Η χρηματοδότηση της Χρυσής Αυγής από ακροδεξιούς στη Ρωσία, Έλληνες και Ρώσους επιχειρηματίες

         του Μ ...

Τι γυρεύουν πρωτοκλασάτα στελέχη της ναζιστικής Χρυσής Αυγής στη Μόσχα; Γιατί το μεγαλύτερο τμήμα των φασιστικών και ακροδεξιών κομμάτων της ΕΕ έχει στραφεί προς το Κρεμλίνο; Υπάρχει προσωπική εντολή του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν να κατευθυνθεί ρωσικό χρήμα σε ακροδεξιές και εθνικιστικές ευρωπαϊκές οργανώσεις και κόμματα; Ποιοι έχουν αναλάβει να διεκπεραιώσουν το σχέδιο; Έρχονται «τσουβάλια» με ρούβλια και δολάρια στην Ελλάδα για λογαριασμό της Χρυσής Αυγής κι αν ναι, πώς διακινούνται; Πώς κινούνται μικροί και μεγάλοι ρώσοι και Έλληνες επιχειρηματίες για την οικονομική ενίσχυση του ναζιστικού μορφώματος; Ποιες είναι οι ευρύτερες στοχεύσεις της ρωσικής κυβέρνησης και ολιγαρχίας από την πολύπλευρη στήριξη φασιστικών κομμάτων μέσα στους κόλπους της ΕΕ;

Η προσπάθεια να προσεγγίσουμε τα παραπάνω ερωτήματα μας οδηγεί κατευθείαν στον πυρήνα μιας οργανωμένης στρατηγικής που ακολουθεί η ρωσική κυβέρνηση, αλλά και στην εξήγηση (με υλικούς όρους) του φαινομένου της ανόδου της Χρυσής Αυγής. Η στρατηγική των Ρώσων έχει ως άμεσο στόχο τον πολιτικό προσεταιρισμό των ευρωπαϊκών ακροδεξιών και φασιστικών κομμάτων, προφανώς με ευρύτερες γεωπολιτικές στοχεύσεις. Οι γνώστες ισχυρίζονται ότι και οι φασιστικές ομάδες στην Ουκρανία γιγαντώθηκαν με ρωσικό χρήμα, ίσως ακριβώς για να παίξουν ένα ρόλο στην αλλαγή συνόρων στην περιοχή. Από αυτό το κάδρο δεν θα μπορούσε να λείπει η Χρυσή Αυγή. Το ελληνικό ναζιστικό κόμμα έχει εξασφαλίσει εδώ και πολύ καιρό χρηματοδότηση από τη Μόσχα. Οι δρόμοι και οι σταθμοί για να φτάσουν τα χρήματα στην Ελλάδα είναι πολυδαίδαλοι. Άλλοτε καλύπτονται με το μανδύα νόμιμων δραστηριοτήτων και άλλοτε όχι.

Τα ρωσικά εμβάσματα που έχει εξασφαλίσει η Χρυσή Αυγή, έρχονται να προστεθούν στη χρηματοδότηση που ήδη λαμβάνει από Έλληνες επιχειρηματίες, από το εγχώριο εφοπλιστικό λόμπι, αλλά και από άλλους μικρότερους επαγγελματίες που στηρίζουν με μικροποσά το φασιστικό έκτρωμα. Ωστόσο, όπως σημειώνουν άνθρωποι που γνωρίζουν από τα μέσα τον τρόπο λειτουργίας της οργάνωσης, η μέθοδος που ακολουθείται είναι «λίγα από πολλούς, πολλά από λίγους». Όπου «λίγοι» διάβαζε ρώσικα κεφάλαια και ισχυροί Έλληνες επιχειρηματίες.

Ακολούθησε τη μυρωδιά του χρήματος

Πολλές αναλύσεις έχουν γραφτεί για το φαινόμενο γιγάντωσης της Χρυσής Αυγής. Άλλοι το χρεώνουν στην κατάσταση στο κέντρο της Αθήνας, στη μετανάστευση, στην οικονομική και πολιτική κρίση. Άλλοι στο παιχνίδι που κάνει μαζί της το πολιτικό σύστημα και τα ΜΜΕ. Τι ήταν όμως αυτό που έφερε τη Χρυσή Αυγή από το περιθωριακό 0,2% στην εκλογή δημοτικού συμβούλου στο Δήμο Αθήνας το 2010 και μετά στα ποσοστά των εκλογών του 2012 και του 2014; Αυτό που στήριξε τις αθρόες στρατολογήσεις της Χρυσής Αυγής και τη δυνατότητά της να «πατήσει» σε γειτονιές είναι πρώτα από όλα ένα: το χρήμα.

Αρχικά οι εγχώριοι φύρερ χρηματοδοτούνταν (και συνεχίζουν) από Έλληνες μεγαλοεπιχειρηματίες και εφοπλιστές. Το ρόλο του μεσολαβητή είχε από παλιά αναλάβει ο Τάκης Μιχαλόλιας, αδελφός του Νίκου Μιχαλολιάκου και γνωστός ποινικολόγος με διασυνδέσεις στους επιχειρηματικούς και εφοπλιστικούς κύκλους. Μικρότερα ποσά οι χρυσαυγίτες αποσπούσαν και αποσπούν από μικρομεσαίους επιχειρηματίες, είτε με τη χορήγηση «προστασίας» είτε λόγω της «ανάγκης» που αισθάνονται, κυρίως οι ιδιοκτήτες καταστημάτων διασκέδασης, να τα έχουν καλά με τα «παιδιά της Χρυσής Αυγής» – και ο νοών νοείτω.

Πήγες χρηματοδότησης η Χρυσή Αυγή έχει αναζητήσει και μεταξύ των Ελλήνων ομογενών. Σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το Αμερικανικό Ινστιτούτο Γεωστρατηγικών Αναλύσεων Stratfor, μέλη της Χρυσής Αυγής έχουν απευθυνθεί σε ομογενείς που ζουν στις ΗΠΑ, τον Καναδά, την Αυστραλία και τη Γερμανία, με την ανταπόκριση να είναι μεν θετική, αλλά να μην εξασφαλίζει μεγάλα χρηματικά ποσά. Όσοι γνωρίζουν τον κύκλο των εύπορων ομογενών, μιλούν για τις ιδιαίτερα φιλικές σχέσεις που έχουν ο ελληνοαυστραλός επιχειρηματίας Κώστας Μακρής με τον δικηγόρο Παύλο Σαράκη, γνωστό για τα ακροδεξιά του
πιστεύω και συνήγορο του Ηλία Κασιδιάρη.

Όμως, από όλες τις παραπάνω δραστηριότητες, η Χρυσή Αυγή δεν θα μπορούσε να εξασφαλίσει τα χρήματα που χρειάστηκαν ώστε από ένα περιθωριακό κόμμα να ανοίξει γραφεία παντού, να συντηρεί δύο εφημερίδες και δεκάδες διαδικτυακές σελίδες, να διοργανώνει ρατσιστικά συσσίτια και –κυρίως– να μισθοδοτεί πλειάδα επαγγελματικών στελεχών. Ακόμη και σήμερα, με κομμένη την κρατική επιχορήγηση λόγω του εγκλεισμού των στελεχών της, όχι μόνο λειτουργεί 70 γραφεία σε όλη την Ελλάδα και άλλους τόσους «πυρήνες», αλλά ακόμη και οι εκλογικοί αντιπρόσωποι της Χρυσής Αυγής σε πολλά εκλογικά τμήματα το 2014 ήταν έμμισθοι – κάτι που δεν συνέβη με κανένα άλλο κόμμα! Με τους πιο συντηρητικούς υπολογισμούς, η διατήρηση τέτοιων υποδομών και η συντήρηση του μεγάλου έμψυχου δυναμικού χρειάζεται ένα κονδύλι που ξεπερνά τα 5 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση. Το παραμύθι της ηγεσίας της Χρυσής Αυγής ότι τα χρήματα τα βρίσκουν από τις εισφορές των μελών τους και από την κρατική χρηματοδότηση (που δεν ξεπερνούσε –μαζί με τις εισφορές των βουλευτών τους– τα 750.000 ευρώ), δεν το πιστεύουν ούτε τα μικρά παιδιά. Από πού έρχονται αυτά τα λεφτά;

Ο ρωσικός παράγοντας

Οι στενές επαφές της Χρυσής Αυγής με τη Μόσχα έχουν αρχίσει από τη δεκαετία του 1990, αρχικά μέσω της ρωσικής ακροδεξιάς. Τους εγχώριους ναζί ξεκίνησαν να τους χρηματοδοτούν οι ρώσοι ομοϊδεάτες τους, το κόμμα του Βλαντιμίρ Ζιρινόφσκι. Το 1996, τη ρωσική πρωτεύουσα επίσκεφθηκε ο ίδιος ο Ν. Μιχαλολιάκος, προσκεκλημένος του Ζιρινόφσκι. Το κόμμα του Ζιρινόφσκι είναι στη ρωσική Βουλή και διατηρεί άριστες σχέσεις με το Κρεμλίνο. Ωστόσο, ιδιαίτερα μετά τις διπλές εθνικές εκλογές (Μάιος-Ιούνιος 2012) και την εκλογική εκτίναξη της Χρυσής Αυγής τα δεδομένα άλλαξαν και, σύμφωνα με πληροφορίες, εντάθηκε το ρωσικό ενδιαφέρον, πολύ πέραν του Ζιρινόφσκι.

Δεν είναι τυχαίο ότι η συνομιλία του πρώην ΓΓ του υπουργικού συμβουλίου Τάκη Μπαλτάκου με τον Ηλία Κασιδιάρη έπαιξε πρώτα στον ρωσικό ιστότοπο rutube.ru. Σύμφωνα με πληροφορίες, ήταν μια διευκόλυνση των ρώσων ακροδεξιών προς τη Χρυσή Αυγή ώστε να μην μπορέσουν οι ελληνικές διωκτικές αρχές να βρουν τα ίχνη αυτού που το καταχώρισε. Η έμπρακτη ρωσική στήριξη προς το Ν. Μιχαλολιάκο φάνηκε και τον προηγούμενο Δεκέμβριο, όταν η εφημερίδα Φωνή της Ρωσίας δημοσίευσε συνέντευξη του φυλακισμένου αρχηγού της Χρυσής Αυγής. Όταν δίνεις παίρνεις, λέει ο λαός μας, και η Χρυσή Αυγή με πρωτοσέλιδο άρθρο της εφημερίδας του κόμματος, με την υπογραφή του Ηλία Κασιδάρη, ήδη από το 2012 δήλωνε τις προθέσεις της: «Στροφή προς τη Ρωσία: Η αλλαγή του γεωστρατηγικού προσανατολισμού ως μόνη εφικτή λύση για να απαλλαγεί η χώρα από τα δεσμά των τοκογλύφων».

Δεν το ’χουν και κρυφό. Ο ίδιος ο Η. Κασιδιάρης αποκάλυψε σε εκπομπή του Γιώργου Τράγκα ότι για πολύ καιρό στελέχη της Χρυσής Αυγής ταξίδευαν στη Ρωσία, ενώ μόλις τον προηγούμενο μήνα πραγματοποιήθηκε επίσημη επίσκεψη των βουλευτών της Χρυσής Αυγής στη Μόσχα. Στις 14 και 15 Μαΐου (μεσούσης της προεκλογικής περιόδου!) οι βουλευτές της Χρυσής Αυγής Ελένη Ζαρούλια και Αρτέμης Ματθαιόπουλος βρέθηκαν στη ρωσική πρωτεύουσα. Η σύζυγος του προφυλακισμένου Νίκου Μιχαλολιάκου και ο υποψήφιος γαμπρός του δεν πήγαν εκεί για ταξίδι αναψυχής, αλλά για να συναντηθούν με τον καθηγητή πανεπιστημίου και σύμβουλο της ρωσικής κυβέρνησης Αλεξάντρ Ντούγκιν. Παρότι μερίδα των ελληνικών ΜΜΕ επιχείρησε να τον εμφανίσει ως γραφικό, ο γνωστός φασίστας και υμνητής των Wafen SS Ντούγκιν έχει πολύ συγκεκριμένο ρόλο. Είναι εξ απορρήτων σύμβουλος του Πούτιν, καθώς επίσης και του Σεργκέι Ναρίσκιν, προέδρου της Κάτω Βουλής της Ρωσίας, της Δούμας, και συνομιλητής του συνόλου της ακροδεξιάς στη χώρα του. Τον Ντούγκιν έχει επικαλεστεί συχνά σε άρθρα του ο Ν. Μιχαλολιάκος.

Στο επίκεντρο της συνάντησης των χρυσαυγιτών βουλευτών με τον Ντούγκιν, σύμφωνα με το δελτίο Τύπου της ελληνικής ναζιστικής οργάνωσης, ήταν «οι εξελίξεις στην Ουκρανία, οι διώξεις κορυφαίων στελεχών της Χρυσής Αυγής, η γεωστρατηγική θέση της Ρωσίας και οι διμερείς σχέσεις με την Ελλάδα», ενώ συζητήθηκαν και τα ενεργειακά θέματα. Ο Ντούγκιν υποστήριξε ότι είναι «επιτακτική ανάγκη η συνεργασία Ελλάδας-Ρωσίας (…) γιατί μοιραζόμαστε τις κοινές αξίες της Ορθοδοξίας και του πολιτισμού». Ο ίδιος φέρεται επίσης να δήλωσε ότι «η Χρυσή Αυγή είναι ένας φυσικός σύμμαχος της Ρωσίας, καθώς παλεύει εναντίον της αμερικανικής επεκτατικής πολιτικής».

Στο πλαίσιο της επίσκεψής τους, η Ζαρούλια και ο Ματθαιόπουλος είχαν επίσης επαφές με ρώσους πολιτικούς και οικονομικούς παράγοντες. Αυτό που δεν γράφτηκε στο επίσημο δελτίο Τύπου –αυτά άλλωστε δεν λέγονται– είναι το πραγματικό περιεχόμενο των συναντήσεων. Μήπως οι συναντήσεις έγιναν προκειμένου να εξασφαλιστούν οι όροι και οι τρόποι ώστε το ρωσικό χρήμα να συνεχίσει να ρέει προς την Ελλάδα; Εδώ φτάνουμε στο ζουμί. Ποιοι λοιπόν χρηματοδοτούν τη Χρυσή Αυγή με ρούβλια και με ποιον τρόπο;

Εταιρείες βιτρίνα και χρηματοδότες

Πρώτη στη σχετική λίστα είναι εταιρεία που έχει ως αντικείμενο την παραγωγή και εμπορία προϊόντων αρτοποιίας και ζαχαροπλαστικής. Πρόκειται για γνωστή αλυσίδα, με δεκάδες καταστήματα στο νομό Αττικής, τα αφεντικά της οποίας έχουν στο παρελθόν προφυλακιστεί και έχουν κατηγορηθεί για ξέπλυμα βρώμικου χρήματος. Η συγκεκριμένη αλυσίδα, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, είναι βιτρίνα προκειμένου να ξεπλένονται χρήματα από την εξαναγκαστική πορνεία γυναικών με προέλευση κυρίως από την Ανατολική Ευρώπη, ενώ πίσω από την εταιρεία κρύβονται μπίζνες με στριπτιζάδικα και άλλες παράνομες δραστηριότητες. Πρόκειται για κύκλωμα που ελέγχεται από τη ρωσική μαφία, η οποία –όπως είναι ευρέως γνωστό– κατά καιρούς αναλαμβάνει να «διεκπεραιώνει» υποθέσεις ρώσων ολιγαρχών και επικίνδυνες αποστολές του ρωσικού συστήματος εξουσίας.

Πέρα από την απευθείας χρηματοδότηση προς τη Χρυσή Αυγή, η συγκεκριμένη αλυσίδα καλύπτει και ανάγκες «προσλήψεων» από τη σχετική λίστα «ευρέσεως εργασίας» που διαθέτει η ελληνική ναζιστική οργάνωση προκειμένου να στρατολογεί νέα μέλη με «αντάλλαγμα» μια (κακοπληρωμένη) θέση εργασίας.

Έτερος μεγάλος χρηματοδότης του εγχώριου φασιστικού μορφώματος, ως μεταφορέας ρωσικών κεφαλαίων, είναι Έλληνας επιχειρηματίας που δραστηριοποιείται στο χώρο της ενέργειας. Πρόκειται για ρωσοθρεμμένο μεγαλοεπιχειρηματία, ο οποίος στους κύκλους της αγοράς θεωρείται ο άνθρωπος της Gazprom στην Ελλάδα. Η Gazprom είναι ο ρωσικός κρατικός κολοσσός ενέργειας που έχει επενδύσεις σε όλη την υφήλιο. Είναι τέτοια η σημασία της, που έχει χαρακτηριστεί ως το «υπουργείο Εξωτερικών» του Κρεμλίνου. Στην περίπτωση της Ελλάδας, είναι γνωστό ότι η ρωσική εταιρεία ενδιαφέρεται για την κατασκευή του αγωγού Southstream ο οποίος σχεδιάζεται να περάσει από τη χώρα μας για την προμήθεια της ΕΕ με φυσικό αέριο, αλλά και του αγωγού πετρελαίου Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη. Τον συγκεκριμένο Έλληνα επιχειρηματία φωτογράφιζαν παλαιότερα και ως επίσημο «χορηγό» του ΛΑΟΣ του ακροδεξιού Καρατζαφέρη. Η μετακίνησή του σήμερα προς τη Χρυσή Αυγή φαίνεται ότι ήρθε με άνωθεν εντολές, προκειμένου να εξασφαλίσει η εγκληματική συμμορία του Ν. Μιχαλολιάκου την «πρωτοκαθεδρία» στο χώρο της ακροδεξιάς.

Ρούβλια, δολάρια και ευρώ στην Ελλάδα με προορισμό τα ταμεία της Χρυσής Αυγής έρχονται από τους ακροδεξιούς Ρώσους με μεσάζοντες συμπατριώτες τους που έχουν ήδη αγοράσει μεγάλες εκτάσεις και επαύλεις στην Ελλάδα και είτε κατοικούν μόνιμα στη χώρα, είτε πηγαινοέρχονται χρησιμοποιώντας τις κατοικίες τους για παραθερισμό. Τη ρωσική «μετοίκηση» στην Ελλάδα, ενίσχυσε ο νόμος 4146/2013 της κυβέρνησης Σαμαρά, με τον οποίο δίνεται η δυνατότητα σε αλλοδαπούς εκτός ΕΕ να αποκτήσουν βίζα, έγγραφα και άδεια παραμονής, αν αγοράσουν σπίτι αξίας άνω των 250 χιλιάδων ευρώ. Βάσει της συγκεκριμένης ρύθμισης, ρώσοι μεγιστάνες –και όχι μόνο–έχουν ήδη αποκτήσει βίλες στην Ελλάδα, από τη Χαλκιδική και την Εύβοια μέχρι την Πελοπόννησο και την Κρήτη. Η μόνιμη κατοικία, σε συνδυασμό με τη χορήγηση εγγράφων που τους δίνει τη δυνατότητα να κινούνται ελεύθερα εντός της ΕΕ, διευκόλυνε πολλούς Ρώσους χρηματοδότες της Χρυσής Αυγής να διακινούν άνετα μεγάλα ποσά εντός της ελληνικής επικράτειας. Στα σπίτια τους μπαινοβγαίνουν τα στελέχη της Χρυσής Αυγής που περιστοιχίζουν τον Ν. Μιχαλολιάκο και είναι οι κομιστές των χρηματοδοτήσεων.

Πέρσι, αλλά και τον περασμένο Απρίλιο, σύμφωνα με πληροφορίες, βρέθηκε στην Ελλάδα ο ρώσος πολυεκατομμυριούχος Αντρέι Σκοτς, ένας από τους 300 πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου και ο 19ος πλουσιότερος ρώσος πολίτης, με ακροδεξιές πεποιθήσεις αλλά και συνομιλητής του Πούτιν. Σύμφωνα μάλιστα με τις ίδιες πηγές, ο Σκοτς ήρθε στην Ελλάδα για «δουλειές» και βρέθηκε με θαλαμηγό στην Κέρκυρα προκειμένου να επιθεωρήσει έκταση που είχε πωληθεί σε εταιρεία του συμπατριώτη του Ρομάν Αμπράμοβιτς και την οποία σκόπευε να αξιοποιήσει τουριστικά. Τον Απρίλιο η θαλαμηγός έδεσε στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Πάντως ο Σκοτς αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο για τη χρηματοδότηση των ρώσων εθνικιστών και φέρεται να έχει πολύ καλές σχέσεις με δικηγόρο που εμπλέκεται στενά με τον αρχηγό της Χρυσής Αυγής.

Είναι εμφανές ότι η ρωσική οικονομική «βοήθεια» προς τη Χρυσή Αυγή έχει πολλά κέντρα, που ξεκινούν από τη ρωσική εθνικιστική ακροδεξιά και τον υπόκοσμο της μαφίας, αλλά φτάνουν μέχρι τους ολιγάρχες και τις «επίσημες» πηγές χρηματοδότησης του ρωσικού κράτους.

Ιδιαίτερης σημασίας χρήζει η πληροφορία ότι δύο ή τρεις Έλληνες εφοπλιστές που δραστηριοποιούνται στο χώρο του πετρελαίου και έχουν παρτίδες με τα ρωσικά πετρέλαια, χρησιμοποιούνται προκειμένου να μεταφέρονται με τα καράβια τους μεγάλα ποσά από τους ρώσους ακροδεξιούς. Δεν είναι η πρώτη φορά στην πρόσφατη πολιτική ιστορία της χώρας μας που μαθαίνουμε ότι στο λιμάνι του Πειραιά ξεφορτώνονται, μαζί με τα όποια εμπορεύματα, και χρήματα βοήθειας από το εξωτερικό.

Γι’ αυτό και η έρευνα του ΣΔΟΕ σχετικά με τη χρηματοδότηση της Χρυσής Αυγής δεν είναι εύκολο να καταλήξει κάπου. Τα στοιχεία που διαρρέουν, κάνουν λόγο για εμπλοκή μεγάλων επιχειρηματιών, εφοπλιστών, ακόμη και ανώτατων εκκλησιαστικών παραγόντων. Το ΣΔΟΕ, μάλιστα, έχει ζητήσει το άνοιγμα λογαριασμών σε τράπεζες ώστε να πιστοποιηθούν τα στοιχεία. Όμως, η αθρόα εισροή του χρήματος από το εξωτερικό καθιστά πολύ δύσκολο το εγχείρημα.

Το ξανθόν γένος

Ας ξαναγυρίσουμε όμως στο ζουμί. Οι παρτίδες με τη Ρωσία, δεν αποτελούν «προνόμιο» των εγχώριων φασιστών. Σε πρόσφατο πρωτοσέλιδο άρθρο της, η εφημερίδα New York Times αναφέρει: «Ακροδεξιός πυρετός για μια Ευρώπη προσδεδεμένη στη Ρωσία». Ανάλογο άρθρο φιλοξένησε παραμονές των εκλογών και το γερμανικό περιοδικό Spiegel, στο οποίο αναφερόταν: «Πολλοί ακροδεξιοί λαϊκιστές που θα κατεβούν στις ευρωεκλογές εκφράζουν ολοένα και μεγαλύτερη διάθεση να λειτουργήσουν ως συνήγοροι της Ρωσίας στις Βρυξέλλες».

Η στήριξη της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς, φασιστικών και ναζιστικών κομμάτων, προς τη ρωσική κυβέρνηση, σύμφωνα με τις αναλύσεις στον ευρωπαϊκό Τύπο, σχετίζεται άμεσα με την αθρόα χρηματοδότηση που τους προσφέρει –συνήθως μέσω τρίτων– ο ρωσικός παράγοντας. Οι Ρώσοι, με τη σειρά τους, είναι διατεθειμένοι να συντηρήσουν οικονομικά τέτοιες οργανώσεις, αφού φιλοδοξούν να τις αξιοποιήσουν είτε ως μέσο πίεσης στις κυβερνήσεις των κρατών μελών της ΕΕ, είτε για να στηρίζουν τις θέσεις τους στο Ευρωκοινοβούλιο.

Σε αυτούς τους σχεδιασμούς, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, εντάσσεται και η Χρυσή Αυγή. Τα λεφτά είναι πολλά και τα συμφέροντα ακόμα μεγαλύτερα. Όμως τα παιχνίδια των ναζιστικών και φασιστικών κομμάτων με οικονομικά και πολιτικά κέντρα εξουσίας συνήθως δημιουργούν εκατόμβες θυμάτων. Οι αιματηρές εξελίξεις στην Ουκρανία, που πυροδοτούνται μεταξύ άλλων και από τους εκεί Ναζί, είναι το πιο πρόσφατο τραγικό παράδειγμα.