Στο υπαρξιακό ερώτημα καλούνται να απαντήσουν οι 27 στις Βρυξέλλες. Από τη Σύνοδο Κορυφής θα πρέπει να δοθεί μια «αξιόπιστη» απάντηση για την κρίση χρέους. Οι Γερμανοί εμμένουν σε αναθεώρηση των συνθηκών, ενώ όλες οι αντιθέσεις στην ΕΕ παρουσιάζουν ισχυρή όξυνση και οι αβεβαιότητες παραμένουν έντονες.
Η διήμερη σύνοδος κορυφής, η οποία συνέρχεται σήμερα, ενδέχεται να παραταθεί έως το Σάββατο.
Με μια μίνι-σύνοδο κορυφής πριν από την πραγματική και σε ένα κλίμα διάχυτης απαισιοδοξίας για την έκβαση ξεκινά απόψε στις Βρυξέλλες η κρισιμότερη ίσως στην ιστορία της Ε.Ε. συνάντηση των 27 αρχηγών των κρατών – μελών.
Η καγκελάριος Μέρκελ, ο Γάλλος πρόεδρος Σαρκοζί, ο πρόεδρος της ΕΚΤ Ντράγκι μαζί με τους επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μπαρόζο, του Eurogroup Γιούνκερ και τον προεδρεύοντα της Ε.Ε. Χέρμαν βαν Ρομπάϊ θα συναντηθούν πριν από το επίσημο δείπνο που θα δώσει το εναρκτήριο λάκτισμα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Ποιοι δηλαδή;
Ο άξονας Μερκοζί – ο επικυρίαρχος στην πράξη αυτή τη στιγμή στην ευρωπαϊκή Ένωση – και οι «ηγέτες» της διοικητικής γραφειοκρατίας των Βρυξελλών, οι οποίοι εμφανίζονται διαφωνούντες σε μια σειρά θεμάτων.
Όλοι, όμως, κάτω από τη δαμόκλεια σπάθη των αγορών, ιδιαίτερα μετά την νέα απειλή του οίκου S&P για υποβάθμιση μιας σειράς ευρωπαϊκών τραπεζών.
Όπως και μετά την προειδοποίηση του ίδιου οίκου ότι τα 15 κράτη της ευρωζώνης – συμπεριλαμβανομένων της Γερμανίας και της Γαλλίας – είναι πιθανόν να υποβαθμιστούν τις επόμενες 90 ημέρες!
Σύμφωνα με κοινοτική πηγή υπάρχουν σημαντικότατες διαφωνίες μεταξύ του γερμανογαλλικού άξονα και της Κομισιόν τόσο ως προς το πώς θα κατοχυρωθεί νομικά η αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία στην ευρωζώνη, όσο και ως προς τα οικονομικά μέσα που θα πρέπει να διατεθούν για την «πυρόσβεση» της κρίσης χρέους.
Η κατάσταση περιγράφεται ως εξαιρετικά κρίσιμη: η Άγκελα Μέρκελ φαίνεται να επιμένει ότι δεν πρόκειται να αποχωρήσει από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων αν δεν υπάρξει συμφωνία για μια ουσιαστική αναθεώρηση των ευρωπαϊκών συνθηκών που να δεσμεύουν, αν όχι τα 27, τουλάχιστον τα 17 μέλη της ευρωζώνης σε διακρατικό επίπεδο.
Από την άλλη πλευρά, ο προεδρεύων της Ένωσης, Ρομπάϊ, συνεπικουρούμενος από τους προέδρους της Κομισιόν Μπαρόζο και του Eurogroup, Γιουνκέρ, υποστηρίζει ότι δεν χρειάζεται να γίνει αναθεώρηση των συνθηκών γιατί η διαδικασία είναι χρονοβόρα και με αβέβαιο αποτέλεσμα, και αντιπροτείνει μια νομικά κατοχυρωμένη αυτοδέσμευση των Ευρωπαίων εταίρων για δημοσιονομική πειθαρχία με μια απλή προσθήκη στο Πρωτόκολλο 12 της Συνθήκης της Λισαβόνας.
Η διαφορά μεταξύ των δύο πακέτων στο θέμα της αναθεώρησης της Συνθήκης μπορεί να προσδιοριστεί στα εξής; Οι «Μερκοζί» ζητούν επιτακτικά μία ευρεία αναθεώρηση με επικυρώσεις από τα εθνικά Κοινοβούλια για τους «27», αλλά εάν δεν το επιθυμούν οι εκτός ευρωζώνης χώρες, να αφορά οπωσδήποτε τους «17». Οι «Ρομπαρόζο» προτείνουν απλουστευμένη αναθεώρηση μέσω τροποποίησης άρθρων και πρωτοκόλλων, που θα χρειαστεί μόνο τη σύμφωνη γνώμη των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων, χωρίς επικυρώσεις από τα εθνικά Κοινοβούλια.
Επιπλέον, οι «Ρομπαρόζο» τάσσονται κατά της ενισχυμένης συνεργασίας των χωρών της ευρωζώνης, που ζητούν οι Γαλλογερμανοί, με το επιχείρημα ότι δεν μπορούμε να αφήσουμε τελείως απ' έξω τις άλλες χώρες, και ιδίως αυτές που επιθυμούν να ενταχθούν στο μέλλον στο ευρώ.
Τριβές υπάρχουν επίσης στο θέμα του σημερινού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) και του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (EMS), που θα τεθεί σε ισχύ από το 2012. Οι Ρόμπαϊ και Μπαρόζο προτείνουν να μην καταργηθεί το EFSF και να συνδυαστεί στο μέλλον με το EMS. Οι Γερμανοί, όμως, είναι αντίθετοι με την πρόταση αυτή, όπως και για μια γενναία αύξηση των πόρων. Ακόμη, ζητούν την κατάργηση της ομοφωνίας στη λήψη αποφάσεων επί του EMS και να αρκεί το 85% των ψήφων.
Ο γαλλογερμανικός άξονας προτείνει ακόμη την τροποποίηση των κανόνων, που θα αποκλείει τη συμμετοχή των ιδιωτών στην αναδιάρθρωση χρέους, εκτιμώντας ότι η περίπτωση του ελληνικού «κουρέματος» είναι μοναδική και αποτελεί εξαίρεση. Οι «Μερκοζί» ζητούν και την εναρμόνιση στη φορολογία των επιχειρήσεων, πρόταση που αναμένεται να προκαλέσει έντονες αντιδράσεις, ιδίως από τους Ιρλανδούς και τους Πορτογάλους.
Κατευθείαν στα … πέναλτι
Το γαλλογερμανικό σχέδιο προωθεί αυτόματες κυρώσεις στις χώρες που θα υπερβαίνουν τους στόχους για το έλλειμμα ενώ θα επιβάλει στις χώρες μέλη τη θέσπιση του «Χρυσού Κανόνα» για ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς στα εθνικά Συντάγματα, η τήρηση του οποίου θα επιβλέπεται από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, και το δικαίωμα των Βρυξελλών να ελέγχει τους εθνικούς προϋπολογισμούς, ακόμη και στο στάδιο των προσχεδίων.
Οι κυρώσεις θα είναι δυνατόν να σταματήσουν μόνο αν τα τρία τέταρτα των χωρών της ευρωζώνης ταχθούν εναντίον τους!
Ένα ταξίδι χωρίς … ελπίδα!
Πηγή των Βρυξελλών είπε μάλιστα χαρακτηριστικά ότι η ουσιαστική αναθεώρηση των συνθηκών θα ήταν σαν ένα «ταξίδι με βάρκα την ελπίδα». Μια άλλη πηγή ανέφερε ότι οι Γερμανοί διακατέχονται από φετιχισμό των συνθηκών και ότι μια συμφωνία θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει και τους 27 μέλη για να μη δοθεί το μήνυμα μιας διαιρεμένης Ευρώπης.
Έτσι η πρόταση Ρομπάϊ ταυτίζεται με τις θέσεις των Γάλλων και των Γερμανών μόνον σε ό, τι αφορά στο δημοσιονομικό σκέλος, διότι ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου διαφωνεί με την γαλλογερμανική πρόταση ευρείας αναθεώρησης συνθήκης.
Γερμανός κυβερνητικός εκπρόσωπος αποκάλεσε τη δέσμη ιδεών του Ρομπάϊ «τυπικό τρικ των Βρυξελλών», που δεν πρόκειται να καθησυχάσει τις αγορές και την κοινή γνώμη. «Η Γερμανία δεν πρόκειται να κάνει σάπιους συμβιβασμούς, και εν ανάγκη ή θα ζητήσει παράταση της διάρκειας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ή θα προτείνει νέο γύρο διαπραγματεύσεων πριν από τα Χριστούγεννα», ανέφερε. Ωστόσο, η γερμανική εμμονή για ευρεία αναθεώρηση των συνθηκών προκαλεί αντιδράσεις και εντός της Ε.Ε.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Τσεχίας Κάρελ Σβάρτσενμπεργκ προειδοποίησε ότι πριν από τις μεταρρυθμίσεις πρέπει να γίνουν δημοψηφίσματα και διερωτήθηκε αν σε μια στιγμή που το ευρωπαϊκό οικοδόμημα βρίσκεται στο σημείο μηδέν, υπάρχει η τόλμη για ψηφοφορίες στα επιμέρους χώρες.
Από την πλευρά του ο Σουηδός ομόλογός του Καρλ Μπιλντ υπογράμμισε ότι σε περίπτωση που το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ελέγχει τις αποφάσεις των κοινοβουλίων τότε τίθενται εν αμφιβόλω βασικές αρχές της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας.
Και άλλες χώρες της ευρωζώνης δεν αισθάνονται άνετα με τις γαλλικές και γερμανικές προτάσεις, όπως η Φινλανδία που δηλώνει αντίθετη με το αίτημά τους για λήψη αποφάσεων με πλειοψηφία για τις σημαντικές πολιτικές αποφάσεις.
"Η γνώμη της Φινλανδίας είναι πολύ σαφής, η στάση μας είναι ότι απαιτείται ομοφωνία στη λήψη των αποφάσεων ... και αυτή είναι η άποψη που η Φινλανδία θα προωθήσει …," δήλωσε η φινλανδή υπουργός Οικονομικών, Jutta Urpilainen, στους δημοσιογράφους την Τετάρτη στο Ελσίνκι.
Στην αναθεώρηση των συνθηκών φαίνεται ότι αντιδρά και η Μεγάλη Βρετανία η οποία άλλωστε δεν μετέχει στη ζώνη του ευρώ. Σε πρόσφατη δήλωσή του στους Times του Λονδίνου, ο πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον, τόνισε ότι η Μεγάλη Βρετανία θα μπορούσε να δεχτεί αλλαγές στις συνθήκες της Ένωσης μόνο υπό τους δικούς της όρους, βασικότερος των οποίων είναι η εξαίρεση της Βρετανίας από δημοσιονομικούς κανονισμούς και περιορισμούς της αγοράς.
Πάντως η καγκελάριος φαίνεται να ενισχύεται στην εμμονή της για ευρεία αναθεώρηση των συνθηκών και από τον αμερικανικό παράγοντα. Σε τηλεφωνική συνομιλία που είχε χθες το βράδυ, ο πρόεδρος Ομπάμα συμφώνησε μαζί της για τη σημασία μιας «διαρκούς και αξιόπιστης λύσης» του προβλήματος χρέους και υπογράμμισε τη θέλησή του να συνεχίσει τη συνεργασία σε αυτό το θέμα αναγνωρίζοντας τις υπηρεσίες της, όπως ανέφερε ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου.
Από ορισμένους κύκλους και εντός της Γερμανίας εκφράζεται ισχυρός σκεπτικισμός για το κατά πόσο θα επιτευχθεί κάποια ουσιαστική συμφωνία στη συγκεκριμένη σύνοδο. Έτσι, όπως γράφτηκε στο Spiegel, φαντάζει όλο και πιο πιθανό ένα σχέδιο Β (plan B): μια ξεχωριστή συμφωνία μεταξύ των 17 κρατών-μελών της ευρωζώνης, όπου θα συμμετέχουν επιπλέον τυχόν άλλες χώρες που είναι πρόθυμες να υποβληθούν και οι ίδιες σε δεσμευτικούς κανονισμούς για τη δημοσιονομική πειθαρχία. Αυτού του είδους η "ευρώ συν" (euro plus) συμφωνία στην οποία θα μπορούσε να ενσωματωθεί το σώμα των κανονισμών που περιγράφει και το ESM, που ακόμη δεν έχει επικυρωθεί. Κυβερνητικά στελέχη στη Γερμανία πιστεύουν ότι αυτό θα μπορούσε τουλάχιστον να προσφέρει "ένα πλεονέκτημα όσον αφορά την ταχύτητα" στη διαδικασία επικύρωσης.
Επιδίωξη των ηγετικών κύκλων της ΕΕ, συνολικά, είναι να εξευμενίσουν τις «αγορές», να τις καθησυχάσουν.
Όμως, οι ιδιώτες επενδυτές θέλουν να ξέρουν αν θα πάρουν πίσω τα χρήματά τους, όταν αγοράζουν κρατικά ομόλογα. Και μάλιστα να αποκτούν και το μέγιστο κέρδος. Θέλουν να δουν ότι η ευρωζώνη έχει ένα «οπλοστάσιο» και μπορεί να το χρησιμοποιήσει ανά πάσα στιγμή. Και αυτό έως τώρα οι «επενδυτές» θεωρούν ότι δεν το έχουν δει. Αυτό εξάλλου καταδεικνύει και η «προειδοποιητική βολή» του οίκου αξιολόγησης S&P τη Δευτέρα.
Κρίσιμη, λοιπόν, η σύνοδος κορυφής και μέσα σ’ ένα περιβάλλον γεμάτο αντιφάσεις και όξυνσης όλων των αντιθέσεων.
Η ευρωπαϊκή κρίση βαθαίνει, ενώ η ΕΕ παραδίδεται κραυγαλέα στις διαθέσεις των αγορών και των οίκων αξιολόγησης.
Με την ύφεση να προχωρά ακάθεκτη το ευρωπαϊκό πρόβλημα απειλεί να επηρεάσει αρνητικά τις παγκόσμιες οικονομικές εξελίξεις.
Αξιωματούχοι των G20 και του ΔΝΤ αρνήθηκαν - προς στιγμήν - ότι ετοιμάζουν ένα πακέτο 600 δις. δολαρίων προς το ΔΝΤ ώστε οριακά να «διευκολύνει» τη χρηματοδότηση της Ευρώπης!
Οι πολιτικές αντιθέσεις στην Ευρώπη έχουν οδηγηθεί σε υψηλή ένταση, ενώ το νέο ευρωπαϊκό οικοδόμημα δεν θα θυμίζει σε τίποτα σχεδόν την Ευρώπη με το ενισχυμένο κοινωνικό κράτος και τις διακηρύξεις για οικονομική και κοινωνική συνοχή και αλληλεγγύη.
Καθόλου δεν είναι απίθανο να οδηγηθούν τα πράγματα σε μια Ευρώπη και σε μια ευρωζώνη δύο τουλάχιστον - και στην ουσία πολλών - ταχυτήτων.
Όλα δείχνουν ότι η «δημοκρατία» θα περιφέρεται ως … φάντασμα στη διευθυνόμενη από τους Μερκοζί και στην ουσία τους εντολοδόχους των αγορών Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ενώ το ευρώ – σύμφωνα με την απαισιόδοξη πρόβλεψη – κινδυνεύει άμεσα να καταρρεύσει.
Καθόλου τυχαία δεν είναι η επικεφαλίδα σημερινού άρθρου της γαλλικής Liberation, που τονίζει: η σύνοδος κορυφής της ζώνης του ευρώ, τελευταία ευκαιρία πριν την υποβάθμιση;
Ή ένα άλμα στο … κενό;
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου