Δευτέρα 2 Μαρτίου 2015

ΔΝΤ - Κομισιόν: Απροθυμία προηγούμενων κυβερνήσεων στην αντιμετώπιση φοροδιαφυγής

του Μ ...
Σε μια έκθεση τους, 121 σελίδων, το ΔΝΤ και η Κομισιόν, αναφέρονται στις παθογένειες του φορολογικού συστήματος στην Ελλάδα, επισημαίνοντας ιδιαίτερα την απροθυμία των προηγούμενων κυβερνήσεων να κλείσουν τα παράθυρα φοροδιαφυγής.
Στην έκθεση, που δημοσιεύει η Καθημερινή, εκτός από την απροθυμία των κυβερνώντων αναφέρονται επίσης οι καθυστερήσεις στις επιστροφές φόρων, στο φόβο των εφοριακών για ποινικές ευθύνες αλλά και στην αποτυχία επίτευξης αυτονομίας της φορολογικής διοίκησης.
Όπως επισημαίνεται παρά τις συνεχείς επισημάνσεις δεν υπήρχε βούληση να κλείσουν τα “παράθυρα” με αποτέλεσμα να δικαιολογούνται έσοδα από παράνομες δραστηριότητες. Ενδεικτικά αναφέρεται πως έχουν εντοπισθεί φορολογούμενοι, ακόμα και εφοριακοί, να χρησιμοποιούν κερδισμένα δελτία ΟΠΑΠ για να δικαιολογήσουν αδήλωτα εισοδήματα, ωστόσο δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα κάτι για να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα. Τα κλιμάκια θεωρούν απίθανο ο επικεφαλής να μην είναι πολιτική τοποθέτηση, όπως επίσης απίθανες θεωρούν τη λήψη πειθαρχικών μέτρων για τους υπαλλήλους του υπουργείου Οικονομικών, την εξουσία επιλογής προσωπικού και την εφαρμογή της νομοθεσίας.
Στην έκθεση υπογραμμίζεται πως παρά το γεγονός ότι οι κυβερνήσεις των τελευταίων χρόνων έχουν στηρίξει τις εξαγγελίες τους στην πάταξη της φοροδιαφυγής, ωστόσο φαίνεται ότι καμία δεν ήθελε να χάσει το γενικό πρόσταγμα για τους διενεργούμενους ελέγχους, την επιλογή προσωπικού, ακόμα και να κλείσει τις τρύπες που οδηγούν στη φοροδιαφυγή.
«Η ικανότητα εστίασης των πόρων της φορολογικής διοίκησης σε τομείς όπου οι κίνδυνοι είναι υψηλότεροι και η απόδοση σε φόρους μεγαλύτερη είναι ο γνώμονας που πρέπει να καθοδηγεί τις προτεραιότητες. Κύριοι επιχειρησιακοί τομείς –οι έλεγχοι, η επίλυση διαφορών και η αναγκαστική είσπραξη– εξακολουθούν να δυναστεύονται από την ανησυχία ότι οι υπάλληλοι μπορεί να υποστούν δίωξη εάν αφήσουν υποθέσεις να παραγραφούν: το κλιμάκιο πληροφορήθηκε ότι οι προτεραιότητες καθορίζονται σ’ αυτή τη βάση. Έτσι γεννάται ένα διοικητικό κλίμα αδράνειας, που είναι αντιπαραγωγικό. Συνεπώς, οι φορολογικοί έλεγχοι δεν καταπιάνονται με τα τρέχοντα ζητήματα, οι συνθετότερες αποφάσεις επίλυσης διαφορών δεν λαμβάνονται καθόλου, οι δε ανεπαρκείς πόροι αναγκαστικής είσπραξης κυνηγούν τις παλαιές οφειλές (με κάκιστη προοπτική)», αναφέρεται μεταξύ άλλων.
Περί αυτονομίας
Σύμφωνα πάντα με την Καθημερινή, σχετικά με την αυτονομία επισημαίνεται πως η αποτυχία επίτευξης των ελάχιστων προϋποθέσεων αυτονομίας μπορεί να αποδοθεί στην έλλειψη δυνατότητας, στην ατομική αντίσταση που προβάλλεται από ορισμένους, αλλά και στην έλλειψη πολιτικής στήριξης. Μέρος της επιτυχίας στην επιδίωξη της αυτονομίας μπορεί να αποδοθεί στις ειλικρινείς προσπάθειες της ΓΓΔΕ και των αξιωματούχων της. Ωστόσο, το αναπόδραστο συμπέρασμα είναι ότι ο ελάχιστος βαθμός επιχειρησιακής και διοικητικής αυτονομίας που απαιτείται για την αποτελεσματική και αποδοτική διοίκηση εσόδων δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί εντός ενός λογικού χρονικού ορίζοντα μέσα στο υφιστάμενο πλαίσιο θεσμών και διακυβέρνησης.
Επιπλέον, σημειώνονται μεγάλες καθυστερήσεις στις επιστροφές φόρων. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ξεπερνούν τα 2 δισ. οι ανεξόφλητες αιτήσεις επιστροφών φόρου εισοδήματος οι οποίες διεκπεραιώνονται όταν επίκειται η παραγραφή τους.
Ειδικότερα

  1. Η διοίκηση εσόδων να είναι ξεχωριστός φορέας με όλες τις επιχειρησιακές λειτουργίες. Αυτή η προϋπόθεση απαιτεί να ολοκληρωθούν οι μεταβιβάσεις αρμοδιοτήτων προς τη ΓΓΔΕ, τη θέσπιση της ερευνητικής λειτουργίας, τη διευθέτηση της επικάλυψης με το ΣΔΟΕ και την πλήρη υλοποίηση της νέας οργανωτικής διάρθρωσης με βάση τις επιτελούμενες λειτουργίες. Η πλήρης επίτευξη της ελάχιστης προϋπόθεσης αυτονομίας κρίνεται απίθανη, δεδομένης της παρούσας έλλειψης πολιτικής βούλησης για να διαμορφώσει, να εξοπλίσει πλήρως και να εξουσιοδοτήσει τη λειτουργία των φορολογικών ερευνών.
  2. Η/Ο επικεφαλής να έχει εξουσιοδότηση να διαχειρίζεται και να επιβάλει τους περί εσόδων νόμους. Συνεχώς τίθενται εμπόδια καθ’ οδόν, ενώ οι προσπάθειες για να εξαλειφθούν αυτά καθυστερούν απελπιστικά. Και ετούτη η προϋπόθεση αυτονομίας είναι απίθανο να επιτευχθεί εξαιτίας του άκρως κατακερματισμένου νομικού συστήματος, που επιβαρύνεται και από την επικρατούσα νομική τυπολατρία.
  3. Η/Ο επικεφαλής να είναι μη πολιτική τοποθέτηση 5ετούς θητείας – ο ισχύων Ν.4093 δεν φαίνεται να αποτελεί εγγύηση έναντι των πολιτικών παρεμβάσεων σ’ αυτόν τον τομέα, κάτι που και στο μέλλον είναι απίθανο να αλλάξει.
  4. Εξουσία σχεδιασμού και αλλαγής οργανωτικής διάρθρωσης. Η προϋπόθεση αυτή ικανοποιείται εξ ολοκλήρου κατά τον νόμο, όμως, κατά κανόνα, δεν έχει αξιοποιηθεί πλήρως όποτε έχουν θεσπιστεί νόμοι για την ίδια αυτή οργανωτική αλλαγή. Επίσης κι αυτή ακόμη η νέα αρμοδιότητα της ΓΓΔΕ φαίνεται να χωλαίνει εξαιτίας της βραδυπορίας του νομικού φορμαλισμού που χαρακτήριζε το προγενέστερο καθεστώς έγκρισης. Πάντως, εν καιρώ, η αυτονομία σ’ αυτόν τον τομέα πρέπει να είναι εφικτή.
  5. Δυνατότητα μεταφοράς κονδυλίων, ώστε να υπάρχει επιχειρησιακή ευελιξία. Έχει επιτευχθεί ως ένα βαθμό, όμως το απώτερο ζητούμενο, δηλαδή ένα καθεστώς προϋπολογισμού ευέλικτο και ανταποκρινόμενο στις ανάγκες, φαίνεται ότι συνεχίζει να παραμένει άπιαστο.
  6. Εξουσία της διοίκησης εσόδων να προβαίνει, κατά το μεγαλύτερο ποσοστό, στην επιλογή, εξέλιξη και τοποθέτηση προσωπικού. Οι προσπάθειες για να επιτευχθεί αυτή η προϋπόθεση, δεν τελεσφόρησαν. Υπό τις παρούσες συνθήκες ετούτη η προϋπόθεση αυτονομίας δεν μπορεί να εκπληρωθεί και μάλιστα ενόψει της απουσίας ανταπόκρισης από τους υπόλοιπους εμπλεκομένους.

Δεν υπάρχουν σχόλια: