Αλγερία, Τυνησία, τώρα η Αίγυπτος. Ποιος έχει σειρά;

Οι εικόνες από την εξεγερμένη Αίγυπτο κάνουν το γύρο του κόσμου.

Ο λαός της Αιγύπτου ξεσηκώθηκε αποφασισμένος να ανατρέψει το καθεστώς Μουμπάρακ, ο οποίος βρίσκεται γαντζωμένος στην εξουσία εδώ και 30 χρόνια.

Μια εκατόμβη νεκρών έχει ήδη καταγραφεί.

Ο στρατός βρίσκεται στους δρόμους στα κεντρικά σημεία των πόλεων σε μια προσπάθεια του καθεστώτος να ελέγξει τις εξελίξεις.

Το Κάιρο, η  Αλεξάνδρεια και άλλες πόλεις της Αιγύπτου βρίσκονται στα χέρια των διαδηλωτών πέρα από τα σημεία στρατηγικού ενδιαφέροντος για την κυβέρνηση.

« Η μόνη λύση είναι να ακουστεί ο λαός … το καθεστώς έχει αποτύχει και είναι ανάγκη να τελειώσει»

Μοχάμεντ Ελ Μπαραντέι – ηγέτης της Αιγυπτιακής αντιπολίτευσης

Οι συνήθως υπάκουοι και πειθαρχικοί Αιγύπτιοι έχουν αποβάλει το φόβο μπροστά στο καθεστώς και απαιτούν με δυναμισμό και αποφασιστικότητα την πλήρη ανατροπή του.

Ευρωπαίοι διπλωμάτες αλλά και η Χίλαρυ Κλίντον εξέφρασαν «ανησυχία» για τις εξελίξεις.

Το ζήτημα είναι ότι μια ριζική ανατροπή συντελείται στις χώρες της Βόρειας Αφρικής. Η κατεύθυνση και η συνολική της σημασία θα φανεί σε βάθος του χρόνου.

Η Αίγυπτος, η πολυπληθέστερη αραβική χώρα, βρίσκεται σε μια ιδιαίτερα στρατηγική θέση. Οι όποιες αλλαγές σ’ αυτήν θα επηρεάσουν τις ισορροπίες στην ευρύτερη περιοχή της Εγγύς Ανατολής, στην ανατολική Μεσόγειο αλλά και ευρύτερα.

Το BBC σε ανάλυσή του με τίτλο «Why Egypt matters» σημειώνει ότι η Αίγυπτος έχει ιδιαίτερη σημασία, σε αντίθεση με τη σχετικά αδύναμη Τυνησία, παρόλο που η τελευταία υπήρξε ο καταλύτης των εξελίξεων με το ξέσπασμα των διαδηλώσεων.

Η Αίγυπτος μπορεί να επηρεάσει την κατεύθυνση της πολιτικής των Αραβικών κρατών είτε απέναντι στο Ισραήλ είτε απέναντι στο Ιράν ή σε άλλα μείζονα προβλήματα.

Και μέσα στο πολιτικό κενό που θα δημιουργηθεί αν καταρρεύσει το καθεστώς Μουμπάρακ, ποιος θα επωφεληθεί από το πολιτικό κενό που θα δημιουργηθεί;

Θα είναι ο θεωρούμενος πανίσχυρος αιγυπτιακός στρατός που επιχειρήσει να επιβάλλει μια νέα «σταθερότητα»;

Ή οι διαδηλωτές θα πιέσουν για πιο ριζοσπαστικές αλλαγές;

Ή μήπως – ένα σενάριο που προβάλλει κάπως εφιαλτικό για τους δυτικούς πολιτικούς αναλυτές -  η Μουσουλμανική Αδελφότητα, η ισλαμική αντιπολιτευτική κίνηση θα αναδειχθεί στην εξουσία;

Ή κάποιοι άλλοι εθνικιστές πολιτικοί σ’ ένα απροσδιόριστο μίγμα με ισλαμιστές, στρατιωτικούς θα αναρριχηθούν μέσα στο δημιουργούμενο χάος;

Και τελικά αυτό θα επηρεάσει αλυσιδωτά την ευρύτερη περιοχή. Τα αυταρχικά αραβικά καθεστώτα θα δεχτούν ισχυρή πίεση. Οι διαδηλωτές και οι δυνάμεις διαμαρτυρίας θα νιώσουν ότι διαθέτουν μια ισχυρή δύναμη και μια αίσθηση «λαϊκής εξουσίας».

Το ιδιαίτερα κρίσιμο ζήτημα όμως είναι οι σχέσεις με το Ισραήλ και η ασταθής ισορροπία που υπάρχει στην περιοχή. Η Αίγυπτος ήταν η πρώτη αραβική χώρα που προχώρησε σε κάποια μορφή ειρήνης με το Ισραήλ από τη δεκαετία του 1970. Η οποιαδήποτε αλλαγή στο καθεστώς θα επηρεάσει εξελίξεις και σ’ αυτά τα ιδιαίτερα κρίσιμα θέματα.

Σε μια δική του ανάλυση ο γαλλικός Monde αναφέρει: « ο αραβικός κόσμος αψηφά το τείχος του φόβου».  Για να συνεχίσει «ένα τείχος κατέρρευσε στην απέναντι ακτή της Μεσογείου.» Ένα αόρατο και απειλητικό τείχος που στηριγμένο στην αυταρχική επιβολή και το φόβο στήριζε μια επισφαλή νομιμότητα των αυταρχικών καθεστώτων της περιοχής. Με τη συστηματική χρήση της βίας, της αστυνομικής ή και στρατιωτικής επιβολής, του συστηματικού κυνηγητού όσων διαμαρτύρονταν και διεκδικούσαν τα δικαιώματά τους.

Το τείχος του φόβου ράγισε αρχικά στην Τυνησία και το ποτάμι της συσσωρευμένης οργής ξέσπασε ορμητικά στις βιαστικά οργανωμένες διαδηλώσεις  στους δρόμους του Καϊρου, της Αλεξάνδρειας, του Σουέζ. Δημιουργώντας την αίσθηση για αλυσιδωτές αντιδράσεις σ’ όλο τον αραβικό κόσμο, δυτικά και ανατολικά της Αιγύπτου.

Έτσι, λοιπόν, η νότια ακτή της Μεσογείου, ή αλλιώς η βορειοαφρικανική ακτή, συγκλονίζεται από τις εξελίξεις.

Αλγερία, Τυνησία, Αίγυπτος. Ποιος θα έχει σειρά;