neosmetoikos: 40 χάρτες που εξηγούν τη Μέση Ανατολή

Οι χάρτες μπορεί να αποτελέσουν ένα ισχυρό εργαλείο για την κατανόηση του κόσμου, ιδίως στη Μέση Ανατολή, μια περιοχή που με πολλούς τρόπους βρίσκεται στην επικαιρότητα – τόσο λόγω των ενεργειακών της πηγών, των θρησκευτικών συγκρούσεων, των εθνοτικών, φυλετικών αναμίξεων και ανακατατάξεων, της εξέχουσας εν γένει γεωπολιτικής της σημασίας – μιας περιοχής που συνεχίζει να αλλάζει και να διαμορφώνεται εξαιτίας της μεταβολής των πολιτικών της συνόρων όσο και δημογραφικά μέχρι και σήμερα.

Στη συνέχεια παρουσιάζονται 40 χάρτες ζωτικής σημασίας για την κατανόηση της Μέσης Ανατολής - της ιστορίας της, του παρόντος της, και μερικών από τις πιο σημαντικές ιστορίες στην περιοχή σήμερα.

Έτσι όπως τους παρουσίασε ο Max Fischer στο vox.com

Επειδή ως Νέος Μέτοικος δεν παρακολουθούμε μόνο την επικαιρότητα και θεωρούμε τη Μέση Ανατολή μια γεωπολιτική και ιστορική περιοχή με τεράστια σημασία, προχωρούμε στη συγκεκριμένη δημοσίευση.

H Εύφορη Ημισέληνος, το λίκνο του πολιτισμού

Εάν αυτή η περιοχή δεν ήταν η γενέτειρα του ανθρώπινου πολιτισμού, ήταν τουλάχιστον μια κοιτίδα του ανθρώπινου πολιτισμού. Ονομάζεται «Εύφορη Ημισέληνος”, λόγω του πλούσιου εδάφους του, το «μισοφέγγαρο» της γης που περιλαμβάνει ως επί το πλείστον το σύγχρονο Ιράκ, τη Συρία, την Ιορδανία, το Ισραήλ και την Παλαιστίνη. (Μερικοί ορισμοί περιλαμβάνουν επίσης την κοιλάδα του ποταμού Νείλου στην Αίγυπτο.) Οι άνθρωποι άρχισαν να καλλιεργούν σ’ αυτό τον χώρο από το 9000 π.Χ., και περίπου το 2500 π.Χ., οι Σουμέριοι σχημάτισαν την πρώτη σύνθετη κοινωνία που μοιάζει με αυτό που σήμερα ονομάζουμε ως «χώρα» ή «κράτος», πλήρες, με γραπτούς νόμους και πολιτικό σύστημα. Με άλλα λόγια, μεσολαβούν περισσότερα χρόνια μεταξύ των Σουμέριων και των αρχαίων Ρωμαίων από αυτά που υπάρχουν μεταξύ των αρχαίων Ρωμαίων και την εποχή μας.

Πώς οι αρχαίοι Φοίνικες εξαπλώθηκαν από το Λίβανο σε όλη τη Μεσόγειο

Οι Φοίνικες ζούσαν στο χώρο του σημερινού Λιβάνου και της παράκτιας Συρίας. Από το 1500 ως το 300 π.Χ., δημιούργησαν μερικά από τα πρώτα μεγάλα εμπορικά δίκτυα της Μεσογείου και κυριάρχησαν στη θάλασσα μαζί με τους Έλληνες. Κάποιοι έφτασαν ως τις Βρετανικές Νήσους, και πολλοί από αυτούς είχαν συστήσει αποικίες στη Βόρεια Αφρική, την Ισπανία, τη Σικελία, τη Σαρδηνία και αλλού. Αυτό το γεγονός ήταν ένα από τα πρώτα που δημιούργησαν πολλούς στενούς πολιτιστικούς δεσμούς μεταξύ της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής - και εξηγεί γιατί η πρωτεύουσα της Λιβύης, Τρίπολη, εξακολουθεί να φέρει το όνομα της αρχαίας φοινικικής αποικίας.

Πώς η Μέση Ανατολή έδωσε στην Ευρώπη θρησκεία, τουλάχιστον τρεις φορές

Η Μέση Ανατολή έδωσε πραγματικά στην Ευρώπη θρησκεία τέσσερις φορές, συμπεριλαμβανομένου και του Ισλάμ, αλλά ο χάρτης αυτός δείχνει τις τρεις πρώτες. Πρώτα ήταν ο Ιουδαϊσμός, ο οποίος μεταδόθηκε μέσω της μετανάστευσης και φυσικά όταν οι Ρωμαίοι διασκόρπισαν βίαια τους Ισραηλίτες που εξεγέρθηκαν κατά το πρώτο και δεύτερο αιώνα μ.Χ.. Τον πρώτο μέχρι και τον τρίτο αιώνα μ.Χ., μια θρησκεία που ονομαζόταν Μιθραϊσμός - μερικές φορές χαρακτηρίζεται ως "θρησκεία μυστήριο" για την έμφαση που έδινε στις μυστικές τελετές και την παράνομη λατρεία - εξαπλώθηκε από τη σημερινή Τουρκία ή την Αρμενία σε όλη τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία (εκείνη την εποχή, οι περισσότεροι οπαδοί πίστευαν ότι μεταφέρθηκε από τους Πέρσες, αλλά αυτό είναι μάλλον λάθος). Ο Μιθραϊσμός αντικαταστάθηκε πλήρως από τον Χριστιανισμό, ο οποίος έγινε επίσημη θρησκεία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, μετά από μερικούς αιώνες. Εύκολα, συνήθως, ξεχνάμε ότι, για αιώνες, ο Χριστιανισμός ήταν κυρίως μια θρησκεία της Μέσης Ανατολής, η οποία με τη σειρά τους μετατράπηκε σε ευρωπαϊκή.

Όταν το Χαλιφάτο του Μωάμεθ κατέλαβε τη Μέση Ανατολή

Στις αρχές του 7ου αιώνα μ.Χ. στη σημερινή Σαουδική Αραβία, ο Προφήτης Μωάμεθ ίδρυσε το Ισλάμ, που οι οπαδοί του θεωρούνται μια κοινότητα, καθώς και μια θρησκεία. Αφού εξαπλώθηκε σε όλη την αραβική χερσόνησο, εξελίχτηκε στη συνέχεια σε μια αυτοκρατορία, η οποία επεκτάθηκε ραγδαία καθώς οι γειτονικές Περσική και Βυζαντινή Αυτοκρατορία ήταν έτοιμες να καταρρεύσουν. Σε ένα εκπληκτικά σύντομο χρονικό διάστημα - από τον θάνατο του Μωάμεθ το 632 ως το 652 μ.Χ. - κατάφεραν να κατακτήσουν ολόκληρη τη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική, την Περσία, και περιοχές της νότιας Ευρώπης. Η εξάπλωση του Ισλάμ, η αραβική γλώσσα, και η ιδέα μιας κοινής ταυτότητας της Μέσης Ανατολής - εξακολουθούν να καθορίζουν την περιοχή μέχρι σήμερα.

Ένας χάρτης του κόσμου την περίοδο της μεγαλύτερης ακμής του Χαλιφάτου

Αυτός είναι ένας πρόχειρος πολιτικός χάρτη του κόσμου το 750 μ.Χ., την περίοδο ακμής του Χαλιφάτου των Ομεϋαδών (Omayyad) ("χαλίφης" σημαίνει τον ηγεμόνα της παγκόσμιας ισλαμικής κοινότητας). Μπορεί να δώσει μια αίσθηση του πόσο μεγάλη και ισχυρή είχε γίνει η μουσουλμανική αυτοκρατορία, μόλις έναν αιώνα μετά την ίδρυση της θρησκείας που ωθούσε την επέκτασή της. Αποτελούσε κέντρο του πλούτου, των τεχνών και της μάθησης σε μια εποχή που μόνο η Κίνα ήταν τόσο πλούσια και ισχυρή. Αυτό ήταν το απόγειο της Αραβικής δύναμης.

Η άνοδος και η πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας

Η Οθωμανική Αυτοκρατορία πήρε το όνομά της από τον Οσμάν, τον πρώτο κυβερνήτη της, ο οποίος στις αρχές της δεκαετίας του 1300 επεκτάθηκε από ένα μικρό τμήμα της σημερινής βορειοδυτικής Τουρκίας σε μια ελαφρώς λιγότερη μικρή περιοχή. Το Οθωμανικό κράτος συνέχισε να επεκτείνεται για περίπου 500 χρόνια - περισσότερο από ολόκληρη την ιστορία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας – εξουσιάζοντας το μεγαλύτερο μέρος της Μέσης Ανατολής, της Βόρειας Αφρικής, και της νοτιοανατολικής Ευρώπης για αιώνες. Η αυτοκρατορία, επίσημα ένα ισλαμικό κράτος, διέδωσε την ισλαμική θρησκεία στη νοτιοανατολική Ευρώπη, αλλά γενικά ήταν ανεκτική στις άλλες θρησκευτικές ομάδες. Ήταν ίσως η τελευταία μεγάλη μη-ευρωπαϊκή αυτοκρατορία έως ότου άρχισε να χάνει εδάφη στα μέσα της δεκαετίας του 1800, ώσπου κατέρρευσε μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, και τα πρώην εδάφη της στη Μέση Ανατολή διαμοιράστηκαν από τα ισχυρά κράτη της Δυτικής Ευρώπης.

Πώς έμοιαζε η Μέση Ανατολή το 1914

Αυτό είναι ένα καθοριστικό έτος, κατά τη διάρκεια της σταδιακής μεταβίβασης της οθωμανικής κυριαρχίας στη Μέση Ανατολή επί 500 χρόνια στα 50 έως 100 χρόνια της ευρωπαϊκής κυριαρχίας. Η Δυτική Ευρώπη αναδείχτηκε πλουσιότερη και πιο ισχυρή, καθώς διαμοίρασε την Αφρική, συμπεριλαμβανομένων των αραβικών κρατών της Βόρειας Αφρικής, σε αποικιακές κτήσεις. Σχεδόν ολόκληρη η περιοχή κυριαρχούνταν εντελώς από τους Ευρωπαίους ή τους Οθωμανούς, εκτός από ορισμένα τμήματα του Ιράν και της Αραβικής χερσονήσου που χωρίστηκαν σε ευρωπαϊκές «ζώνες επιρροής». Όταν ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος τελείωσε λίγα χρόνια αργότερα, το υπόλοιπο της ηττημένης Οθωμανικής Αυτοκρατορίας θα μοιραστεί μεταξύ των Ευρωπαίων. Τα όρια μεταξύ των γαλλικών, ιταλικών, ισπανικών, και των βρετανικών ζωνών επιρροής και κυριαρχίας είναι ζωτικής σημασίας για την κατανόηση της περιοχής σήμερα - όχι μόνο επειδή ο τρόπος διακυβέρνησης ήταν διαφορετικός όπως και η επιβολή διαφορετικών πολιτικών, αλλά και επειδή τα όρια μεταξύ των ευρωπαϊκών αυτοκρατοριών αργότερα έγιναν τα επίσημα σύνορα της ανεξαρτησίας για πολλά κράτη.

Πώς η Συνθήκη Sykes-Picot διαμοίρασε τη Μέση Ανατολή

Θα ακούσετε πολλά σήμερα για την συμφωνία αυτή, στην οποία το Ηνωμένο Βασίλειο και η γαλλική και ρωσική αυτοκρατορία κρυφά συμφώνησαν να χωρίσουν μεταξύ τους τις τελευταίες περιοχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στη Μέση Ανατολή. Κυρίως, τα σύνορα μεταξύ της γαλλικής και της βρετανικής «ζώνης» επιρροής αργότερα έγιναν τα σύνορα μεταξύ των Ιράκ, της Συρίας και της Ιορδανίας. Καθώς αργότερα αυτά τα ανεξάρτητα κράτη είχαν σε μεγάλο βαθμό αυθαίρετα σύνορα μεταξύ τους που ανάγκασαν διαφορετικές εθνοτικές και θρησκευτικές ομάδες να ζουν μαζί, και επειδή αυτές οι ομάδες βρίσκονται ακόμα σε τρομερή σύγκρουση μεταξύ τους, η συνθήκη Sykes-Picot αναφέρεται συχνά ως αιτία του πολέμου, της βίας και του εξτρεμισμού στη Μέση Ανατολή.

Η animated ιστορία των μεγάλων αυτοκρατοριών στη Μέση Ανατολή

Η animated παρουσίαση δείχνει κάθε μεγάλη αυτοκρατορία στη Μέση Ανατολή κατά τα τελευταία 5.000 χρόνια. Για να είμαστε σαφείς, δεν είναι εξαντλητική, και σε περίπτωση που δεν είναι προφανές, δεν αντικατοπτρίζει πραγματικά την ταχύτητα ή την εξέλιξη των αυτοκρατορικών επεκτάσεων. Αλλά είναι ένα ωραίο αλφαβητάρι.

Η πλήρης ιστορία των ισλαμικών κρατών

Michael Izady / Πανεπιστήμιο Columbia

Αυτός ο χάρτης του Michael Izady - ενός σημαντικού ιστορικού και χαρτογράφου στο Πανεπιστήμιο Columbia - δείχνει τα πολιτικά σύνορα της Ευρύτερης Μέσης Ανατολής από το 1450 έως και σήμερα. Θα παρατηρήσετε ότι, τα περισσότερα από τα τελευταία 500 χρόνια, το μεγαλύτερο μέρος ή το σύνολο της περιοχής ήταν κάτω από κάποιο συνδυασμό τουρκικού, περσικού και ευρωπαϊκού ελέγχου. Το να βρίσκονται κράτη της Μέσης Ανατολής σε μια κατάσταση αυτό – κυβέρνησης είναι κάτι σχετικά νέο. Δύο μεγάλες εξαιρέσεις που μπορείτε να δείτε στο χάρτη είναι το Μαρόκο και η Αίγυπτος, που έχουν περάσει περισσότερα από τα τελευταία 500 χρόνια, ως αυτεξούσιες αυτοκρατορίες παρά να βρίσκονται υπό την κυριαρχία άλλων αραβικών κρατών. Αυτό εξηγεί γιατί αυτές οι δύο χώρες έχουν δει μερικές φορές τους εαυτούς τους, ως ένα βαθμό, έξω από τον υπόλοιπο αραβικό κόσμο.

Η Αραβική Άνοιξη του 2011

The Economist

Είναι εκπληκτικό, κοιτάζοντας πίσω στις αρχές και τα μέσα του 2011, πόσο δραματικά και γρήγορα οι εξεγέρσεις της αραβικής άνοιξης αμφισβήτησαν και, σε πολλές περιπτώσεις, ανέτρεψαν τις εύθραυστες παλιές δικτατορίες της Μέσης Ανατολής. Τι θλιβερό είναι το πόσο λίγο τα κινήματα αυτά έχουν προχωρήσει και εξελιχτεί πέρα από αυτούς τους πρώτους μήνες. Ο εμφύλιος πόλεμος της Συρίας βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη. Η περιπέτεια της Αιγύπτου για την αναζήτηση της δημοκρατίας φάνηκε να τελειώνει με ένα στρατιωτικό πραξικόπημα στα μέσα του 2013. Η Υεμένη βρίσκεται σ’ ένα τέλμα αργή με έξαρση της βίας και της πολιτικής αστάθειας. Ο εμφύλιος πόλεμος στη Λιβύη ανέτρεψε τον Μουαμάρ Καντάφι, με την παρέμβαση των ΗΠΑ και ευρωπαϊκών δυνάμεων, αλλά άφησε τη χώρα χωρίς στοιχειώδη ασφάλεια ή με μια πραγματική κυβέρνηση. Μόνο η Τυνησία φαίνεται να κινείται - ακόμα δυσδιάκριτα - προς την κατεύθυνση της δημοκρατίας.

Η Μέση Ανατολή σήμερα

Οι διάλεκτοι της αραβικής σήμερα

Αυτός ο χάρτης δείχνει την τεράστια έκταση του αραβόφωνων κόσμου και της γλωσσικής πολυμορφίας μέσα σε αυτόν. Και τα δύο φαινόμενα ανάγονται πίσω στο Χαλιφάτο του έκτου και του έβδομου αιώνα, που επεκτάθηκε από την αραβική γενέτειρα του στην Αραβική Χερσόνησο σε όλη την Αφρική και τη Μέση Ανατολή. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων 1.300 χρόνων πολλοί ομιλητές της γλώσσας απέκλιναν σε διακριτές - μερικές φορές πολύ διαφορετικές - διαλέκτους. Κάτι που πρέπει να παρατηρήσουμε: όπου οι διάλεκτοι υπάρχουν, δεν ευθυγραμμίζονται με τα σημερινά πολιτικά σύνορα. Σε μερικές περιπτώσεις, τα εθνικά σύνορα είναι λιγότερο πιθανό να ανταποκρίνονται σε πραγματικές κοινότητες, και σε μερικές περιπτώσεις είναι πιο πιθανό να δημιουργούν προβλήματα.

Το χάσμα σουνιτών – σιιτών

Η ιστορία της διαίρεσης του Ισλάμ μεταξύ σουνιτών και σιιτών ξεκίνησε με το θάνατο του Προφήτη Μωάμεθ το 632. Ακολούθησε ένας αγώνας για την εξουσία για το ποιος θα τον διαδεχθεί στην ηγεσία του ισλαμικού χαλιφάτου, με τους περισσότερους μουσουλμάνους να θέλουν να εκλέξουν τον επόμενο ηγέτη, αλλά μερικοί υποστήριζαν ότι η εξουσία πρέπει να δοθεί ως θείο αναφαίρετο δικαίωμα στο νόμιμο γιο του Μωάμεθ, Αλή. Αυτή η φατρία που υποστήριζε τον Αλή ήταν γνωστή ως «αντάρτες του Αλή," ή "Shi'atu Αλή» στα αραβικά, ως εκ τούτου, ονομάστηκαν «σιίτες». Τελική η άνοδος του Αλή στο θρόνο πυροδότησε έναν εμφύλιο πόλεμο, που ο ίδιος και οι οπαδοί του έχασαν. Η σιιτική αίρεση κράτησε την ιδέα ότι ο Αλή ήταν ο νόμιμος διάδοχος, και αναπτύχθηκε σε ένα εντελώς ξεχωριστό κλάδο του Ισλάμ. Σήμερα, περίπου το 10 έως 15% των μουσουλμάνων σε όλο τον κόσμο είναι Σιίτες - είναι η ομάδα που πλειοψηφεί στο Ιράν και το Ιράκ μόνο - ενώ οι περισσότεροι μουσουλμάνοι είναι σουνίτες. «Σούνι» σημαίνει "παράδοση". Σήμερα, η θρησκευτική διαίρεση είναι και πάλι πολιτική καθώς: είναι ένας αγώνας για την περιφερειακή επιρροή μεταξύ των σιιτικών πολιτικών δυνάμεων, υπό την ηγεσία του Ιράν, έναντι των σουνιτών πολιτικών δυνάμεων, με επικεφαλής τη Σαουδική Αραβία. Αυτός ο αγώνας μοιάζει πάρα πολύ σαν ένας περιφερειακός ψυχρός πόλεμος, με συγκρούσεις για την κυριαρχία στη Συρία και αλλού.

Οι εθνοτικές ομάδες της Μέσης Ανατολής

Michael Izady / Πανεπιστήμιο Columbia

Το πιο σημαντικό χρώμα σε αυτό το χάρτη των εθνοτικών ομάδων της Μέσης Ανατολής είναι το κίτρινο: είναι οι Άραβες, οι οποίοι είναι η πλειοψηφούσα φυλετική ομάδα σχεδόν σε κάθε χώρα της ευρύτερης περιοχής, συμπεριλαμβανομένων των χωρών της Βόρειας Αφρικής. Οι εξαιρέσεις είναι το ως επί το πλείστον- εβραϊκό Ισραήλ (σε ροζ), η ως επί το πλείστον- τουρκική, Τουρκία (σε πράσινο), το ως επί το πλείστον- περσικό, Ιράν σε πορτοκαλί, και το σε μεγάλο βαθμό διαφορετικής φυλετικής σύνθεσης Αφγανιστάν. Το κόκκινο στη μέση του χάρτη είναι πραγματικά σημαντικό: είναι οι Κούρδοι, οι οποίοι δεν έχουν καμία χώρα υπό τη δική τους κυριαρχία, αλλά έχουν μεγάλες κοινότητες στο Ιράν, το Ιράκ, τη Συρία, και την Τουρκία. Αλλά το μεγάλο δίδαγμα αυτού του χάρτη είναι ότι υπάρχει μια ζώνη με αξιοσημείωτη εθνοτική πολυμορφία από την Τουρκία ως το Αφγανιστάν, αλλά και το ότι ένα μεγάλο μέρος της υπόλοιπης περιοχής κυριαρχείται εθνοτικά από τους Άραβες.

Οι μουσουλμανικοί πληθυσμοί σε όλο τον κόσμο

Pew Forum

Ο χάρτης αυτός σημειώνει αυτό που η Μέση Ανατολή δεν είναι: δεν είναι συνώνυμη με τον ισλαμικό κόσμο. Ο χάρτης με τους υπολογισμένους πληθυσμούς δείχνει κάθε χώρα στον κόσμο με το μέγεθος του μουσουλμανικού πληθυσμού της. Οι χώρες με τους περισσότερους μουσουλμάνους πολίτες εμφανίζονται στο χάρτη μεγαλύτερες - ενώ χώρες με λιγότερους μουσουλμάνους πολίτες ως μικρότερες. Θα παρατηρήσετε αμέσως ότι η Μέση Ανατολή αποτελεί μόνο ένα κλάσμα του συνολικού παγκόσμιου μουσουλμανικού πληθυσμού. Υπάρχουν πολύ περισσότεροι μουσουλμάνοι, στην πραγματικότητα, στις χώρες της Ινδίας, του Πακιστάν, του Μπαγκλαντές και της Νότιας Ασίας. Το μεγαλύτερο μουσουλμανικό πληθυσμό, με μεγάλη διαφορά τον έχει η Ινδονησία, στη νοτιοανατολική Ασία. Και υπάρχουν εκατομμύρια στην υποσαχάρια Αφρική, επίσης. Ο ισλαμικός κόσμος μπορεί να έχει ξεκινήσει στη Μέση Ανατολή, αλλά είναι τώρα πολύ, πολύ μεγαλύτερος από αυτήν.

Ισραήλ-Παλαιστίνη - 1947 η ίδρυση του Ισραήλ και ο αραβο-ισραηλινός πόλεμος του 1948

Αυτοί οι τρεις χάρτες δείχνουν πως το Ισραήλ εξελίχτηκε από ανύπαρκτο που ήταν ως τη θέσπιση των εθνικών συνόρων του, το 1947 και το 1948,. Είναι δύσκολο να προσδιοριστεί ένα ενιαίο σαφέστερο σημείο εκκίνησης για τη σύγκρουση Ισραήλ-Παλαιστίνης, αλλά ο χάρτης στα αριστερά θα μπορούσε να βοηθήσει: αυτά είναι τα σύνορα που οριοθετούνται από τα Ηνωμένα Έθνη το 1947 για ένα εβραϊκό κράτος και ένα αραβικό κράτος, σε αυτό το έδαφος που βρισκόταν υπό βρετανικό έλεγχο. Οι Παλαιστίνιοι πολέμησαν τη συμφωνία, και το 1948 τα αραβικά κράτη της Αιγύπτου, της Ιορδανίας, του Ιράκ και της Συρίας προχώρησαν σε εισβολή. Ο μεσαίος χάρτης δείχνει, σε πράσινο, πόσο μακριά έσπρωξαν οι αραβικές δυνάμεις τα εβραϊκά στρατεύματα. Ο χάρτης δεξιά δείχνει πώς τελείωσε ο πόλεμος: με μια ισραηλινή αντεπίθεση που έσπρωξαν στην πορτοκαλί χρωματισμένη περιοχή, όπου το Ισραήλ υποστήριξε ότι βρίσκονται ως τα νέα εθνικά του σύνορα. Το πράσινο είναι ό, τι είχε απομείνει για τους Παλαιστινίους.

Ο αραβο-ισραηλινός πόλεμος του 1967 που έθεσε τα σημερινά σύνορα

BBC

Αυτοί οι τρεις χάρτες δείχνουν πώς τα σύνορα του 1948 έγιναν αυτά που είναι σήμερα. Ο χάρτης στα αριστερά δείχνει τα παλαιστινιακά εδάφη της Γάζας, τα οποία ήταν υπό αιγυπτιακό έλεγχο, καθώς και τη Δυτική Όχθη, που βρισκόταν υπό τον έλεγχο της Ιορδανίας. Το 1967, το Ισραήλ βρέθηκε σε πόλεμο με την Αίγυπτο, την Ιορδανία και τη Συρία. Ο πόλεμος τελείωσε με το Ισραήλ να καταλαμβάνει και τα δύο παλαιστινιακά εδάφη, καθώς και τα υψώματα του Γκολάν στη Συρία και τη χερσόνησο του Σινά της Αιγύπτου: αυτό που φαίνεται στον δεξιό χάρτη. Το Ισραήλ έδωσε πίσω τη χερσόνησο του Σινά ως μέρος μιας ειρηνευτικής συμφωνίας του 1979, αλλά εξακολουθεί να κατέχει τις άλλες περιοχές. Η Γάζα είναι σήμερα υπό ισραηλινό αποκλεισμό, ενώ η Δυτική Όχθη όλο και περισσότερο γεμίζει με ισραηλινούς εποίκους. Ο τρίτος χάρτης δείχνει πώς η Δυτική Όχθη έχει χωριστεί σε περιοχές πλήρους παλαιστινιακού ελέγχου (πράσινο), κοινού ισραηλινο-παλαιστινιακού ελέγχου (ανοιχτό πράσινο), και πλήρους ισραηλινού ελέγχου (σκούρο πράσινο).

Ο Ισραηλινός εποικισμός στην Παλαιστινιακή Δυτική Όχθη

Jan De Jong / Ίδρυμα για την ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή

Από το 1967, οι Ισραηλινοί έχουν μετακινηθεί σε οικισμούς στη Δυτική Όχθη. Κάποιοι πηγαίνουν εκεί για θρησκευτικούς λόγους, άλλοι επειδή θέλουν να στηρίξουν τη διεκδίκηση της παλαιστινιακής γης για το Ισραήλ, και μερικοί απλά επειδή λαμβάνουν φθηνή στέγαση από τις επιδοτήσεις του ισραηλινού κράτους. Υπάρχουν σήμερα περίπου 500.000 έποικοι σε 130 κοινότητες, τις οποίες μπορείτε να δείτε σε αυτόν το χάρτη. Οι οικισμοί καθιστούν δυσκολότερη την ειρήνη, η οποία είναι μερικές φορές το ζητούμενο: για τους Παλαιστίνιους που επιθυμούν να έχουν ένα ανεξάρτητο κράτος, οι έποικοι θα πρέπει είτε να απομακρυνθούν μαζικά, ή οι Παλαιστίνιοι θα πρέπει να παραιτηθούν από μέρος των γαιών τους. Οι οικισμοί κάνουν επίσης τη ζωή πιο δύσκολη για τους Παλαιστίνιους σήμερα, διαιρώντας τις κοινότητες και επιβάλλοντας επαχθή μέτρα ασφάλειας από το Ισραήλ. Αυτός είναι ο λόγος που ο υπόλοιπος κόσμος αντιτίθεται στους ισραηλινούς εποικισμούς. Αλλά το Ισραήλ συνεχίζει την επέκτασή του με κάθε τρόπο.

Οι επιθέσεις του Ισραήλ και της Χεζμπολάχ στον Πόλεμο του Λιβάνου το 2006

BBC

Αυτός ο χάρτης παρουσιάζει τον πόλεμο του 2006 μεταξύ του Ισραήλ και του Λιβάνου. Επίσης δείχνει τον τρόπο με τον οποίο ο πόλεμος ανάμεσα στο Ισραήλ και τους αντιπάλους του έχει αλλάξει: Το Ισραήλ είναι τώρα κυρίαρχο στρατιωτικά, αλλά οι μάχες πλέον είναι ασύμμετρες. Το Ισραήλ δεν πολεμούσε ένα κράτος, αλλά τη λιβανική Χεζμπολάχ μαχητική ομάδα. Ξεκίνησε με πολλές αεροπορικές επιθέσεις και βολές πυροβολικού στο Λίβανο (μπλε) για να αποδυναμώσει τη Χεζμπολάχ, καταστρέφοντας μεγάλο μέρος της υποδομής της χώρας μέσα από αυτή τη διαδικασία. Το Ισραήλ απέκλεισε επίσης τη θαλάσσια περιοχή του Λιβάνου. Η Χεζμπολάχ διεξήγαγε ανταρτοπόλεμο εναντίον της ισραηλινής εισβολής και εξαπέλυσε πολλούς πυραύλους σε ισραηλινές κοινότητες. Οι άνθρωποι που περισσότερο πληγώθηκαν ήταν οι απλοί Ισραηλινοί και Λιβανέζοι, εκατοντάδες χιλιάδες από τους οποίους έχουν εκτοπιστεί εξαιτίας των μαχών.

Ποιες χώρες αναγνωρίζουν το Ισραήλ, την Παλαιστίνη, ή και τα δύο κράτη

Η σύγκρουση Ισραήλ-Παλαιστίνης αποτελεί παγκόσμιο πρόβλημα, και όπως ο χάρτης αυτός δείχνει δημιουργεί ένα παγκόσμιο χάσμα. Πολλές χώρες, που παρουσιάζονται σε πράσινο, ακόμα δεν αναγνωρίζουν το Ισραήλ ως ένα νόμιμο κράτος. Οι χώρες αυτές έχουν τυπικά μια μουσουλμανική πλειοψηφία (περιλαμβάνονται η Μαλαισία και η Ινδονησία, που βρίσκονται στη νοτιοανατολική Ασία). Εν τω μεταξύ, οι μπλε χώρες της Δύσης (συν μερικές άλλες) δεν αναγνωρίζουν την Παλαιστίνη ως χώρα. Εξακολουθούν να έχουν διπλωματικές σχέσεις με την Παλαιστίνη, αλλά κατά την άποψή τους δεν θα επιτύχει το καθεστώς της χώρας, μέχρι η σύγκρουση επίσημα να επιλυθεί. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ιστορικά υπάρχει κατά καιρούς σύγκρουση μεταξύ των μπλε και πράσινων χωρών.

Η Θρησκευτική και εθνοτική πολυμορφία της Συρίας

Michael Izady / Πανεπιστήμιο Columbia

Κάθε χρώμα εδώ δείχνει μια διαφορετική θρησκευτική ομάδα στο τμήμα της ανατολικής Μεσογείου, το αποκαλούμενο άλλοτε, Λεβάντε. Θα πρέπει πιθανώς να μην είναι έκπληξη το γεγονός ότι η γενέτειρα του Ιουδαϊσμού και του Χριστιανισμού διακρίνεται από θρησκευτική ποικιλομορφία, αλλά αυτός ο χάρτης οδηγεί στο συμπέρασμα πόσο το Ισραήλ ξεχωρίζει για την εβραϊκή πλειοψηφία του, βέβαια, αλλά είναι, επίσης, μια υπενθύμιση των μουσουλμάνων και των άλλων μειονοτήτων του, καθώς και των χριστιανικών κοινοτήτων στο Ισραήλ και τη Δυτική Όχθη. Ο Λίβανος διαιρείται μεταξύ των μεγάλων κοινοτήτων των σουνιτών, σιιτών, χριστιανών, και μια θρησκευτική αίρεση, γνωστή ως Δρούζοι – όλοι αυτοί βρίσκονται σε ειρήνη τώρα, αλλά ο φρικτός εμφύλιος πόλεμος της χώρας το 1975-1990 τους χώρισε. Μπορεί να υπάρχει μια παρόμοια επίδραση σ’ αυτό που συμβαίνει τώρα στη Συρία, η οποία στην πλειοψηφία κατοικείται από Σουνίτες, αλλά έχει μεγάλες μειονότητες Χριστιανών, Δρούζων, Σιιτών, καθώς και μια σιιτική αίρεση που είναι γνωστή ως Αλεβίτες στα μέλη της οποίας περιλαμβάνεται ο Σύριος ηγέτης, Μπασάρ αλ-Άσαντ, και ένα μεγάλο μέρος της κυβέρνησής του.

Οι σημερινοί περιοχές ελέγχου στο συριακό Εμφύλιο Πόλεμο

BBC, SNAP

Αυτός ο χάρτης δείχνει την κατάσταση που επικρατεί στον εμφύλιο πόλεμο της Συρίας, η οποία μετά από τρία χρόνια πολέμου έχει διαιρεθεί μεταξύ των κυβερνητικών δυνάμεων, των αντικυβερνητικών ανταρτών που ξεκίνησαν ως διαδηλωτές υπέρ της δημοκρατίας, και των εξτρεμιστών ισλαμιστών μαχητών που έχουν κινηθεί κατά τη διάρκεια των τελευταίων δύο ετών. Μπορείτε να παρατηρήσετε κάποια επικάλυψη μεταξύ του συγκεκριμένου χάρτη και του προηγούμενου: οι περιοχές που βρίσκονται υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης (με κόκκινο χρώμα) τείνουν να επικαλύπτονται με αυτές πού ζουν οι μειονότητες. Οι μειονότητες έχουν την τάση να συνδέονται με το καθεστώς, ενώ οι αντάρτες είναι ως επί το πλείστον από την σουνιτική μουσουλμανική πλειοψηφία. Αλλά οι αντικυβερνητικοί αντάρτες της Συρίας (με πράσινο χρώμα) έχουν ήδη καταλάβει πολλά εδάφη στη συριακή επικράτεια. Η κουρδική εθνοτική μειονότητα της Συρίας έχει επίσης παραστρατιωτικές ομάδες που έχουν καταλάβει εδάφη που ζουν οι Κούρδοι. Κατά το παρελθόν έτος, όμως, υπήρξε μια τέταρτη ανερχόμενη φατρία: το Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και της Ανατολής (μερικές φορές ονομάζεται ISIS, εμφανίζεται σε μπλε), μία εξτρεμιστική ομάδα που κυρίως στηρίζεται στο Ιράκ, η οποία ορκίζεται πίστη στην Αλ-Κάιντα. Αγωνίζεται ενάντια τόσο στους αντάρτες όσο και την κυβέρνηση. Έτσι τώρα υπάρχει ένας τριπλός πόλεμος, σαν να μην ήταν ήδη εξαιρετικά δύσκολη η κατάσταση.

Η κρίση των προσφύγων στη Συρία

Ο εμφύλιος πόλεμος της Συρίας δεν είναι μόνο μια εθνική καταστροφή για τη Συρία, αλλά και για τις γειτονικές χώρες, επίσης. Ο πόλεμος έχει εκτοπίσει εκατομμύρια Σύριους στην υπόλοιπη Μέση Ανατολή και σε άλλα μέρη της Ευρώπης, όπου ζουν σε τεράστια στρατόπεδα προσφύγων που απαιτούν παροχές από τους ήδη περιορισμένους εθνικούς πόρους. Αυτός ο χάρτης παρουσιάζει τους πρόσφυγες, δεν εμφανίζει τα επιπλέον 6,5 εκατομμύρια Σύριων που έχουν εκτοπιστεί στο εσωτερικό της Συρίας. Η επίδρασή τους είναι ιδιαίτερα αισθητή στην Ιορδανία και το Λίβανο, χώρες οι οποίες έχουν ήδη μεγάλους παλαιστινιακούς προσφυγικούς πληθυσμούς, αφού ένας στους πέντε ανθρώπους σε αυτές τις χώρες πρόσφυγας. Ενώ οι ΗΠΑ και άλλες χώρες έχουν προσφέρει κάποια βοήθεια για τους πρόσφυγες, τα Ηνωμένα Έθνη τονίζουν ότι αυτή δεν είναι αρκετή για να τους παράσχει βασικά είδη πρώτης ανάγκης.

Ιράν - Πώς τα σύνορα του Ιράν άλλαξαν στις αρχές του 1900

Το Ιράν είναι η μόνη χώρα της Μέσης Ανατολής που ποτέ δεν κατακτήθηκε από κάποια Ευρωπαϊκή δύναμη, αλλά βρέθηκε πολύ κοντά σ’ αυτό στα 1900. Θα χάσει πολλά από τα εδάφη του από τη Ρωσία (το κόκκινο ριγέ). Μετά από αυτό, η Ρωσική Αυτοκρατορία και η Βρετανική Αυτοκρατορία (οι Βρετανικοί Ινδοί Raj ήταν ακριβώς δίπλα στα σύνορά του) μοίρασαν το βόρεια και νότιο Ιράν σε «ζώνες επιρροής». Δεν είχαν τον άμεσο έλεγχο, αλλά ασκούσαν πιέσεις και εκφοβισμό στην ιρανική κυβέρνηση ενώ εκμεταλλεύονταν και την οικονομία και τους πόρους της χώρας. Αυτό παραμένει ένα θέμα που προκαλεί μεγάλη εθνική δυσαρέσκεια στο Ιράν σήμερα.

Η θρησκευτική και εθνοτική ποικιλομορφία του Ιράν

Perry-Castañeda Χαρτοθήκη, Πανεπιστήμιο του Τέξας

Το Ιράν συνδέεται περισσότερο με τους Πέρσες - τη μεγαλύτερη εθνοτική ομάδα που έχει σχέση και με τους προγόνους της των αρχαίων Περσικών αυτοκρατοριών - αλλά είναι πολύ πιο διαφοροποιημένη από αυτή. Ο χάρτης δείχνει τις μεγαλύτερες μειονότητες, οι οποίες περιλαμβάνουν τους Άραβες στο νότο, τους Κούρδους στα δυτικά, και τους Αζέρους στο βορρά (το Ιράν επιχείρησε να αποκτήσει τον έλεγχο ολόκληρου του Αζερικού εδάφους, αλλά το μεγαλύτερο τμήμα της ανήκει πλέον στο Αζερμπαϊτζάν που κατοικείται από Αζέρους κατά πλειοψηφία). Οι Βαλούχοι, στα νοτιοανατολικά, είναι επίσης μια μεγάλη μειονοτική ομάδα και στο Πακιστάν. Υπάρχει σημαντική αναταραχή στην περιοχή και οι κυβερνήσεις καταπιέζουν το "Βαλουχιστάν" και στις δύο χώρες.

Οι πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν και πιθανά σχέδια ισραηλινών επιθέσεων

Αυτή είναι μια ματιά στα δύο από τα μεγάλα, επικαλυπτόμενα γεωπολιτικά ζητήματα στα οποία το Ιράν έχει σήμερα εμπλακεί. Το πρώτο είναι το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν: Οι ηγέτες της χώρας υποστηρίζουν ότι το πρόγραμμα είναι ειρηνικό, αλλά ουσιαστικά κανείς δεν τους πιστεύει και η διεθνής κοινότητα προχώρησε σε μεγάλο βαθμό στην επιβολή κυρώσεων σε βάρος της οικονομίας του Ιράν να προκειμένου να το πείσει να σταματήσει την ανάπτυξη του πυρηνικού του προγράμματος που σίγουρα μοιάζει να ανταποκρίνεται σ’ ένα παράνομο πρόγραμμα όπλων. Μπορείτε να δείτε τις τοποθεσίες ανάπτυξης των πυρηνικών εδώ: μερικές βρίσκονται βαθιά, υπόγεια, ενώ άλλες κρατήθηκαν μυστικές για χρόνια. Αυτό οδηγεί στο άλλο πρόβλημα που θίγεται με αυτό το χάρτη, που δημιουργήθηκε αρχικά για να δείξει πώς το Ισραήλ θα μπορούσε υποθετικά να ξεκινήσει επιθέσεις εναντίον του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν. Οι εντάσεις ανάμεσα στο Ισραήλ και το Ιράν οι οποίες έφτασαν κοντά στο πόλεμο τα τελευταία χρόνια, είναι ένα από τα μεγαλύτερα και δυνητικά πιο επικίνδυνα πράγματα που συμβαίνουν αυτή τη στιγμή σε ένα μέρος του κόσμου που ήδη διακρίνεται από αφθονία κινδύνων. Το Ισραήλ ανησυχεί ότι το Ιράν θα μπορούσε να κατασκευάσει πυρηνικά όπλα για να τα χρησιμοποιήσει εναντίον του. Στο Ιράν μπορεί να ανησυχούν ότι θα βρίσκονται πάντα υπό την απειλή των ισραηλινών επιθέσεων μέχρι να αποκτήσουν μια πυρηνική δύναμη αποτροπής. Αυτό ονομάζεται ένα δίλημμα ασφάλειας και μπορεί να αποκτήσει πολύ κακή τροπή.

Αφγανιστάν

Πώς η αποικιακή "Durand Line" συντέλεσε στη σύγκρουση στο Αφγανιστάν

Αρχικά, αγνοείστε οτιδήποτε σ’αυτό το χάρτη, εκτός από την με πορτοκαλί χρώμα τονισμένη περιοχή. Αυτή είναι η περιοχή όπου ζουν μια εθνοτική ομάδα που ονομάζεται Παστούν. Τώρα φαντασθείτε ότι είναι το 1800 και θα είστε ένας βρετανός αποικιακός αξιωματικός που ονομάζεται Mortimer Durand, και η εργασία σας αφορά τη διαπραγμάτευση των συνόρων μεταξύ των Βρετανικών Ινδών Raj και του οιονεί -ανεξάρτητου έθνους του Αφγανιστάν. Θα σχεδιάζατε ποτέ τα σύνορα ακριβώς στη μέση των περιοχών των Παστούν, «εξασφαλίζοντας» έτσι δεκαετίες συγκρούσεων με τον εξαναγκασμό των Παστούν να ζουν ως μειονότητα και στα δύο κράτη; Αν απαντήσατε «ναι», τότε θα υπήρξατε μεγάλος βρετανός αποικιακός αξιωματούχος, διότι αυτό είναι ό, τι συνέβη πραγματικά. Η "Γραμμή Durand," σημειώνεται με κόκκινο χρώμα, έγινε τελικά το μεγαλύτερο μέρος των συνόρων μεταξύ του σύγχρονου Αφγανιστάν και του Πακιστάν. Πολλοί Παστούν τώρα ανήκουν ή υποστηρίζουν μια εξτρεμιστική ομάδα που αποτελείται ως επί το πλείστον από Παστούν που ονομάζεται, Ταλιμπάν, η οποία σπέρνει τον όλεθρο και στις δύο χώρες, διαθέτει μεγάλες βάσεις (φαίνονται με σκούρο πορτοκαλί χρώμα) στην πακιστανική πλευρά των συνόρων. Ευχαριστούμε, Μόρτιμερ!

Ο πόλεμος του 1989 που διαίρεσε το Αφγανιστάν

Η ανολοκλήρωτη Επανάσταση: Αφγανιστάν, από το 1979 έως σήμερα / Columbia University Press

Το 1979, η Σοβιετική Ένωση εισέβαλε στο Αφγανιστάν για να υπερασπιστεί την υπέρ της Μόσχας, κομμουνιστική κυβέρνηση από τις αυξανόμενες εξεγέρσεις. Οι ΗΠΑ (μαζί με τη Σαουδική Αραβία και το Πακιστάν), χρηματοδότησαν και εξόπλισαν τους αντάρτες. Η CIA επέλεξε συνειδητά να χρηματοδοτήσει τους εξτρεμιστές, θεωρώντας τους ως καλύτερους μαχητές. Όταν οι Σοβιετικοί υποχώρησαν το 1989, αυτές οι ομάδες ατάκτων στράφηκαν η μία εναντίον της άλλης, διεξήγαγαν ένα φρικτό εμφύλιο πόλεμο που μπορείτε να δείτε σε αυτό το χάρτη: οι κόκκινες περιοχές ήταν, από το 1989, υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης. Κάθε άλλο χρώμα δείχνει την περιοχή ελέγχου από μια ομάδα ανταρτών. Μερικοί από αυτούς τους αντάρτες, όπως η Hezb-i Islami Gulbuddin, εξακολουθούν να πολεμούν, αν και οι περισσότεροι από αυτούς είχαν ηττηθεί όταν οι Ταλιμπάν ξεσηκώθηκαν και κατέλαβαν τη χώρα στη δεκαετία του 1990.

Πώς οι Ταλιμπάν συνδέονται με την εθνικότητα

Αυτός ο χάρτης παρουσιάζεται για να υπογραμμίσει το βαθμό στον οποίο ο τωρινός πόλεμος του Αφγανιστάν (ο πόλεμος που ξεκίνησε όταν οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους εισέβαλαν το 2001, όχι το 1979 - 1989 ο πόλεμος εναντίον των Σοβιετικών ή οι εμφύλιοι πόλεμοι του 1989-2001) σχετίζεται και δεν σχετίζεται με το πρόβλημα της εθνικότητας. Οι Ταλιμπάν σε πολύ μεγάλο βαθμό, αλλά όχι αποκλειστικά, συμπίπτουν με τους Παστούν στα νότια και ανατολικά. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, δεδομένου ότι υπάρχουν τόσοι πολλοί Παστούν κατά μήκος των συνόρων του Πακιστάν, όπου οι Ταλιμπάν έχουν τις μεγάλες βάσεις τους. Αλλά υπάρχουν ομάδες ανταρτών εκτός από τους Ταλιμπάν, πολλοί από τους οποίους δεν είναι Παστούν. Σε γενικές γραμμές, όμως, το βόρειο τμήμα της χώρας είναι σταθερότερ και λιγότερο βίαιο από ό, τι το νότιο ή ανατολικό.

Τα πιο σημαντικά μέρη του αφγανικού πολέμου, σε ένα χάρτη

Philippe Rekacewicz / Le Monde Diplomatique

Ο πόλεμος στο Αφγανιστάν είναι εξαιρετικά περίπλοκος, αλλά αυτός ο χάρτης προσφέρει χρήσιμες πληροφορίες παρουσιάζοντας τα πιο σημαντικά συστατικά του μέρη: 1) οι περιοχές των Ταλιμπάν, σε πορτοκαλί 2) οι περιοχές που ελέγχονται από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους, στα μικροσκοπικά σημεία του πράσινου 3) οι μεγάλες δυτικές στρατιωτικές βάσεις, σημειώνονται με μπλε κουκκίδες 4) Οι τομείς της παραγωγής οπίου, αποτελεί μεγάλη πηγή χρηματοδότησης των Ταλιμπάν, σε καφέ κύκλους, με τους μεγαλύτερους κύκλους να σημαίνει περισσότερο όπιο 5) οι γραμμές τροφοδοσίας μέσω του Πακιστάν, σε κόκκινο χρώμα, τις οποίες το Πακιστάν έχει κατά καιρούς κλείσει και δέχονται συχνές επιθέσεις των Ταλιμπάν 6) η γραμμή τροφοδοσίας μέσω της Ρωσίας, η οποία απαιτεί ρωσική έγκριση.

Η Σαουδική Αραβία και το πετρέλαιο

Με τι η Σαουδική Αραβία και οι γείτονες της έμοιαζαν πριν από 100 χρόνια

Η Αραβική χερσόνησος έχει μια πολύ μεγάλη ιστορία, και η Σαουδική οικογένεια έχει τον έλεγχο μεγάλου μέρους της από το 1700. Αλλά για να καταλάβουμε πώς η χερσόνησος έφτασε να γίνει αυτό που είναι σήμερα, πρέπει να πάμε πίσω περίπου 100 χρόνια, στο 1905. Οι Σαουδάραβες εκείνη τη χρονική στιγμή έλεγχαν πολύ μικρό μέρος της χερσονήσου, έχοντας χάσει έδαφος σε μια σειρά πολέμων. Η χερσόνησος χωριζόταν σε πολλά μικρά βασίλεια και εμιράτα. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία ήλεγχε τα περισσότερα από αυτά, με την Βρετανική Αυτοκρατορία να ελέγχει το νοτιότερο ένα τρίτο περίπου της χερσονήσου - η γραμμή κατά μήκος στη μέση δείχνει πώς ήταν αυτή διαιρεμένη. Μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο κατέρρευσε η Οθωμανική Αυτοκρατορία και οι Σαουδάραβες επεκτάθηκαν σε όλα τη μωβ περιοχή που σημειώνεται στο χάρτη, καθώς οι Βρετανοί τους είχαν υποσχεθεί για τη βοήθεια τους στην καταπολέμηση των Οθωμανών. (Αυτή η συμφωνία είναι δραματοποιημένη στην ταινία Λόρενς της Αραβίας). Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1920, οι Βρετανοί έλεγχαν ουσιαστικά σχεδόν το σύνολο της χερσονήσου, η οποία χωρίστηκε σε πολλές εξαρτημένα προτεκτοράτα. Αλλά οι Σαουδάραβες κυριάρχησαν στο μεγαλύτερο μέρος της χερσονήσου στη συνέχεια.

Το Πετρέλαιο και το Φυσικό Αέριο στη Μέση Ανατολή

Η Μέση Ανατολή παράγει περίπου το ένα τρίτο του πετρελαίου στον κόσμο και το ένα δέκατο του φυσικού αερίου. (Έχει το ένα τρίτο του συνόλου των αποθεμάτων φυσικού αερίου, αλλά είναι πιο δύσκολο να το μεταφέρει.) Πολλά από αυτά τα αποθέματα εξάγονται. Αυτό καθιστά το σύνολο της παγκόσμιας οικονομίας σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένο από τη συνέχιση της ροής του αερίου και του πετρελαίου, τα οποία συμβαίνει να περνούν από μια περιοχή που έχει δει πάρα πολλές συγκρούσεις κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Ο χάρτης αυτός δείχνει πού είναι τα αποθέματα και πώς ε μεταφέρονται δια ξηράς. Ένα μεγάλο μέρος τους μεταφέρεται, επίσης, δια θαλάσσης μέσω του Περσικού Κόλπου, ενός υδάτινου όγκου που περικλείει μερικά από τα μεγαλύτερα αποθέματα στην περιοχή και τον κόσμο. Οι ενεργειακοί πόροι είναι σε μεγάλο βαθμό συγκεντρωμένοι σε τρεις γειτονικές χώρες που μισούσε ιστορικά η μία την άλλη: το Ιράν, το Ιράκ και τη Σαουδική Αραβία. Η ένταση μεταξύ των τριών είναι κάτι που οι Ηνωμένες Πολιτείες, ως τεράστιος εισαγωγέας ενέργειας, έχουν ασχοληθεί ή και αξιοποιήσει για χρόνια: στράφηκαν εναντίον του Ιράν κατά τη διάρκεια του πολέμου Ιράν-Ιράκ τη δεκαετία του 1980, εναντίον του Ιράκ, όταν εισέβαλε στο Κουβέιτ και απείλησε τη Σαουδική Αραβία στη δεκαετία του 1990, και πάλι κατά του Ιράκ με την εισβολή του 2003, και τώρα υποστηρίζουν τη Σαουδική Αραβία στη ραγδαία επιδείνωση των σχέσεων της με το Ιράν ή και σ’ ένα πιθανό προσεχή πόλεμο.

Το Πετρέλαιο, το εμπόριο και ο μιλιταρισμός στα Στενά του Ορμούζ

Η παγκόσμια οικονομία εξαρτάται από αυτό το στενό ναυσιπλοΐας μεταξύ του Ιράν και της Αραβικής Χερσονήσου. Από τότε που ο πρόεδρος Τζίμι Κάρτερ εξέδωσε το 1980 το «Δόγμα Κάρτερ», το οποίο διακήρυσσε ότι οι ΗΠΑ θα χρησιμοποιήσουν στρατιωτική δύναμη για να υπερασπιστούν την πρόσβασή τους στο πετρέλαιο του Περσικού Κόλπου, τα μικρά Στενά του Ορμούζ στην έξοδο του Κόλπου έγιναν ένα από τα πιο έντονα στρατιωτικοποιημένα σημεία στη γη. Οι ΗΠΑ εγκατέστησαν μια μεγάλη ναυτική δύναμη, πρώτα για την προστασία των εξαγωγών πετρελαίου κατά τη διάρκεια του σκληρού πολέμου μεταξύ Ιράν και Ιράκ στη δεκαετία του 1980, στη συνέχεια, για να τα «προστατεύσουν» από τον Σαντάμ Χουσεΐν στον πόλεμο του Κόλπου τη δεκαετία του 1990, και τώρα για την «προστασία» τους και πάλι από το Ιράν. Όσο ο κόσμος εξαρτάται από τα ορυκτά καύσιμα και υπάρχει ένταση στη Μέση Ανατολή, θα υπάρχουν στρατιωτικές δυνάμεις στα Στενά του Ορμούζ.

Γιατί η διώρυγα του Σουέζ της Αιγύπτου είναι τόσο σημαντική για την παγκόσμια οικονομία

Nicolas Rapp / Fortune

Η διώρυγα του Σουέζ άλλαξε τα πάντα. Όταν η Αίγυπτος την άνοιξε το 1868, μετά από δέκα χρόνια κατασκευών και εργασιών, η 100 μιλίων διώρυγα έφερε την Ευρώπη και την Ασία δραματικά και μόνιμα πιο κοντά. Η σημασία της διώρυγας στην παγκόσμια τάξη έγινε τόσο αμέσως προφανής ώστε, λίγο μετά αφότου οι Βρετανοί κατέκτησαν την Αίγυπτο γύρω στο 1880, οι μεγάλες παγκόσμιες δυνάμεις υπέγραψαν μια συνθήκη, η οποία εξακολουθεί να ισχύει μέχρι και σήμερα, δηλώνοντας ότι η διώρυγα θα είναι για πάντα ανοικτή για το εμπόριο και τα πολεμικά πλοία κάθε έθνους, δεν έχει σημασία ποιανού. Σήμερα, περίπου οκτώ τοις εκατό του συνόλου του παγκόσμιου εμπορίου και τρία τοις εκατό του παγκόσμιου ενεργειακού εφοδιασμού περνάει μέσα από το κανάλι του Σουέζ.

Ιράκ και Λιβύη

Η εθνοκάθαρση της Βαγδάτης κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Ιράκ

Υπάρχουν μερικά ζοφερά σύμβολα για την καταστροφή που προκάλεσε ο πόλεμος στο Ιράκ από τις κατεστραμμένες γειτονιές της Βαγδάτης. Ο χάρτης στα αριστερά δείχνει το θρησκευτικό πρόσωπο της πόλης το 2005. Μικτές γειτονιές ήταν τότε ο κανόνας, και σημειώνονται με κίτρινο χρώμα. Ο χάρτης στα δεξιά δείχνει με τι έμοιαζε η πόλη το 2007, μετά από δύο φοβερά χρόνια θανάσιμων βομβιστικών επιθέσεων των σουνιτών και σιιτών: βομβιστικές επιθέσεις (φαίνονται με κόκκινες κουκκίδες), τα τάγματα θανάτου, και οι πολιτοφυλακές. Εξαναγκαστικές εξώσεις και χιλιάδες θανατώσεις για να «εκκαθαρισθούν» οι γειτονιές, ώστε να γίνουν ως επί το πλείστον σιιτικές (μπλε) ή κυρίως σουνιτικές (κόκκινο). Από τα τέλη του 2012, ο εμφύλιος πόλεμος έχει επεκταθεί από τη Βαγδάτη και σε εθνικό επίπεδο.

Που ζουν και βρίσκονται οι Κούρδοι και με τι θα μπορούσε να μοιάζει το Κουρδιστάν

Philippe Rekacewicz / Le Monde Diplomatique

Η εθνική ομάδα που είναι γνωστή ως Κούρδοι, οι οποίοι έχουν ζήσει επί μακρόν ως μειονότητα σε μειονεκτική θέση σε διάφορες χώρες της Μέσης Ανατολής, έχουν αγωνιστεί για ένα δικό τους έθνος για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ο χάρτης δείχνει πού ζουν (στην πράσινη περιοχή), και τα εθνικά σύνορα που έχουν προταθεί σε τρεις διαφορετικές περιπτώσεις, που όλες τους απέτυχαν. Οι Κούρδοι έχουν πραγματοποιήσει πολλές ένοπλες εξεγέρσεις, συμπεριλαμβανομένων των συνεχών επιχειρήσεων στη Συρία και την Τουρκία, και υπέστησαν πολλές απώλειες και καταπιέσεις, από επιχειρήσεις γενοκτονίας ως επίσημες απαγορεύσεις για τη γλώσσα και τον πολιτισμό τους. Μια σημαντική νίκη τους κατά τον τελευταίο αιώνα συνέβη στο Ιράκ: ως αποτέλεσμα της υπό αμερικανική ηγεσία εισβολής που ανέτρεψε τον Σαντάμ Χουσεΐν, οι Κούρδοι του Ιράκ έχουν αυτόνομη αυτοδιοίκηση στο βόρειο Ιράκ.

Ένας υποθετικός επανασχεδιασμός της Συρίας και του Ιράκ

Αυτή είναι μια παλιά ιδέα που αποκτά νέα προσοχή κάθε λίγα χρόνια, όταν η βία μεταξύ σουνιτών και σιιτών αναζωπυρώνεται: πρέπει τα αυθαίρετα σύνορα που επιβλήθηκαν από τις ευρωπαϊκές δυνάμεις να αντικατασταθούν με νέα σύνορα κατά μήκος της διαρκούς και εκρηκτικής θρησκευτικής διαίρεσης της περιοχής; Η ιδέα είναι ανέφικτη στην πραγματικότητα και θα μπορούσε πιθανότατα απλώς να δημιουργήσει νέα προβλήματα. Αλλά, κατά μία έννοια, αυτή η εικόνα είναι με ό, τι ήδη η περιοχή μοιάζει. Η ιρακινή κυβέρνηση ανατολικά ελέγχει τη σιιτική πλειοψηφία της χώρας, αλλά οι σουνίτες ισλαμιστές εξτρεμιστές έχουν καταλάβει ένα μεγάλο μέρος του δυτικού Ιράκ και της ανατολικής Συρίας. Η συριακή κυβέρνηση που κυριαρχείται από τους Σιίτες, εν τω μεταξύ, ως επί το πλείστον ελέγχει μόνο το Σιτικό και Χριστιανικό δυτικό τμήμα της χώρας. Οι Κούρδοι, εν τω μεταξύ, είναι νομικά αυτόνομοι στο Ιράκ και λειτουργικά, στην πράξη στη Συρία. Ο χάρτης αυτός, επομένως, δεν είναι τόσο ένα προϊόν χειραγώγησης και μηχανορραφίας. Είναι κάτι που οι Ιρακινοί και Σύριοι δημιούργησαν οι ίδιοι.

Πώς ο πόλεμος του 2011 στη Λιβύη άλλαξε την Αφρική

Philippe Rekacewicz / Le Monde Diplomatique

Η καταστροφή της δικτατορίας του Μουαμάρ Καντάφι από μια αυθόρμητη εξέγερση και μια δυτική επέμβαση έσπειρε τελικά τον όλεθρο στο βόρειο τμήμα της Αφρικής. Ο χάρτης αυτός επιχειρεί να δείξει όλα αυτά που ακολούθησαν μετά την πτώση του Καντάφι. Το ότι είναι τόσο σύνθετα τα γεγονότα είναι ακριβώς το ζήτημα. Το σημείο που πρέπει να επικεντρώσετε είναι η περιοχή με πορτοκαλί χρώμα σε όλη την Λιβύη, την Αλγερία, το Μάλι, το Νίγηρα και δείχνει όπου οι Τουαρέγκ, μια ημι-νομαδική εθνοτική μειονότητα, ζει. Ο Καντάφι χρησιμοποίησε τον πλούτο του πετρελαίου της Λιβύης ως μέσο για να εκπαιδεύσει και να χρηματοδοτήσει μεγάλο αριθμό Τουαρέγκ για την καταπολέμηση της ένοπλης εξέγερσης το 2011. Όταν αυτός έπεσε, οι Τουαρέγκ πήραν τα όπλα πίσω μαζί τους στην Αλγερία και το Μαλί, όπου απέκτησαν τον έλεγχο του εδάφους. Στο Μάλι, οδήγησαν σε μια εξέγερση που οδήγησε, για μια ακόμη φορά, στην κατάληψη του βόρειου μισού της χώρας. Η Αλ-Κάιντα εγκαταστάθηκε στο κενό που άφησαν, κατακτώντας ολόκληρες πόλεις στο Μάλι και κατέλαβε εγκαταστάσεις ορυκτών καυσίμων στην Αλγερία. Παράνομες επιχειρήσεις έχουν αναπτυχθεί σε αυτή την ημι-άνυδρη ζώνη γης που είναι γνωστή ως Σαχέλ. Έτσι, ελέγχει τεράστιες μεταναστευτικές οδούς, των Αφρικανών που ψάχνουν να βρουν εργασία και μια καλύτερη ζωή στην Ευρώπη. Την ίδια στιγμή, οι ένοπλες συγκρούσεις επιδεινώνονται στη Νιγηρία και το Σουδάν, τους δύο μεγάλους παραγωγούς πετρελαίου. Η πτώση του Καντάφι απέχει πολύ από το να είναι η μόνη αιτία για όλα αυτά, αλλά προκάλεσε ακριβώς τον καίριο συνδυασμό αναταραχής, αταξίας, όπλων, και παραστρατιωτικών ομάδων ώστε να γίνουν όλα πολύ χειρότερα.

Χαρτογράφηση με συνδέσεις στο Διαδίκτυο (κορυφή) και από τα tweets (κάτω)

Οι χάρτες αυτοί είναι δύο τρόποι να κοιτάζεις το ίδιο πράγμα: την ψηφιοποίηση της Μέσης Ανατολής. Ο χάρτης στην κορυφή είναι στην πραγματικότητα ένας πληθυσμιακός χάρτης: οι τελείες αντιπροσωπεύουν συστάδες ανθρώπων, αλλά οι χρωματισμένες τελείες δείχνουν πόσες διευθύνσεις IP βρίσκονται στην περιοχή, κάτι που ουσιαστικά σημαίνει πόσες πολλές συνδέσεις στο Διαδίκτυο υπάρχουν. Οι μπλε περιοχές έχουν πολλούς ανθρώπους, αλλά λίγες συνδέσεις: αυτές είναι οι φτωχότερες περιοχές, όπως η Υεμένη, το Πακιστάν και η Συρία. Οι με λευκό και κόκκινο περιοχές δείχνουν πού υπάρχουν πολλές συνδέσεις: σε πλούσιες χώρες όπως το Ισραήλ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, αλλά και τμήματα της Αιγύπτου και του Ιράν και της Τουρκίας, οι πληθυσμοί των οποίων ολοένα και περισσότερο δικτυώνονται, με τεράστιες πολιτικές συνέπειες. Ο χάρτης στο κάτω μέρος δείχνει τα tweets: οι πολλές τελείες σημαίνουν πολλά tweets στην εν λόγω περιοχή. Χρωματίζονται ανάλογα τη γλώσσα. Παρατηρήστε πού αυτοί οι δύο χάρτες είναι διαφορετικοί: το Ιράν έχει πολλές συνδέσεις στο Διαδίκτυο, αλλά σχεδόν καθόλου tweets. Όπως και το Facebook, το Twitter έχει απαγορευθεί από τις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις του 2009. Στη Σαουδική Αραβία, από την άλλη πλευρά, τα φώτα παρουσιάζουν αύξηση. μέχρι: ένα σχετικά μέτριο τμήμα του πληθυσμού της είναι αξιοσημείωτα δικτυωμένο. Η σημασία του γεγονότος κατέστη σαφής, για παράδειγμα, όταν κατά το 2012 και 2013 τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ηγήθηκαν μαζικής εκστρατείας για να οι οδηγούν οι γυναίκες της Σαουδικής Αραβίας, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την απαγόρευση της χώρας των γυναικών οδηγών. Οι συνέπειες της πρόσβασης στο διαδίκτυο και η έλλειψη πρόσβασης σίγουρα θα συνεχίσουν να είναι σημαντικές για την περιοχή, και ίσως είναι δύσκολο να προβλεφθούν.

Η Μέση Ανατολή τη νύχτα από το διάστημα

NASA Earth Observatory

Ολοκληρώνοντας με αυτό το χάρτη μπορείτε να δείτε την περιοχή χωρίς πολιτικά σύνορα, χωρίς δημογραφικές οριοθετήσεις ή αντίστοιχες θρησκείας ή εθνικότητας, χωρίς δείκτες σύγκρουσης ή πετρελαίου. Κοιτάζοντας κανείς την περιοχή τη νύχτα, από το διάστημα, επιτρέπει οι διακρίσεις να κρατιούνται μακριά, να βλέπει την περιοχή καθαρά μόνο από τη γεωγραφία της και να φωτίζεται από τους ανθρώπους που την αποκαλούν πατρίδα τους. Τα φώτα εντοπίζουν τα ποτάμια που έχουν φανεί τόσο σημαντικά για την ιστορία της Μέσης Ανατολής, καθώς και του κόσμου: το Νείλο στην Αίγυπτο, τον Τίγρη και τον Ευφράτη, που διατρέχουν μέσα από το Ιράκ και τη Συρία, τον Ινδό στο Πακιστάν. Δείχνουν επίσης τις μεγάλες, και σε πολλές περιπτώσεις αυξανόμενες, κοινότητες κατά μήκος των ακτών του Περσικού Κόλπου, την ανατολική Μεσόγειο, και το νότιο άκρο της Κασπίας. Είναι μια όμορφη θέα από ένα πραγματικά όμορφο τμήμα του κόσμου.