα οποία δεν απέχουν – κυριολεκτικά – και από τη δική μας «πόρτα» …