Οι Ηνωμένες Πολιτείες θέλουν να διαδίδουν τις δημοκρατικές αξίες σε όλο τον κόσμο. Πρέπει να ξεκινήσουν, όμως, με το να «καθαρίσουν» πρώτα το δικό τους σπίτι … Ένα άρθρο από το Foreign Policy

Παρουσιάζουμε ορισμένα εκτεταμένα αποσπάσματα από το άρθρο της Christian Caryl στο έγκυρο αμερικανικό περιοδικό Foreign Policy. Το άρθρο παρουσιάζει ορισμένους προβληματισμούς για την πτώση της αμερικανικής «δημοκρατίας» και του εξαγώγιμου προτύπου που προβάλλεται σε όλο τον κόσμο.

 Χωρίς, ως Νέος Μέτοικος, να συμμεριζόμαστε το σύνολο των απόψεων που παρουσιάζονται στο άρθρο, ωστόσο, έχουν ένα ενδιαφέρον για τις επισημάνσεις που καταγράφονται για τη «χώρα της ελευθερίας».

«Οι επικείμενες ενδιάμεσες εκλογές στις Ηνωμένες Πολιτείες προσφέρουν την ευκαιρία για μια εναγώνια αναζήτηση για την τύχη της αμερικανικής δημοκρατίας. Μια εθνική ψηφοφορία πραγματοποιείται σε αυτή τη χώρα κάθε δύο χρόνια, και το γεγονός αυτό προσφέρει πολλές ευκαιρίες για να θρηνήσει κανείς την θλιβερή κατάσταση της Δημοκρατίας.

Αυτή τη φορά συμβαίνει  το ίδιο, αλλά κάπως χειρότερα. Για άλλη μια φορά, τα ουσιώδη θέματα πολιτικής, τοποθετούνται από την  κομματική σκοπιμότητα και τις φαύλες αρνητικές διαφημίσεις. Για άλλη μια φορά, δαπανώνται  ποσά ρεκόρ σε μετρητά για την προώθηση των υποψηφίων των οποίων οι πραγματικές ιδεολογικές διαφορές είναι συχνά μικρές. Για άλλη μια φορά, ομάδες ειδικών συμφερόντων «εργάζονται» σκληρά για να διασφαλίσουν  ότι τα ιδιωτικά συμφέροντά τους θα διαμορφώσουν τη δημόσια πολιτική. Και για άλλη μια φορά, όπως συμβαίνει συνήθως σε εκλογές όπου οι ψηφοφόροι δεν χρειάζεται να ανησυχούν για την επιλογή ενός προέδρου, η προσέλευση θα καταλήξει σ’ ένα ποσοστό  πολύ κάτω από το 50%. (Τα στοιχεία είναι ακόμη χειρότερα – προσεγγίζουν περισσότερο το 30% - για τις τοπικές εκλογές.)

Όλες αυτές οι καταγγελίες είναι αρκετά οικείες σε πολλούς. Ωστόσο, υπάρχει κάτι για τη συγκεκριμένη εκλογική αναμέτρηση που φαντάζει ακόμη πιο ζοφερή από ό, τι συνήθως. Τα ποσοστά αποδοχής του προέδρου Μπαράκ Ομπάμα είναι μελαγχολικά, αλλά δεν φαίνονται πάρα πολύ άσχημα σε σύγκριση με τα αντίστοιχα στοιχεία για το Κογκρέσο, τα οποία βρίσκονται τώρα σε μονοψήφιο αριθμό. Αυτό έχει μεγάλη σχέση με την εμβάθυνση της παράλυσης των νομοθετών, οι οποίοι ολοένα και περισσότερο φαίνεται ότι ενδιαφέρονται για μια  κομματική  επιτυχία παρά να γίνουν πράγματα ουσιώδη.

Και δεν είμαστε οι μόνοι.

Μια σειρά από υψηλού προφίλ σκάνδαλα σε ποικίλα σημεία της αμερικανικής δημόσιας ζωής έχουν κλονίσει την εμπιστοσύνη σε αξιοσημείωτο βαθμό. Ύστερα, σημειώνει ο Peter Baker των New York Times, η εμπιστοσύνη του κοινού σε «σχεδόν κάθε σημαντικό θεσμό της αμερικανικής ζωής έχει μειωθεί, συμπεριλαμβανομένων της οργανωμένης θρησκείας, του στρατού, του Ανώτατου Δικαστηρίου, των δημόσιων σχολείων, των εφημερίδων, του Κογκρέσου, των τηλεοπτικών ειδήσεων, τητ αστυνομίας, της Προεδρίας, του  συστήματος υγείας, του συστήματος ποινικής δικαιοσύνης, καθώς και των μικρών επιχειρήσεων."

(Η παραπάνω φωτογραφία δείχνει διαδηλώσεις στο Σεντ Λούις, του Μισούρι, μετά τη δολοφονία του 18χρονου Vonderrit Myers jr από έναν αστυνομικό εκτός υπηρεσίας.) Είναι μια εντυπωσιακή λίστα - αν και αφήνει έξω αυτή τη φορά-τη δημοφιλή  Εθνική Ομάδα Ποδοσφαίρου, η οποία έχει κλονιστεί σοβαρά από μια σειρά από ιστορίες τρόμου σχετικά με την εμφανή τάση των για κακοποίηση  γυναικών και παιδιών.

 Αυτό που οι Αμερικανοί μάλλον δεν συνειδητοποιούν, ωστόσο, είναι ότι δεν είμαστε οι μόνοι που αισθάνονται απογοητευμένοι. Το σύνολο σχεδόν των χωρών του κόσμου τείνει να δίνουν πολύ περισσότερη προσοχή σε μας από ό, τι κάνουμε εμείς για αυτούς, και έχουν παρατηρήσει σε τι χάος βρίσκεται η  κοινωνία μας. Εγώ δεν μιλώ απλά εδώ για τη συνήθη αγωνία για την αμερικανική «παρακμή», τη γενική αντίληψη για τη μειωμένη επιρροή των ΗΠΑ σε όλο τον κόσμο. Έχω ένα πιο συγκεκριμένο πρόβλημα υπόψη: τη συρρίκνωση της ελκυστικότητας της Αμερικής ως  μοντέλου της δημοκρατίας.

Ο Larry Diamond, ένας από τους κορυφαίους μελετητές της Αμερικής σχετικά με την παγκόσμια δημοκρατία, ανέδειξε το ζήτημα σε μια ομιλία του σε πρόσφατο συνέδριο εδώ στην Ουάσιγκτον. Σημείωσε, με αξιοθαύμαστη ειλικρίνεια, ότι «δεν μπορούμε να είμαστε αξιόπιστοι και αποτελεσματικοί στην προώθηση της δημοκρατίας στο εξωτερικό, αν δεν προωθήσουμε μεταρρυθμίσεις και δεν βελτιώσουμε τη λειτουργία της στην πατρίδα μας." Συνήθιζε να τονίζει αυτό το σημείο, ανέφερε χαρακτηριστικά, ως μέρος των τελευταίων συμβουλών και προτροπών προς τους Αμερικανούς οι οποίοι στοχεύουν να προσφέρουν βοήθεια στους επίδοξους «δημοκράτες» στο εξωτερικό. Τώρα, είπε, "πρέπει να είναι το πρώτο." Ανέφερε την παλιά ελληνική παροιμία που λέει: "Γιατρέ, θεράπευσε πρώτα τον εαυτό σου."

Αυτός δεν είναι ο μόνος. Ακριβώς περίπου καθένας που συναντάτε στη «δημοκρατική γραφειοκρατία» αυτές τις μέρες, λέει το ίδιο. Υπάρχει μια γενική αντίληψη και συμφωνία ότι η δημοκρατία βιώνει σκοτεινούς καιρούς σε όλο τον κόσμο, και ότι η θελκτικότητα των  δυτικών μοντέλων φθίνει (τροφοδοτείται επίσης από την συνεχιζόμενη οικονομική δυσπραγία της Ευρώπης και την πολιτική αδράνεια).

Η άνοδος των «μέτρων ασφαλείας» μετά τις 11/9 - συμπεριλαμβανομένων των αποκαλύψεων σχετικά με τΙς παρακολουθήσεις  από τη NSA στις ίδιες τις ΗΠΑ και στο εξωτερικό - σίγουρα δεν βοήθησε. Η παρουσίαση των εισβολών στο Ιράκ και το Αφγανιστάν ως επιχειρήσεων για την προαγωγή της δημοκρατίας έχει προκαλέσει τεράστια ζημιά στην αξιοπιστία μας ως υποστηρικτών των φιλελεύθερων αξιών. Και δύσκολα θα μπορούσαμε να κηρύττουμε τις αρετές της ανοικτής κοινωνίας σε άλλους, όταν εμείς προχωρούμε στην κράτηση δημοσιογράφων με βάση αόριστες υποψίες ή συμπεριλαμβάνουμε μεγάλο αριθμό δικών μας πολιτών στις λίστες παρακολούθησης υπόπτων για τρομοκρατία. (Ας ελπίσουμε ότι το τέλος των πολέμων των ΗΠΑ στο Ιράκ και το Αφγανιστάν, καθώς και η αυξανόμενη διαμαρτυρία από πολίτες που ανησυχούν για τη διάβρωση των δικαιωμάτων των πολιτών, θα αποκαταστήσει  την ισορροπία.)

Σε κάθε περίπτωση, είναι σαφές ότι οι υποστηρικτές του αμερικανικού  τύπου δημοκρατίας σε όλο τον κόσμο έχουν δίκιο να ανησυχούν. Αλλά η συζήτηση είναι ελλιπής. Πώς θα διορθωθούν τα πράγματα;

…

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο θέλουν περισσότερη δημοκρατία. Αυτό συμβαίνει γιατί οι περισσότεροι άνθρωποι επιθυμούν την ελευθερία, την πολιτική συμμετοχή, και τον έλεγχο της δικής τους ζωής. Αλλά γιατί θα πρέπει να επιλέξουν τη δημοκρατία, αν ο τρόπος που εφαρμόζεται η «δημοκρατία» στις δικές τους κοινωνίες οδηγεί σε ανεξέλεγκτη κοινωνική αδικία, τη διαφθορά, τη μειωμένη ευημερία, και σε μια πτώση στην προσωπική ασφάλεια; Αυτό που θέλουν είναι η δημοκρατία που λειτουργεί.