Τα όσα γράφαμε χθες επιβεβαιώθηκαν ταχύτατα.
Σε μια σχετικά σύντομη σύνοδο κορυφής οι Ευρωπαίοι «ηγέτες» κατέληξαν σε ένα είδος συμφωνίας η οποία de facto δημιουργεί την Ευρώπη των δύο ταχυτήτων και με πλήρη βεβαιότητα θα οδηγήσει στη συνέχεια στην Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων.
Στην Ευρώπη η οποία θα ηγεμονεύεται από το γαλλο-γερμανικό άξονα και στην ουσία οι βασικές της αποφάσεις θα εκπορεύονται από το Βερολίνο.
Μια Ευρώπη ολοένα και περισσότερο «γερμανική», με δρακόντεια άνωθεν επιβαλλόμενη δημοσιονομική πολιτική.
Με περιορισμό της εθνικής κυριαρχίας αφού ο ρόλος των εθνικών κυβερνήσεων και εθνικών κοινοβουλίων θα υποκαθίσταται από τον κεντρικό έλεγχο της κυρίαρχης δομής ηγεσίας στην ευρωζώνη και από τη γραφειοκρατία των Βρυξελλών.
Από τη μονομερή εξυπηρέτηση των συμφερόντων των ισχυρών της Ευρώπης και των δορυφόρων τους – και στην ουσία πρώτα και πάνω απ’ όλα των αγορών και των επιθετικών δυνάμεων του καπιταλισμού.
Με χώρες σαν την Ελλάδα και άλλες του ευρωπαϊκού Νότου κυρίως να υφίστανται συντριπτικές συνέπειες στην οικονομία τους, στην κοινωνική συνοχή, ακόμη και στην εθνική τους υπόσταση.
Εκτός αυτών των εξελίξεων βρέθηκε η Μεγάλη Βρετανία – για τους δικούς της λόγους. Αφού δεν ήθελε να δεχτεί έλεγχο σε δημοσιονομικές λειτουργίες και στην ουσία έλεγχο ή περιορισμό των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών.
Αφού το Σίτυ του Λονδίνου αποτελεί αυτή τη στιγμή τη μεγαλύτερη αγορά διακίνησης χρηματοπιστωτικών παραγώγων και άλλων δευτερογενών προϊόντων και κεφαλαίων (υπολογίζεται εκεί ότι διακινείται γύρω στο 47% του παγκόσμιου τζίρου αυτών των κεφαλαίων).
Ταυτόχρονα ο Κάμερον αρνήθηκε μια από τα έξω – από τις Βρυξέλλες ή πολύ περισσότερο το Βερολίνο – της δημοσιονομικής βρετανικής πολιτικής.
Η Βρετανία οδηγείται, λοιπόν, σε μια νέα «λαμπρή απομόνωση» ή για κάποιους άλλους «πενιχρή απομόνωση» (ανάλογα με τις εξελίξεις).
Έτσι, το σχέδιο της συνθήκης για πρώτη φορά από την ίδρυση της ΕΕ περιγράφει μια Ευρώπη δύο ταχυτήτων, και πάνω απ 'όλα μια Ευρώπη χωρίς τη Βρετανία.
Αυτή είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης που μια ξεχωριστή συνθήκη δεν καλύπτει όλες τις χώρες.
Ωστόσο, ακόμη και οι «νικητές» έχουν να αντιμετωπίσουν σημαντικά προβλήματα. Ήδη ορισμένες χώρες και του ευρωπαϊκού Βορρά εκφράζουν τον σκεπτικισμό τους, αν και το πιθανότερο είναι να ακολουθήσουν τη Γερμανία.
Το πραγματικό πρόβλημα της κρίσης παρά τις όποιες ρυθμίσεις παραμένει. Ο «εξευμενισμός» των αγορών είναι εξαιρετικά αμφίβολος. Έτσι, από την πλευρά των χρηματοπιστωτικών αγορών η διαφορά σχετικά με την τροποποίηση της Συνθήκης είναι ένα απλό «επεισόδιο». Αυτό που τους ενδιαφέρει είναι η δύναμη πυρός που διαθέτει το «ταμείο διάσωσης», το απόθεμα σε κεφάλαια και η πιθανή ενίσχυσή του και τι ρόλο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα διαδραματίσει στην καταπολέμηση της κρίσης.
Σε αυτό το μέτωπο, οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν σημειώσει μικρή πρόοδο. Η ημερομηνία έναρξης του μόνιμου ταμείου διάσωσης, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM), έχει μετακινηθεί στα μέσα του 2012 από το 2013. Οι ηγέτες απέρριψαν, ωστόσο, μια πρόταση να συνδυαστεί το προσωρινό ταμείο διάσωσης EFSF και το ESM, ώστε να αυξηθεί ο όγκος των διαθέσιμων πόρων. Παρ 'όλα αυτά, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων ανέλαβαν τη δέσμευση να επανεξετάσει τη συνολική δανειοδοτική ικανότητα του EFSF και ESM, που επί του παρόντος περιορίζεται στα 500 δις. ευρώ, το Μάρτιο του 2012. Κατά τη διάρκεια των συνομιλιών την Πέμπτη το βράδυ και την Παρασκευή το πρωί, υπήρξε διαφωνία για το αν θα αυξηθεί αυτό το όριο.
Την κατεύθυνση που θα πάρουν οι εξελίξεις θα τη δούμε άμεσα τις επόμενες ημέρες.
Για την Ελλάδα, έτσι κι αλλιώς, αυτές οι εξελίξεις προδιαγράφονται ζοφερές.
Το δημόσιο χρέος, μετά την ολοκλήρωση του «κουρέματος», προβλέπεται να ανέλθει στα τέλη του 2012 στα 309,3 δισ. ευρώ ή στο 145,5% του ΑΕΠ!
Ακόμα και αν η παραπάνω πρόβλεψη πραγματοποιηθεί το 2012 (πράγμα εξαιρετικά αμφίβολο), και πάλι θα έχει καταρρεύσει ο μύθος ότι το «κούρεμα» θα μειώσει το δημόσιο χρέος κατά 100 δισ. ευρώ. Η μείωση του δημόσιου χρέους το 2012 σε σχέση με το ύψος στο οποίο εκτιμάται ότι θα φτάσει φέτος (352,0 δισ. ευρώ) θα είναι μόνο 42,7 δισ. ευρώ και σε σχέση με εκείνο που προβλεπόταν στο προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2012 μόνο κατά 62,6 δισ. ευρώ.
Η μεγάλη διαφορά ανάμεσα στις μειώσεις αυτές και τα 100 δισ. ευρώ οφείλεται στα όσα πρέπει να καταβάλει το κράτος για: την ικανοποίηση των απαιτήσεων ιδιωτών που θα πάρουν τα νέα ομόλογα, την κάλυψη αναγκών των τραπεζών και την εξόφληση των καθυστερημένων οφειλών του σε τρίτους
Ακόμα, όμως, και στην περίπτωση ολοκλήρωσης του «κουρέματος», ύστερα από τρία χρόνια σκληρής λιτότητας, το δημόσιο χρέος της χώρας στα τέλη του 2012 τόσο σε ευρώ όσο και ως ποσοστό του ΑΕΠ θα είναι υψηλότερο από εκείνο του 2009 (!), δεδομένου ότι το έτος αυτό ανερχόταν σε 299,5 δισ. ευρώ ή στο 129,3% του ΑΕΠ.
Η κ. Μέρκελ έσπευσε – με το γνωστό απαξιωτικό της ύφος – να δηλώσει ότι η περίπτωση της Ελλάδας είναι μοναδική, στέλνοντας ένα μήνυμα και σε άλλες χώρες αλλά σαφώς προδικάζοντας και άλλες ρυθμίσεις σε βάρος της χώρας.
Για την ιστορία καταγράφουμε τα βασικά σημεία της συμφωνίας, σύμφωνα με την παρουσίαση που κάνει η Deutsche Welle:
Οι 27 δεν κατάφεραν να βρουν κοινό παρονομαστή για την αλλαγή των ευρωπαϊκών συνθηκών. Μεγάλη Βρετανία και Ουγγαρία απέρριψαν τη γαλλογερμανική πρωτοβουλία. Από την Ευρώπη των 27 στην Ευρώπη των 17 + 6
Οι χώρες της ευρωζώνης θα αποτελέσουν τον βασικό πυρήνα του νέου δημοσιονομικού συμφώνου. Σουηδία και Τσεχία θα πρέπει προηγουμένως να πάρουν το πράσινο φως των εθνικών τους κοινοβουλίων ενώ οι υπόλοιπες έξι (Βουλγαρία, Δανία, Λιθουανία, Λετονία, Πολωνία και Ρουμανία) προτίθενται να συμμετάσχουν στις διεργασίες. Οι σχετικές διαπραγματεύσεις θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί πριν το Μάρτιο.
Τι προβλέπεται
Η συμφωνία προβλέπει, τουλάχιστον για τις χώρες της ευρωζώνης, τη θεσμοθέτηση χρεόφρενου και αυτόματες κυρώσεις για τους δημοσιονομικούς παραβάτες.
Η Κομισιόν θα ορίσει τις βασικές αρχές του χρεόφρενου ενώ το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο θα εποπτεύει την υιοθέτησή τους στο εθνικό δίκαιο. Οι κυρώσεις για παραβάσεις που αφορούν στα ελλείμματα θα λαμβάνονται με την αρχή της πλειοψηφίας. Εξετάζεται επίσης το ενδεχόμενο η Κομισιόν να ελέγχει τα προσχέδια των εθνικών προϋπολογισμών.
Ευρωομόλογο
Δεν υπήρξε απόφαση για την έκδοση κοινών ομολόγων. Στο προοίμιο πάντως η γερμανίδα καγκελάριος είχε επανειλημμένως ταχθεί κατά των ευρωομολόγων.
Μόνιμος μηχανισμός ESM
Προβλέπεται επίσπευση της λειτουργίας του ESM για τον Ιούλιο του 2012 και όχι το 2013, όπως είχε αρχικώς προγραμματιστεί. O ESM θα λειτουργεί παράλληλα με τον προσωρινό μηχανισμό EFSF για έναν χρόνο, μέχρι τα μέσα του 2013.
Μελλοντικά οι αποφάσεις για την παροχή οικονομικής βοήθειας δεν θα λαμβάνονται πλέον με την αρχή της ομοφωνίας, αλλά με ειδική πλειοψηφία 85 % προκειμένου να επισπεύδεται η λήψη αποφάσεων και οι μικρότερες χώρες να μην έχουν τη δυνατότητα να τις μπλοκάρουν.
Ουσιαστικά οι μεγάλες χώρες της ευρωζώνης, Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία διατηρούν το δικαίωμα βέτο, καθώς η συμμετοχή τους στον ESM ξεπερνά το 15 %.
Πρόσβαση του ταμείου σε δάνεια της ΕΚΤ
Ο ESM δεν θα έχει τη δυνατότητα λειτουργίας ως τράπεζα και δεν θα μπορεί να δανείζεται από την ΕΚΤ. Εδώ πέρασαν απόλυτα οι γερμανικές θέσεις. Εάν ο ESM αποκτούσε τραπεζική ιδιότητα, θα μπορούσε να έχει πρόσβαση στη ρευστότητα της κεντρικής τράπεζας. Το μοντέλο αυτό όμως θα μπορούσε να προκαλέσει πληθωριστικές πιέσεις, εάν η ΕΚΤ αναγκαζόταν να κόψει χρήμα. Επίσης, το μοντέλο αυτό της χρηματοδότησης κρατών μέσω της ΕΚΤ απαγορεύεται.
Δάνεια προς το ΔΝΤ
Σε μια προσπάθεια να δοθεί μια άμεση απάντηση στην κρίση, θα εξεταστεί το ενδεχόμενο παροχής διμερών δανείων προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ύψους έως και 200 δις. Βάσει της προωθούμενης συμφωνίας, οι κεντρικές τράπεζες των χωρών της ευρωζώνης θα διαθέσουν τα εν λόγω κεφάλαια στο ΔΝΤ το οποίο θα χρηματοδοτεί στη συνέχεια προγράμματα στήριξης ευρωπαϊκών χωρών. Οι τελικές αποφάσεις επί του ζητήματος αναμένεται να ληφθούν εντός του επόμενου δεκαημέρου.
Ιδιώτες πιστωτές
Το ενδεχόμενο συμμετοχής ιδιωτών πιστωτών σε μελλοντικές αναδιαρθρώσεις αποκλείεται, καθώς ήδη η περίπτωση της Ελλάδας προκάλεσε τεράστια «ανασφάλεια στις αγορές και στους επενδυτές»(!) Σε περιπτώσεις χρεοκοπίας θα ισχύουν μελλοντικά οι κανόνες του ΔΝΤ.
Αυτό είναι το νέο ευρωπαϊκό οικοδόμημα.
Μια μορφή τερατογένεσης πολύ μακριά από τις διακηρύξεις περί Ενωμένης Ευρώπης, αλληλεγγύης και συνοχής.
Τις άμεσες και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις και αλλαγές θα τις παρακολουθούμε από κοντά.
Ωστόσο, απέναντι σ’ όλους αυτούς τους σχεδιασμούς οφείλουν και μι απάντηση οι λαοί της Ευρώπης.
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου