του Μ ... |
Τα τελευταία δύο χρόνια η καναδική μεταλλευτική εταιρία Eldorado Gold έχει αποψιλώσει μια μεγάλη περιοχή του αρχαίου δάσους προκειμένου να χτίσει το πρώτο και μεγαλύτερο open-pit και υπόγειο ορυχείο χρυσού στην Ελλάδα. Το τεράστιο έργο περιλαμβάνει επίσης ένα εργοστάσιο επεξεργασίας χαλκού-χρυσού , δύο επιπλέον υπόγεια ορυχεία και πολλές χωματερές απόρριψης με τοίχους 150 μέτρων προκειμένου να αποτραπεί τα τοξικά απόβλητα να έρθουν σε επαφή με τα νερά που κατεβαίνουν από το βουνό.
Ανεξάρτητες επιστημονικές έρευνες προβλέπουν ότι το ορυχείο χρυσού –αρχικά περίπου 1 χιλιομέτρου βάθους και διαμέτρου- θα προκαλέσει μη αναστρέψιμη και μόνιμη ζημιά στο περιβάλλον. Η διάβρωση του εδάφους, οι πλημμύρες, η εξάντληση του νερού καθώς και η μόλυνση του αέρα και των υπόγειων υδάτων από βαριά μέταλλα και αμίαντο θα καταστρέψουν οριστικά τη βιοποικιλότητα της περιοχής και για αυτό συνιστούν σοβαρή απειλή για την υγεία των ανθρώπων.
Στην περιοχή με τις παρθένες αμμώδεις παρλίες η ακτογραμμή κοντά στην Eldorado Gold στο ορυχείο στο Στρατώνι είναι πλέον κλειστή για κολύμπι ή ψάρεμα ήδη από τη δεκαετία του 80 λόγω των τοξικών αποβλήτων της εξορυκτικής βιομηχανίας, ενώ τα υπόγεια ύδατα είναι μολυσμένα με οξέα αλλά και με βαρέα μέταλλα.
Οι ντόπιοι στη Χαλκιδική και τη Θράκη, όπου η Eldorado κατέχει άλλα δύο ορυχεία, έχουν εναντιωθεί στην εξόρυξη στην περιοχή εδώ και δύο δεκαετίες. Οι ντόπιοι γνωρίζουν ότι τα διαφημιζόμενα ως οφέλη της εξόρυξης δεν είναι δυνατό να υπερτερούν σε σχέση με τις απώλειες. Λένε ότι τα ορυχεία θα θέσουν σε κίνδυνο τις ζωές των κατοίκων μέσω της μόλυνσης και της ρύπανσης ενώ θα καταστρέψουν και τις τοπικές κοινωνίες που σε μεγάλο βαθμό εξαρτώνται από τον τουρισμό, την μικρής κλίμακας γεωργία, τη δασοκομία και την αλιεία.
Διαμαρτυρίες, δικαστικές υποθέσεις και διαδηλώσεις κατά του μεταλλείου στις Σκουριές γίνονται συνέχεια ενώ συχνά οι η κατάσταση ξέφυγε από τον έλεγχο. Οι ντόπιοι χωρικοί που αγωνίζονται να κρατήσουν τα σπίτια τους έχουν διωχθεί, πυροβοληθεί με σφαίρες από καουτσούκ, έχουν δεχτεί δακρυγόνα και χειροβομβίδες κρότου-λάμψης από ολόκληρες στρατιές αστυνομικών. Πολλοί διαδηλωτές έχουν φυλακιστεί, έχουν εξαναγκαστεί αν δώσουν δείγματα DNA ενώ κάποιοι από αυτούς δικάζονται με την κατηγορία της συμμετοχής σε εγκληματική οργάνωση.
Έλληνες βουλευτές έχουν παρουσιάσει στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η Eldorado Gold επιδοτεί την τοπική αστυνομία προκειμένου οι αστυνόμοι να λειτουργούν ως ιδιωτικοί φύλακες της εταιρίας. Η Διεθνής Αμνηστία κατάγγειλε παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων το 2013 από την ελληνική κυβέρνηση για την βίαιη αστυνομική καταστολή και την ποινικοποίηση του τοπικού κινήματος αντίστασης.
Με τη βοήθεια Ολλανδών φοροτεχνικών εμπειρογνωμόνων η Eldorado Gold έστησε το 2012 ένα περίπλοκο σύστημα εσωτερικού δανεισμού της εταιρίας μεταξύ των επιχειρήσεων στην Ελλάδα, τις θυρίδες στην Ολλανδία και ενός γραφείου στον φορολογικό παράδεισο στα νησιά Μπαρμπάντος. Η θυγατρική Ελληνικός Χρυσός ΑΕ χρηματοδοτεί τις δραστηριότητές της με τη έκδοση ομολόγων που αγοράζονται εξολοκλήρου από τις Ολλανδικές εταιρίες θυρίδες. Οι Ολλανδικές εταιρίες με τη σειρά τους χρηματοδοτούνται με δάνεια από την εταιρία της Eldorado Gold με έδρα τα νησιά Μπαρμπάντος. Με αυτό τον τρόπο τα κεφάλαια κινούνται από την Ελλάδα στην Ολλανδία και από εκεί στα Μπαρμπάντος μένοντας ουσιαστικά αφορολόγητα.
Αυτή η επιθετική φοροαποφυγή είναι νόμιμη και μερικές φορές προωθείται από την Ευρώπη και την ολλανδική κυβέρνηση η οποία συμμετέχει ενεργά προσφέροντας μυστικές προσαρμοσμένες φορολογικές συμφωνίες στις εταιρίες που εγκαθιδρύουν εταιρίες θυρίδες στην Ολλανδία.
Οι μεγάλες πολυεθνικές χρησιμοποιούν επιθετικές δομές φοροαποφυγής προκειμένου να μεταφέρουν τα έσοδά τους από χώρες με μεγάλους φορολογικούς συντελεστές σε χώρες με μικρούς αποφεύγοντας την καταβολή φόρου εισοδήματος στις χώρες στις οποίες δραστηριοποιούνται δημιουργώντας έτσι επιπλέον κέρδος.
Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η επένδυση της Eldorado Gold στα ορυχεία χρυσού θα φέρει οποιοδήποτε δημοσιονομικό όφελος στην οικονομία της Ελλάδας.
Η Ολλανδία είναι μια από τις μεγαλύτερες χώρες στον τομέα της επιθετικής φοροαποφυγής και έχει δημιουργήσει μια αναπτυσσόμενη βιομηχανία που προωθεί και πουλάει υπηρεσίες φορολογίας σε πολυεθνικές εταιρίες.
Παρόλο που η Ολλανδία έχει λιγότερους από 17 εκατομμύρια κατοίκους και η χώρα θα χωρούσε τέσσερις φορές στην πολιτεία Φλόριντα των ΗΠΑ η Ολλανδία είναι στην πραγματικότητα ο μεγαλύτερος επενδυτής σε όλο τον κόσμο, ακόμα και από τις ΗΠΑ και την Κίνα. Και αυτό γιατί μεγάλο μέρος των παγκόσμιων επενδύσεων περνάνε από ολλανδικές εταιρίες-θυρίδες κάθε χρόνο.
Οι άμεσες ξένες επενδύσεις (όταν μια επιχείρηση επενδύει από τη μια χώρα στην άλλη) τόσο εντός της Ολλανδίας όσο και εκτός μετριέται σε τρισεκατομμύρια ευρώ. Ωστόσο το 80% των χρημάτων απλά περνάνε από την χώρα χρησιμοποιώντας τις εταιρίες-θυρίδες.
Από τη στιγμή που οι εταιρίες-θυρίδες ιδρύονται νόμιμα απολαμβάνουν τα προνόμια του Ολλανδικού φορολογικού συστήματος χωρίς να έχουν καμία πραγματική δραστηριότητα ή υπαλλήλους στην χώρα. Χρησιμοποιώντας το σύστημα για την αποφυγή διπλής φορολογίας η Ολλανδία στην πραγματικότητα προσφέρει μια διαδρομή προς την μη φορολόγηση.
Η Ολλανδία και το Λουξεμβούργο είναι οι δύο μεγαλύτερες χώρες στις άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα ξεπερνώντας το 40% των συνολικών επενδύσεων. Περίπου το 80% των επενδύσεων που γίνονται στην Ελλάδα περνάνε από ολλανδικές εταιρίες-θυρίδες αποδεικνύοντας ότι η Ολλανδία λειτουργεί ως «αγωγός» για τις περισσότερες μεγάλες εταιρίες που επενδύουν στην Ελλάδα. Οι ίδιες οι εταιρίες αποφεύγουν να πληρώνουν τον ανθολογούμενο φόρο στη χώρα μας μέσω αυτών των θυρίδων.
Η Ολλανδία στην πραγματικότητα διευκολύνει την διάβρωση της φορολογικής βάσης στην Ελλάδα σε πολύ μεγάλη κλίμακα, ενώ την ίδια ώρα δεν αναλαμβάνει καμία ευθύνη για την καταστροφή της ελληνικής οικονομίας και τη σοβαρή ανθρωπιστική κρίση που προκαλεί η απώλεια των βασικών δημόσιων παροχών εξαιτίας της τρέχουσας οικονομικής κρίσης. Αντίθετα η Ολλανδική κυβέρνηση που επιτείνει την κρίση στην Ελλάδα στηρίζει τις πολιτικές λιτότητας που επιβάλει η Τρόικα. Μέτρα που προκάλεσαν καταστροφικές οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις στην Ελλάδα.
Ένας στους τέσσερις δεν έχει πια δουλειά. Η νεανική ανεργία -ανάμεσα στους νέους που βρίσκονται ακόμα στην Ελλάδα- ξεπερνάει το 60%. Η παιδική φτώχεια ανέβηκε στο 40,5% το 2015 από το 23% το 2008 ενώ οι περικοπές στις υπηρεσίες υγείας έχουν προκαλέσει δραματικές συνέπειες στον τομέα της υγείας. Το εξειδικευμένο περιοδικό για την υγεία The Lancet περιγράφει την έλλειψη υπηρεσιών υγείας εξαιτίας της οικονομικής κρίσης ως «τραγωδία του συστήματος υγείας» και αναφέρεται στους ανθρώπους που έχουν βρεθεί εκτός του συστήματος υγείας, της αύξησης της ανεργίας, της δραματικής αύξησης των αυτοκτονιών, των ψυχικά ασθενών και της ποιότητας στην αντιμετώπιση των μεταδιδόμενων νοσημάτων.
Τα μέτρα λιτότητας έχουν οδηγήσει σε οικονομική και ανθρωπιστική κρίση στην Ελλάδα. Το μέτρα λιτότητας επιβλήθηκε στα πλαίσια του προγράμματος σωτηρίας από την Τρόικα και περιλαμβάνουν την απορρύθμιση της αγοράς εργασίας, την μεγάλης κλίμακα ιδιωτικοποιήσεις, περικοπές στις δημόσιες δαπάνες και τη δημοσιονομική εξυγίανση μέσω της αύξησης των φόρων.
Η Ελλάδα έχει δεχτεί δύο προγράμματα προσαρμογής που επιβλήθηκαν την πρώτη φορά το 2010 και την δεύτερη το 2012. Τα χρήματα όμως αντί να βοηθήσουν στην ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας σε ποσοστό πάνω από 75% επέστρεψαν στον ευρωπαϊκό οικονομικό τομέα - μεταξύ άλλων στις γερμανικές, τις γαλλικές, τις βρετανικές και τις ολλανδικές τράπεζες- αφήνοντας ελάχιστα στην ίδια την Ελλάδα. Ακόμα περισσότερο το τοξικό μίγμα της μείωσης των δημοσίων δαπανών και των ιδιωτικοποιήσεων πέτυχαν το αντίθετο της ανάπτυξης. Στην περίοδο 2007-2013 η οικονομία της χώρας συρρικνώθηκε σχεδόν κατά το ένα πέμπτο, η εγχώρια ζήτηση μειώθηκε κατά το ένα τέταρτο, οι επενδύσεις μειώθηκαν κατά το ήμιση και το δημόσιο χρέος αυξήθηκε περισσότερο από το ένα τρίτο.
Η ελληνική κρίση έχει περιπλεχθεί και επιδεινωθεί εξαιτίας της δράσης των ξένων εταιριών όπως η Eldorado Gold που αποφεύγουν να πληρώσουν τους φόρους τους στην Ελλάδα. Το δίκτυο της Eldorado Gold που χρηματοδοτείται από ολλανδικές εταιρίες-θυρίδες εξαφανίζουν τα πιθανά κέρδη που θα προέκυπταν στην Ελλάδα από την εκμετάλλευση των ορυχείων τα οποία θα έπρεπε να φορολογούνται στην Ελλάδα προκειμένου η κυβέρνηση να αποκομίσει έσοδα που θα χρησιμοποιήσει για να καλύψει το κόστος των δημόσιων υπηρεσιών.
Αλλά όταν ξέσπασε η παγκόσμια οικονομική κρίση το 2009 και η Τρόικα επέβαλλε τα μέτρα λιτότητας στην Ελλάδα το βάρος της αυξημένης φορολογίας μετατοπίστηκε ακόμα περισσότερο από τις εταιρίες προς τους εργαζόμενους της μεσαίας τάξης με αποτέλεσμα πολλές οικογένειες να σουν πλέον σε συνθήκες ακραίας φτώχειας.
Σε οξεία αντίθεση με τις προηγούμενες κυβερνήσεις, η νεοεκλεγείσα ελληνική κυβέρνηση έχει ταχθεί δημόσια εναντίον του σχεδίου εξόρυξης της Eldorado Gold. Ο νέος αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος, Γιάννης Τσιρώνης, ανακοίνωσε ότι η κυβέρνηση θα αναθεωρήσει όλες τις άδειες που δόθηκαν στην Eldorado Gold. Όμως δεν έχει ανακοινωθεί ακόμα ακύρωση της σύμβασης και διακυβεύονται μεγάλα συμφέροντα:
2,7 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ – σχεδόν το μισό παγκόσμιο ενεργητικό της εταιρείας – έχουν επενδυθεί στην Ελλάδα. Θα πρέπει επίσης να βρεθεί λύση για τις όποιες απώλειες θέσεων εργασίας από το κλείσιμο ή την αποκλιμάκωση της μεταλλευτικής δραστηριότητας.
Η περίπτωση εταιρικής φοροαποφυγής της Eldorado Gold – όπως και οι τεράστιες ποσότητες χρημάτων που ρέουν εκτός Ελλάδας μέσω εταιρειών-βιτρίνα στην Ολλανδία και το Λουξεμβούργο – καταδεικνύουν ότι ούτε η ευθύνη για το Ελληνικό φορολογικό κενό βρίσκεται μόνο στο Ελληνικό κράτος. Ο υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας, Γιάνης Βαρουφάκης, αναγνώρισε ότι η Ελλάδα «έχει σοβαρό πρόβλημα φοροαποφυγής μέσω της τιμολόγησης μεταβιβάσεων» και ζήτησε από τους Γερμανούς και Ευρωπαίους εταίρους του να υποστηρίξουν μια διασυνοριακή λύση. Η Ολλανδία, το Λουξεμβούργο και η ΕΕ έχουν φορολογικά και επενδυτικά καθεστώτα που διευκολύνουν την διάβρωση της φορολογητέας βάσης και θέτουν σε προτεραιότητα το ιδιωτικό έναντι του δημοσίου συμφέροντος. Αυτό στερεί την Ελλάδα από απαραίτητους εθνικούς πόρους για την χρηματοδότηση βασικών κοινωνικών υπηρεσιών. Κάτι που έχει συνεισφέρει σ’ αυτό το μεταβαλλόμενο πολιτικό τοπίο είναι η (επαν-)εμφάνιση των από τα κάτω, κοινοτικών κινημάτων αλληλεγγύης. Πρωτοβουλίες κοινωνικής και οικονομικής υποστήριξης έχουν αναπτυχθεί ως απάντηση στην αποτυχία κρατικών υπηρεσιών.
Όμως, μαζί με την προσφορά άμεσης στήριξης, εφαρμόζουν επίσης δημοκρατική λήψη αποφάσεων και συλλογική δράση. Ένας δημοσιογράφος σχολίασε για το κίνημα αλληλεγγύης στην Ελλάδα: «είναι ένα τελείως νέο μοντέλο – και λειτουργεί». Αυτή η φράση είναι αποκαλυπτική σε δύο επίπεδα. Πρώτον, η δημοκρατία από τα κάτω και η αλληλεγγύη δεν είναι νέα, έχουν ανθηρή ιστορία στην Ευρώπη, αλλά η παρουσίασή τους ως κάτι καινούργιου δείχνει την έκταση στην οποία η θατσερική ιδεολογία του «Καμμιά Εναλλακτική» (στον καπιταλισμό) και του «Όχι Κοινωνία» (μόνο άτομα) έχει διαπεράσει όχι μόνο την πολιτική στην Ευρώπη αλλά και το συλλογικό φαντασιακό. Δεύτερον, αυτό το σχόλιο δηλώνει ότι το συλλογικό φαντασιακό μπορεί τώρα να στρέφεται προς την διερεύνηση των εναλλακτικών. Η επιτυχία θα εξαρτηθεί από την απόδειξη βιωσιμότητας των συλλογικών κοινοτήτων και από την αντίσταση στην κυριαρχία των αγορών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου