O Joseph Stiglitz 67 ετών, Βραβείο Νόμπελ στην Οικονομία το 2001, πρώην οικονομικός σύμβουλος του προέδρου Μπιλ Κλίντον (1995-1997) και πρώην επικεφαλής οικονομολόγος της Παγκόσμιας Τράπεζας (1997-2000) είναι γνωστός για την κριτική που ασκεί στα σημαντικότερα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, στην ενιαία και μονοδιάστατη σκέψη σχετικά με την παγκοσμιοποίηση και το μονεταρισμό. Σε μια συνέντευξή του στη Monde, στη δημοσιογράφο Virginie Malingre, παρουσίασε την ανάλυσή του για την κρίση του ευρώ.
Είχατε πει πρόσφατα ότι το ευρώ δεν είχε κανένα μέλλον χωρίς μια σημαντική μεταρρύθμιση. Τι εννοείτε;
Η Ευρώπη κινείται προς τη λάθος κατεύθυνση. Με την υιοθέτηση του ενιαίου νομίσματος, οι χώρες μέλη της ζώνης του ευρώ παραιτήθηκαν από δύο μέσα άσκησης οικονομικής πολιτικής: τη συναλλαγματική ισοτιμία και τα επιτόκια. Έπρεπε να βρει κάτι άλλο που να της επιτρέπει να προσαρμόζεται στην μεταβαλλόμενη κατάσταση όποτε είναι απαραίτητο. Ιδιαίτερα οι Βρυξέλλες δεν είχαν προχωρήσει αρκετά στη ρύθμιση των αγορών, θεωρώντας ότι ήταν παντοδύναμες. Αλλά και η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) δεν είχε προνοήσει να διαμορφώσει κανένα πλαίσιο προς αυτή την κατεύθυνση.
Και σήμερα θέλει να προωθήσει ένα συντονισμένο πρόγραμμα λιτότητας. Αν συνεχίσει σ’ αυτή την κατεύθυνση, οδηγείται προς την καταστροφή. Γνωρίζουμε, από την περίοδο της Μεγάλης Ύφεσης στη δεκαετία του 1930, ότι αυτό δεν είναι εκείνο που όφειλε να κάνει.
Τι πρέπει να κάνει η Ευρώπη;
Υπάρχουν περισσότερες δυνατότητες ή πιθανές λύσεις. Θα μπορούσε για παράδειγμα να δημιουργηθεί ένα ταμείο αλληλεγγύης για τη σταθερότητα, για τις νεοεισερχόμενες χώρες. Το ταμείο, το οποίο θα έπρεπε να τροφοδοτείται την περίοδο με πιο «ήπια» οικονομική συγκυρία, θα βοηθούσε τις χώρες που έχουν προβλήματα, όταν αυτά προκύπτουν.
Η Ευρώπη χρειάζεται την αλληλεγγύη, την κατανόηση. Δεν χρειάζεται τη λιτότητα που θα αυξήσει την ανεργία και θα βαθύνει την ύφεση. Στις ΗΠΑ, όταν μία Πολιτεία αντιμετωπίζει πρόβλημα, όλες οι άλλες αισθάνονται ότι τις αφορά. Ταξιδεύουμε όλοι στο ίδιο πλοίο. Είναι πρώτα και πάνω απ 'όλα η έλλειψη αλληλεγγύης που απειλεί τη βιωσιμότητα του ευρωπαϊκού σχεδίου.
Υποστηρίζετε ένα είδος φεντεραλισμού;
Ναι. Συνοχής. Το πρόβλημα είναι ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ δεν έχουν όλοι τις ίδιες αντιλήψεις από την άποψη της οικονομικής θεωρίας. Ο Νικολά Σαρκοζί είχε δίκιο ότι έπρεπε να ασκήσουν πίεση στην (καγκελάριο της Γερμανίας), Angela Merkel και να την αναγκάσει να πληρώσει για την Ελλάδα. Υπάρχουν πολλοί στη Γερμανία, που έχουν παραδοθεί πλήρως στις αγορές. Στην λογική τους, οι χώρες που τα πάνε άσκημα είναι οι ίδιες υπεύθυνες και πρέπει μόνες να φροντίσουν τον εαυτό τους.
Αυτό δεν ισχύει;
Όχι. Το ελληνικό διαρθρωτικό έλλειμμα είναι λιγότερο από 4%. Φυσικά, η προηγούμενη κυβέρνηση, με τη βοήθεια της Goldman Sachs , είχε μερίδιο ευθύνης. Αλλά πρώτα απ 'όλα και πάνω απ’ όλα είναι η παγκόσμια κρίση, η παγκόσμια οικονομική συγκυρία, η οποία έχει προκαλέσει αυτή την κατάσταση.
Όσον αφορά την Ισπανία, υπήρχε πλεόνασμα πριν από την κρίση και δεν μπορεί να κατηγορηθεί για έλλειψη πειθαρχίας. Φυσικά, η Ισπανία θα έπρεπε να είναι πολύ πιο προσεκτική και να αποτρέψει τον σχηματισμό της στεγαστικής φούσκας. Αλλά κατά κάποιο τρόπο είναι το ευρώ που επέτρεψε αυτή την εξέλιξη, παρέχοντάς τους χαμηλότερα επιτόκια από αυτά που η Μαδρίτη θα είχε δεχθεί χωρίς το ενιαίο νόμισμα. Σήμερα, αυτές οι χώρες δεν θα ορθοποδήσουν αν δεν επιστρέψει η ευρωπαϊκή ανάπτυξη. Γι 'αυτό πρέπει να στηριχτεί η οικονομία με επενδύσεις και όχι να την χαλιναγωγήσουμε με σχέδια αυστηρής λιτότητας.
Η πτώση του ευρώ θα είναι ένα καλό πράγμα;
Αυτό είναι το καλύτερο που θα μπορούσε να συμβεί στην Ευρώπη. Είναι η Γαλλία, και πιο πολύ ακόμη η Γερμανία, η οποία θα ωφεληθεί περισσότερο. Αλλά η Ελλάδα και η Ισπανία, για την οποία ο τουρισμός αποτελεί σημαντική πηγή εισοδήματος, θα ευεργετηθούν εξίσου.
Η κ. Μέρκελ, όμως, γνωρίζει ότι η αλληλεγγύη μπορεί να είναι σημαντική. Διαφορετικά δεν θα υπήρχε η επανένωση της Γερμανίας.
Ναι. Αλλά, με ακρίβεια, χρειάστηκαν περισσότερα από δέκα χρόνια στη Γερμανία για να χειριστεί την επανένωση. Και κατά κάποιο τρόπο, νομίζω ότι οι πρώην δυτικοί Γερμανοί αισθάνονται ότι έχουν ήδη καταβάλει υψηλό τίμημα για την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη.
Πιστεύετε ότι η βιωσιμότητα του ευρώ βρίσκεται σε κίνδυνο;
Ελπίζω πως όχι. Η Ευρώπη Είναι αρκετά δυνατή για να εμποδίσει το νόμισμα από την κατάρρευση. Αλλά αν συνεχίσει έτσι, τίποτα δεν αποκλείεται. Αν και νομίζω ότι το πιο πιθανό σενάριο είναι εκείνο της στάσης πληρωμών. Το ποσοστό της ανεργίας των νέων στην Ελλάδα πλησιάζει το 30%. Στην Ισπανία, υπερβαίνει το 44%. Φανταστείτε τις ταραχές, εάν φθάσει στο 50% ή 60%. Θα έρθει μια στιγμή που η Αθήνα, η Μαδρίτη και η Λισαβόνα θα θέσουν σοβαρά το ερώτημα αν θα τους συμφέρει να συνεχίσουν σύμφωνα με το σχέδιο που έχει επιβάλει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) και οι Βρυξέλες. Και αν δεν έχουν συμφέρον να ξαναγίνουν κύριοι της νομισματικής πολιτικής τους.
Θυμηθείτε τι έγινε στην Αργεντινή. Το πέσο ήταν συνδεδεμένο με το δολάριο των ΗΠΑ, μέσω μιας σταθερής συναλλαγματικής ισοτιμίας. Θεωρήθηκε ότι το Μπουένος Άιρες δεν θα σπάσει αυτό τον δεσμό, ότι το κόστος για μια τέτοια επιλογή θα ήταν πολύ σοβαρό. Οι Αργεντινοί όμως το έκαναν, προχώρησαν σε υποτίμηση, ακολούθησε το χάος, όπως αναμενόταν. Αλλά τελικά, έχουν επωφεληθεί σε μεγάλο βαθμό. Για έξι χρόνια, η Αργεντινή σημειώνει ανάπτυξη με ρυθμό 8,5% ετησίως. Και σήμερα, υπάρχουν πολλοί που πιστεύουν ότι ήταν σωστή η επιλογή τους.
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου