Η πρόταση της Πειραιώς για εξαγορά της Αγροτικής και του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου και τα ζητήματα που δημιουργεί

«Καυτό» θέμα των ημερών είναι η πρόταση του Μιχάλη Σάλλα για εξαγορά της Αγροτικής και του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου.

Ανοίγει ένα σημαντικό κύκλο αντιπαραθέσεων για την τύχη και την πορεία του τραπεζικού συστήματος στη χώρα μας.

Ήδη στελέχη της κυβέρνησης – όπως ο υπουργός Οικονομικών – παραδέχτηκαν ότι η «πρωτοβουλία» για το άνοιγμα της συζήτησης σχετικά με την αναδιάρθρωση των τραπεζών ανήκει στην κυβέρνηση, την ίδια ώρα που στο κυβερνητικό στρατόπεδο δεν λείπουν οι γκρίνιες και οι κόντρες μεταξύ υπουργών και άλλων στελεχών.

Την πρωτοβουλία χαιρέτισαν πολιτικές δυνάμεις που συνολικά συντάσσονται με τη λογική του Μνημονίου, δίνοντας το στίγμα της ευρύτερης συναίνεσης που κτίζεται αυτή την περίοδο γύρω από τις κεντρικές οικονομικές και πολιτικές επιλογές.

Από την άλλη σφοδρή ήταν η αντίδραση των κομμάτων της Αριστεράς και συνδικαλιστικών φορέων στο χώρο των δύο τραπεζών που χαρακτήρισαν τις εξελίξεις αυτές «σκανδαλώδεις».

Είναι σίγουρο, λοιπόν, ότι στο άμεσα επόμενο διάστημα θα υπάρξει έντονη αντιπαράθεση γύρω από αυτό το ζήτημα.

Σήμερα αναδημοσιεύουμε άρθρο της χθεσινής «Καθημερινής» που μιλά για «γκρίζες ζώνες» στην πρόταση της Πειραιώς. Θα ακολουθήσουν και άλλα σχόλια ώστε να φωτιστούν περισσότερες πτυχές του κρίσιμου αυτού προβλήματος.

Κενά και «γκρίζες ζώνες» στην πρόταση της Πειραιώς

Το παρασκήνιο της κίνησης εξαγοράς της Αγροτικής και του Ταμιευτηρίου

Η πρόταση της Τράπεζας Πειραιώς για την εξαγορά των μετοχών του Δημοσίου σε Αγροτική Τράπεζα και Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο μπορεί να τάραξε τα νερά, ωστόσο προκαλεί ερωτήματα και εμπεριέχει γκρίζες ζώνες: Για την ίδια την πρόταση, την κατάληξη, αλλά και τις προθέσεις της. Επίσης, διίστανται οι πληροφορίες για το πότε και πώς ενημερώθηκαν για την κίνηση της Πειραιώς το Μαξίμου, τα υπουργεία Οικονομίας και Οικονομικών, αλλά και οι διοικήσεις της Αγροτικής και του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου.

Σε ό, τι αφορά την πρόταση, πολλοί την αμφισβητούν. Ενδεικτικά, ο οίκος S& P έθεσε την αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας της Πειραιώς υπό παρακολούθηση για πιθανή υποβάθμιση. Ένα άλλο ζήτημα είναι το κατά πόσο είναι δυνατό μια τράπεζα που έχει λάβει κρατική βοήθεια από το σχέδιο στήριξης και την ΕΚΤ να μπορεί να πραγματοποιεί εξαγορές και μάλιστα κρατικών τραπεζών. Έτσι, κάποιοι θεωρούν ότι είναι το πρώτο βήμα ενός σχεδίου με τελικό στόχο τη συμμετοχή του Δημοσίου στο νέο σχήμα, και την κρατικοποίηση της Πειραιώς.

Οι «γκρίζες ζώνες» στην πρόταση εξαγοράς της Αγροτικής και του Τ.Τ.

Η κρατική ενίσχυση, οι χαμηλές αποτιμήσεις και τα ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν

Του Γιαννη Παπαδογιάννη / g. papadogiannis@gmail. com

Έκπληξη, προσδοκίες αλλά και ερωτήματα δημιούργησε η πρόταση που κατέθεσε στην κυβέρνηση η Τράπεζα Πειραιώς για την εξαγορά του 77,8% της Αγροτικής Τράπεζας και του 33,04% του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου έναντι 701 εκατ. ευρώ.

Η πρόταση εξαγοράς μπορεί να τόνωσε την ψυχολογία της χρηματιστηριακής κυρίως αγοράς, κάτω όμως από το πέπλο αυτής της επίδρασης η ασυνήθιστη πρόταση της Πειραιώς περιέχει γκρίζες ζώνες και σημεία που πρέπει να διευκρινιστούν με σαφήνεια. Αν και από το υπουργείο Οικονομικών υποστηρίζεται ότι η κίνηση θα εξυπηρετήσει την προσπάθεια μη αφελληνισμού των τραπεζών.

Πολλοί, για παράδειγμα, αμφιβάλλουν για τη βιωσιμότητα και τις προοπτικές του εγχειρήματος. Επιπλέον αμφισβητούν τη δυνατότητα επίτευξης οικονομιών κλίμακας ύψους 300 εκατ. ετησίως. Είναι ενδεικτικό, όμως, ότι ήδη η Standard & Poor's έθεσε την αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας της Τράπεζας Πειραιώς υπό παρακολούθηση για πιθανή υποβάθμιση θεωρώντας ότι η απόκτηση δύο κρατικών τραπεζών θα εξασθενίσει την οικονομική της κατάσταση.

Η πρόταση της Τράπεζας Πειραιώς αλλάζει άρδην τα δεδομένα στην τραπεζική αγορά, καθώς αν γίνει δεκτή όχι μόνο θα οδηγήσει στη δημιουργία της μεγαλύτερης εμπορικής τράπεζας στην Ελλάδα αλλά θα τερματίσει την άμεση κρατική παρουσία στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Αυτό μπορεί να μην είναι απαραίτητα κακό, ωστόσο είναι αντίθετο στο κυβερνητικό πρόγραμμα που τονίζει την ανάγκη ενίσχυσης της παρουσίας του κράτους στον κλάδο. Η αδιανόητη για το κυβερνών κόμμα «εγκατάλειψη» του χρηματοπιστωτικού τομέα κάνει πολλούς να εκτιμούν την πρόταση Σάλλα ως πρώτο βήμα ενός σχεδίου με τελικό στόχο τη συμμετοχή του Δημοσίου στο νέο σχήμα, και την... κρατικοποίηση της Πειραιώς. Υπογραμμίζουν ότι δεδομένων των δυσκολιών στην εξεύρεση κεφαλαίων και ρευστότητας, είναι αμφίβολο αν η Τράπεζα Πειραιώς έχει τη δυνατότητα να καταβάλει τα 700 εκατ. ευρώ της πρότασης.

Κεντρικό σημείο κριτικής είναι το κατά πόσο είναι δυνατό μια τράπεζα που έχει λάβει κρατική βοήθεια από το σχέδιο στήριξης αλλά και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) να μπορεί να πραγματοποιεί εξαγορές και μάλιστα κρατικών τραπεζών. Από το κρατικό πακέτο η Τράπεζα Πειραιώς έχει λάβει 370 εκατ. ευρώ με την έκδοση προνομιούχων μετοχών και ρευστότητα συνολικού ύψους 5,9 δισ. ευρώ. Επιπλέον 11,75 δισ. ευρώ έχει αντλήσει από την ΕΚΤ. Είναι σαφές ότι η επιβίωση της Τράπεζας Πειραιώς αλλά και όλων των εμπορικών τραπεζών, οφείλεται πλέον αποκλειστικά σε κρατικούς πόρους. Τώρα, εν πολλοίς, η Τράπεζα Πειραιώς με τον «αέρα» της ρευστότητας που της παρέχει το κράτος επιχειρεί να αγοράσει περιουσιακά στοιχεία του κράτους. Πολλοί αναρωτιούνται αν η κυβέρνηση, όταν με επιμονή μιλούσε τις τελευταίες εβδομάδες για την ανάγκη δημιουργίας μεγάλων σχημάτων, είχε στο μυαλό της την... πώληση της ΑΤΕ και του Τ.Τ. ή αν εννοούσε το αυτονόητο, δηλαδή συγχωνεύσεις ιδιωτικών τραπεζών μέσω ανταλλαγής μετοχών.

Στελέχη τραπεζών υπογραμμίζουν επίσης την ιδιότυπη μορφή της πρότασης: «απρόσκλητη» η Τράπεζα Πειραιώς δήλωσε ότι ενδιαφέρεται να αγοράσει δύο κρατικές τράπεζες και μάλιστα με τον όρο «ή και τις δύο ή καμία». Ωστόσο, μέχρι σήμερα, δεν είχε τεθεί θέμα ιδιωτικοποίησης της Αγροτικής ή του Τ.Τ. και οι δύο τράπεζες δεν περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων. Θεωρούν αυτονόητο ότι αν τεθεί τέτοιο θέμα, θα πρέπει να γίνει με ξεκάθαρη διαδικασία, δίνοντας τη δυνατότητα συμμετοχής σε όλους. Προσθέτουν επίσης ότι δεν νοείται να πωληθούν δύο τράπεζες ως «πακέτο»: κάτι τέτοιο δεν έχει προηγούμενο, αντιβαίνει τους κοινοτικούς κανονισμούς και σε κάθε περίπτωση αν προχωρήσει ένας συνδυαστικός διαγωνισμός, θα μπορεί να θεωρηθεί κι ως «φωτογραφικός» υπέρ της Πειραιώς.

Σε κάθε περίπτωση, όλες οι εκτιμήσεις συγκλίνουν στο ότι η κίνηση της Τράπεζας Πειραιώς, ανεξαρτήτως της τύχης της, αποτελεί το πρώτο βήμα για την εκκίνηση ενός νέου κύκλου συγκέντρωσης δυνάμεων στον κλάδο. Θεωρούν δε ότι η πρόταση ουσιαστικά ανοίγει τις διαδικασίες και τη διαπραγμάτευση για τη διαμόρφωση του νέου τραπεζικού χάρτη της χώρας.

Το 2006, το 7% πουλήθηκε 328 εκατ.

Αναλυτές αναδεικνύουν το ζήτημα των αποτιμήσεων. Σημειώνουν ότι το 2006 η τότε κυβέρνηση είχε εισπράξει περίπου 328 εκατ. ευρώ για την πώληση του 7,18% των μετοχών της Αγροτικής και σήμερα η Πειραιώς προσφέρει 370 εκατ. ευρώ για την απόκτηση του... 77,3% των μετοχών της ίδιας τράπεζας! Εντονότερες είναι οι αιτιάσεις για το Τ. Τ., το πλεόνασμα καταθέσεων του οποίου το καθιστά πολύφερνη νύφη. Δεν είναι τυχαίο ότι την άνοιξη του 2008 όταν η Eurobank προχώρησε στην επενδυτική, όπως τη χαρακτήρισε, κίνηση για την απόκτηση του 6% του Τ. Τ., η Εθνική Τράπεζα έσπευσε αμέσως να χτίσει ανάλογη «επενδυτική» θέση αποκτώντας επίσης το 6% των μετοχών του Τ. Τ. Τότε η Eurobank είχε προσφέρει 10 ευρώ ανά μετοχή και η Εθνική περίπου 13 ευρώ ανά μετοχή, δηλαδή 10 ευρώ περισσότερα από την τιμή που η Πειραιώς προσφέρει σήμερα.