Είκοσι χρόνια πέρασαν από τότε που κατέρρευσε η Σοβιετική Ένωση.
Στη θέση της αναδύθηκε ένα καθεστώς του πιο ακραίου καπιταλισμού με θηριώδη χαρακτηριστικά, στηριγμένο στα πιο επιθετικά νεοφιλελεύθερα δόγματα.
Με πλήρη αποδιάρθρωση των όποιων στοιχείων κοινωνικών υποδομών και κατακτήσεων είχε δημιουργήσει ο στρεβλωμένος «υπαρκτός σοσιαλισμός», με την καταστροφική παρουσία του ΔΝΤ τουλάχιστον μέχρι το 1998.
Με την ανάδυση μιας μαφιόζικου τύπου νέας άρχουσας τάξης που ενσωμάτωσε στοιχεία και πρόσωπα του εγκληματικού παρακράτους και της παλιάς κομματικής νομενκλατούρας.
Και τη διαμόρφωση ενός πολιτικού συστήματος με κατ’ επίφαση δημοκρατικές ελευθερίες και στην ουσία με αυταρχικά και αντιδημοκρατικά χαρακτηριστικά και με κύριο γνώρισμά του την ασύλληπτη οικονομική και πολιτική διαπλοκή, τον έλεγχο των ΜΜΕ και των κρατικών μηχανισμών.
Στο κέντρο αυτού του συστήματος αναδύθηκε η μορφή του Βλαντιμίρ Πούτιν, του «ισχυρού ανδρός» που ενσάρκωνε στοιχεία από την πολιτική ρωσική κληρονομιά –τόσο την παλαιότερη τσαρική όσο και την επόμενη σοβιετική.
Επίκεντρο της πολιτικής του ρητορικής ήταν η ανάδειξη εκ νέου της Ρωσίας ως μεγάλης, «παγκόσμιας» δύναμης.
Φαίνεται ότι και αυτός ο πολιτικός κύκλος προχωρά σε μια ιδιαίτερη φάση του – για να μην πούμε ότι φτάνει στην ολοκλήρωσή του.
Αυτές τις μέρες φουντώνουν στη ρωσική πρωτεύουσα – αλλά και σε άλλες πόλεις – διαδηλώσεις οπαδών της ρωσικής αντιπολίτευσης που καταγγέλλουν για νοθεία τον Πούτιν και το κόμμα Ενωμένη Ρωσία.
Μπορεί οι διαδηλωτές αυτοί να είναι οπαδοί περισσότερο των κεντρώων φιλελεύθερων κομμάτων που έχουν προσανατολισμό περισσότερο προς τη Δύση.
Εκείνο, όμως, που δεν μπορεί να «ενταφιαστεί» πλέον είναι η μαζική δυσαρέσκεια που εκφράζει ο ρωσικός λαός.
Ένας λαός που έχει υποφέρει τα πάνδεινα τις δύο τελευταίες δεκαετίες.
Που το προσδόκιμο ζωής του μειώθηκε περίπου κατά δέκα χρόνια και αυτή τη στιγμή είναι αντίστοιχο με εκείνο της τσαρικής Ρωσίας στις αρχές του προηγούμενου αιώνα.
Οι εξελίξεις αυτές προβλημάτισαν και το συντηρητικό Economist που σε άρθρο του με τίτλο «The long life of Homo sovieticus» παρουσιάζει από τη δική του σκοπιά τις τελευταίες εξελίξεις, δημοσιεύοντας και μια δημοσκόπηση αμερικανικής πηγής, της Pew Global Attitudes Survey.
Πέρα από την οπτική του Economist εντυπωσιακά είναι τα ευρήματα της έρευνας:
60% απάντησε αρνητικά στο ερώτημα αν είναι ευχαριστημένο με την τροπή που έχουν πάρει τα πράγματα στη Ρωσία τα τελευταία χρόνια.
65% έδωσε αρνητική γνώμη στο χαρακτηρισμό της οικονομικής κατάστασης ως καλής.
50% απάντησε πως θεωρεί σημαντική «δυστυχία», δυσμενή εξέλιξη το γεγονός ότι δεν υπάρχει η Σοβιετική Ένωση!
70% απάντησε αρνητικά στο αν οι αλλαγές που πραγματοποιήθηκαν μετά το 1991 βοήθησαν τους απλούς καθημερινούς, ανθρώπους.
Περίπου 62% απάντησαν αρνητικά στο αν βελτίωσαν τις συνθήκες ζωής τους.
Κοντά στο 69% θεώρησαν ότι οι εξελίξεις αυτές δεν ενίσχυσαν την τιμή και περηφάνια της χώρας.
Πάνω από 55% δήλωσαν ότι αυτές, επίσης, δεν είχαν θετική επίδραση στη δημόσια ηθική.
Πολύ ενδιαφέρον είχαν οι απαντήσεις και σε δύο ακόμη ερωτήματα.
Οι ρώσοι πολίτες απάντησαν κατά 58% ότι αυτός που μπορεί να προωθήσει και να λύσει τα προβλήματα της χώρας είναι ένας «ισχυρός άνδρας» και μόνο κατά 32% μια «δημοκρατική» κυβέρνηση.
Εύλογη απάντηση που οφείλεται όχι μόνο στις «απολυταρχικές» και πατερναλιστικές πολιτικές παραδόσεις της Ρωσίας αλλά και στην πλήρη αποτυχία του εμφανιζόμενου ως «δημοκρατικού» μοντέλου που ήρθε να αντικαταστήσει το συγκεντρωτικό και γραφειοκρατικό σοβιετικό σύστημα.
Ενός δήθεν «δημοκρατικού κελύφους» που αποχαλίνωσε τις πιο άγριες δυνάμεις της καπιταλιστικής αγοράς και των νεοφιλελεύθερων δογματικών επιλογών.
Και φυσικά οδήγησε σε απόγνωση δεκάδες εκατομμύρια ρώσους πολίτες.
Ως λογική συνέπεια ήρθε και η απάντηση στο επόμενο ερώτημα.
Οι ρώσοι πολίτες θεώρησαν κατά 69% πιο σημαντική τη διασφάλιση από το κράτος ότι κανείς δεν θα ζει σε κατάσταση ανάγκης σε σχέση με το μόλις 26% που έδωσαν στην «ελευθερία από την κρατική παρέμβαση».
Το συμπέρασμα είναι ότι οι κοινωνίες στενάζουν κάτω από τα οικονομικά και κοινωνικά δεινά που έχουν επιβάλει παγκοσμίως οι δυνάμεις του επιθετικού καπιταλισμού.
Η αποδιάρθρωση των δημοκρατικών και κοινωνικών κατακτήσεων αποτελεί πλέον γεγονός, που οδηγεί με τη σειρά του σε πιο αυταρχικές επιλογές, στο «ξεθώριασμα» της πολιτικής ρητορικής για την αστική δημοκρατία.
Σίγουρα, οι εξελίξεις αυτές εγκυμονούν ισχυρούς κινδύνους για την τροπή που θα λάβουν οι παγκόσμιες πολιτικές εξελίξεις τα επόμενα χρόνια.
Μόνο που οι ευαισθητοποιημένοι και συνειδητοί πολίτες μπορούν και αυτοί να δώσουν τις δικές τους απαντήσεις.
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου