Ποιος κερδίζει από την ύφεση; Μα, φυσικά οι ultra πλούσιοι – μια διδακτική ιστορία από τις ΗΠΑ και όχι μόνο …

Ξεχάστε την ύφεση - δεν υπήρξε ποτέ καλύτερη περίοδος στην ιστορία της ανθρωπότητας  για να είναι κάποιος μέλος της πιο αποκλειστικής λέσχης: του κόσμου των υπερ-πλουσίων.

Με αυτό το σχόλιο ξεκινάει ένα άρθρο στο Foreign Policy του Νοεμβρίου σε μια θεματική ενότητα που ανιχνεύει το ποιος βγαίνει κερδισμένος από την ύφεση.

Το αναδημοσιεύουμε ως συνέχεια στον προβληματισμό που παραθέτουμε μετά από το άρθρο του Σλαβόι Ζίζεκ.

 «Ναι, είναι αλήθεια, το 1%  στις Ηνωμένες Πολιτείες αρχικά επλήγη από την παγκόσμια οικονομική κρίση, και έφτασε να δηλώνει το 50% της απώλειας εισοδήματος. Το μερίδιο του εισοδήματος αυτής της οικονομικής ελίτ στις Ηνωμένες Πολιτείες έπεσε από 23,5% σε 18,1%. Στην υποτονική ανάκαμψη, ωστόσο, τα ανώτερα εισοδήματα ανέκαμψαν πολύ πιο έντονα. Το 2010, ο οικονομολόγος Emmanuel Saez  επεσήμανε: «το 1%  απέσπασε το 93% των κερδών κατά το πρώτο έτος της ανάκαμψης».

  Δύο παράγοντες εξηγούν τον πολύ διαφορετικό ρυθμό  ανάκαμψης των πλουσίων σε σχέση με τους υπόλοιπους. Πρώτον, η μαζική ανεργία έχει καταστρέψει εκατομμύρια που βασίζονταν στους μισθούς για το σύνολο ή το μεγαλύτερο μέρος των εισοδημάτων τους, αλλά δεν επηρέασε  άμεσα τη μειοψηφία που ζει από τις επενδύσεις της. Το μεγαλύτερο μέρος του πλούτου της ομάδας των υπερ-πλουσίων  λαμβάνει τη μορφή μετοχών, ομολόγων και άλλων χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων. Δεύτερον, για το μέσο Αμερικανό το πιο σημαντικό στοιχείο του πλούτου είναι η οικογενειακή κατοικία. Έτσι,  αν και η χρηματιστηριακή αγορά ανέκαμψε, το 31% των αμερικανών που είναι  ιδιοκτήτες σπιτιών, βρίσκονται ακόμη «βυθισμένοι» επειδή χρωστούν στους δανειστές ενυπόθηκα δάνεια μεγαλύτερης ονομαστικής αξίας  από τα σπίτια τους.

  Το σκάσιμο της φούσκας των κατοικιών είναι ο κύριος λόγος, που η μέση καθαρή αξία που κατείχε η τυπική αμερικανική οικογένεια, κατρακύλησε σχεδόν 40% ανάμεσα στο 2007 με 2010. Και ενώ η Federal Reserve και άλλες κυβερνητικές υπηρεσίες έχουν σταθεροποιηθεί με επιτυχία και αναβίωσε ο χρηματοπιστωτικός τομέας και η αγορά μετοχών μέσω εργαλείων όπως τα χαμηλά επιτόκια που επέτρεψαν τα κέρδη να αυξάνονται, το πολιτικό αδιέξοδο έχει μπλοκάρει την πρόοδο για τη  διαγραφή ή την αναδιάρθρωση του τεράστιου χρέους που βαραίνει την μεσαία τάξη όσον αφορά τη στεγαστική αγορά. Το αποτέλεσμα; Ο πλούτος της μέσης αμερικανικής οικογένειας παραμένει κάτω από το προ της ύφεσης υψηλό του σημείο.

Τι γίνεται με το υπόλοιπο τμήμα  του κόσμου; Τα δεδομένα για την παγκόσμια πλούσια ελίτ  είναι δύσκολο να συγκεντρωθούν. Ρώσοι ολιγάρχες, μεγιστάνες του Μεξικού, και οι κινέζοι κομμουνιστές "πρίγκιπες" δεν έχουν τη συνήθεια να αποκαλύπτουν πλήρως όλα τα περιουσιακά στοιχεία τους. Οι πληροφορίες που είναι διαθέσιμες, όμως, προβάλλουν ένα παγκόσμια μοτίβο παρόμοιο με εκείνο στις Ηνωμένες Πολιτείες.

  Κατά την έναρξη της ανάκαμψης το 2009, ο συνολικός πλούτος των 10.000.000 σε όλο τον  κόσμο που δηλώνουν εκατομμυριούχοι και δισεκατομμυριούχοι αυξήθηκε κατά 18,9%, σύμφωνα με μια έκθεση της Merrill Lynch και της εταιρείας συμβούλων που εδρεύει στο Παρίσι, Capgemini. Μετά από μια βουτιά 20% το  2008, ο συνολικός πλούτος αυτής της ομάδας είχε ήδη έως το τέλος του 2010 πλησιάσει  στην κορυφή που κατείχε το 2007.

   Το τοπ 1%  του πλανήτη κατείχε το 44% του παγκόσμιου πλούτου το 2010, σύμφωνα με την Credit Suisse. Το ποσοστό αυξήθηκε ελαφρώς από το 2000, όταν στο 1% ανήκε το 40% των παγκόσμιων περιουσιακών στοιχείων, σύμφωνα με μια έκθεση του 2008 από το Παγκόσμιο Ίδρυμα για την Ανάπτυξη Οικονομικών Ερευνών.

  Την ίδια στιγμή, το φτωχότερο ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού - περίπου 3,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι - σήμερα κατέχει μόλις το 1% του  παγκόσμιου πλούτου, ενώ πολλοί τώρα στενάζουν κάτω από το βάρος της αύξησης των τιμών των τροφίμων.

  Έτσι, ίσως δεν αποτελεί καμία έκπληξη ότι, ακόμη και κατά τη διάρκεια μιας περιόδου  μαζικής ανεργίας και  λαϊκής απόγνωσης σε μεγάλο μέρος του βιομηχανοποιημένου κόσμου και παρά την επιβράδυνση της ανάπτυξης στην Κίνα και σε άλλες αναδυόμενες οικονομίες,  ο παγκόσμιος πλούτος προκαλεί μεγάλη αίσθηση.

 Λιγότερο από το ένα τέταρτο των ανθρώπων με υψηλά εισοδήματα δηλώνουν απαισιόδοξοι σχετικά με τις μελλοντικές προοπτικές του πλούτου τους, σύμφωνα με μια φετινή έρευνα  της εταιρείας συμβούλων Knight Frank και της Citi Private Bank. Το 2012, οι ερωτηθέντες στο ερωτηματολόγιο Outlook Millionaire της  Fidelity Investments ήταν πιο αισιόδοξοι για το οικονομικό μέλλον τους από ό, τι τα προηγούμενα πέντε χρόνια. Σημειώστε καλά, ωστόσο, ότι το 1/4 των εκατομμυριούχων που απάντησαν στην έρευνα της  Fidelity, δήλωσε ότι δεν αισθάνονται πλούσιοι – παρά μόνο αν είχαν  5 εκατομμύρια δολάρια περισσότερο.

 Φαίνεται ότι οι πλούσιοι  πραγματικά είναι διαφορετικοί από τους υπόλοιπους εμάς. Και ανακάμπτουν πολύ πιο γρήγορα από τις παγκόσμιες οικονομικές καταστροφές».

Αλήθεια, υπάρχουν κερδισμένοι και από την πιο σκληρή ύφεση και την πορεία «ανάκαμψης».

Και είναι πάντα οι συνήθεις «ύποπτοι».

Οι μεγιστάνες του χρήματος, η ελίτ του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος.

Που κερδοσκοπούν χωρίς ίχνος συνείδησης και με αυξανόμενη βουλιμία για μεγαλύτερα κέρδη και συγκέντρωση ακόμη μεγαλύτερου πλούτου.

 Αδιαφορώντας αν η τεράστια πλειοψηφία του παγκόσμιου πληθυσμού βυθίζεται στη πιο μαύρη φτώχεια.

Ή καλύτερα αξιοποιώντας αυτή την κατάσταση για να διευρύνουν τα κέρδη τους με την ένταση της εκμετάλλευσης ανθρώπων και φυσικών πόρων.

Η εικόνα αυτή, που αναδεικνύεται ανάγλυφα μέσα από τα λίγα στοιχεία που παραθέτει το άρθρο, μπορεί να προσφέρει χρήσιμα συμπεράσματα και για την κατάσταση στην Ελλάδα και την Ευρώπη, για τη φύση και τα αποτελέσματα της κρίσης που  αντιμετωπίζουμε.

Μόνο που εδώ βεβαίως στοιχεία δεν δίνονται στη δημοσιότητα.

Αντιθέτως, διαστρεβλώνονται, αποκρύπτονται και θάβονται μέσα από ένα πέπλο παραπληροφόρησης.

Μέσα από την τέφρα και τα ερείπια της ελληνικής οικονομίας, μέσα από τη συνεχή και την τεχνητή διόγκωση του δημόσιου χρέους.

Μέσα από τον ενταφιασμό των εργασιακών και κοινωνικών δικαιωμάτων.

Θα αναδυθεί μια ακόμη πιο ενισχυμένη, με περισσότερα κέρδη και ασυδοσία, ληστρική οικονομική ολιγαρχία.

 Ελληνική αλλά και σε πλήρη ταύτιση με τους ευρωπαίους και διεθνείς κερδοσκόπους, τοκογλύφους και ισχυρούς των αγορών και του χρήματος.

Και με μια υπερήφανη χώρα και κοινωνία  υποβιβασμένη σε καθεστώς οικονομικής αποικίας με κατοίκους και εργαζομένους να καλούνται να επιβιώσουν σε συνθήκες σύγχρονων δουλοπάροικων.

Εκτός αν δεν τους το επιτρέψουμε.