Για έναν πιο ασφαλή κόσμο;

Η νέα στρατηγική συμφωνία ΗΠΑ – Ρωσία για τον περιορισμό των πυρηνικών όπλων

Την Πέμπτη, 8 Απριλίου, στην πρωτεύουσα της Τσεχίας, Πράγα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ και ο Ρώσος ομόλογός του, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, υπέγραψαν μια συνθήκη ορόσημο για τον περιορισμό των πυρηνικών όπλων. Η συνθήκη δεσμεύει τους πρώην αντίπαλους του Ψυχρού Πολέμου για τη μείωση του αριθμού των στρατηγικών πυρηνικών κεφαλών, σε 1.550 για τον καθένα - 30% χαμηλότερα από το προηγούμενο όριο.

Συμφωνία που θεωρήθηκε “ιστορική” ή “σημαντική” για την παγκόσμια ασφάλεια και ειρήνη.

Πέρασαν, βέβαια, αρκετά χρόνια από τότε που οι Μπέρτραντ Ράσελ και Άλμπερτ Αϊνστάιν είχαν διακηρύξει, το 1955, ότι “ … μιλάμε ως ανθρώπινα όντα των οποίων η επιβίωση είναι αβέβαιη …” ( Russell – Einstein Manifesto, 1955 ), εκφράζοντας το συλλογικό φόβο της ανθρωπότητας αλλά και την απαίτηση για μια διαφορετική, ειρηνική πορεία του κόσμου.

Έκτοτε ο κόσμος βίωσε την ένταση της ψυχροπολεμικής αντιπαράθεσης ανάμεσα στα δύο αντίπαλα κοινωνικοοικονομικά συστήματα, αντιπαράθεση η οποία έφθασε σε οριακές στιγμές ώσπου τυπικά να τερματιστεί με την κατάρρευση του ενός πόλου, του συστήματος του υπαρκτού σοσιαλισμού.

Κι ενώ αυτού του τύπου η αντιπαράθεση αποτέλεσε παρελθόν, ο κόσμος δεν ένιωσε περισσότερο ασφαλής. Τα πυρηνικά οπλοστάσια παρέμειναν τερατώδη, ενώ νέοι κίνδυνοι παρουσιάστηκαν. Νέες “ασύμμετρες απειλές”, κίνδυνοι διασποράς πυρηνικών όπλων αλλά και πυρηνικής τεχνογνωσίας σε επίδοξους τρομοκράτες ή δικτάτορες, ανάδυση περιφερειακών πυρηνικών δυνάμεων οι οποίες εμπλέκονται σε ένα ιδιαίτερα επικίνδυνο παιχνίδι τοπικών, περιφερειακών αλλά και διεθνών εντάσεων και ανταγωνισμών.

Η περιοχή της Μέσης Ανατολής με την ύπαρξη του πυρηνικού οπλοστασίου του Ισραήλ και με τη διαρκή αντιπαράθεσή του με άλλες δυνάμεις, ιδιαίτερα με το Ιράν, αποτελεί μία μόνιμη εστία έντασης. Η διαρκής ένταση στις σχέσεις μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν, η παρουσία της Βόρειας Κορέας με το διευρυνόμενο πυρηνικό πρόγραμμά της σημειώνουν ορισμένους ακόμη κινδύνους.

Πέρα όμως από αυτές τις περιφερειακές δυνάμεις, το ζήτημα είναι η στάση και η στρατηγική των βασικών “παικτών” στη διεθνή σκηνή – των ΗΠΑ, της Ρωσίας αλλά και της νέας υπερδύναμης, της Κίνας, τόσο στις μεταξύ τους σχέσεις, όσο και στον παγκόσμιο ανταγωνισμό.

Ο πρόεδρος Μεντβιέντεφ δήλωσε. π.χ., ότι η συμφωνία δεν θα είναι βιώσιμη παρά μόνον αν οι ΗΠΑ περιορίσουν την αντιπυραυλική τους άμυνα. Ομπάμα και Μετβέντιεφ συμφώνησαν ότι αποτελεί σημαντικό πρόβλημα ο έλεγχος του πυρηνικού οπλοστασίου του Ιράν, το οποίο σύμφωνα με διεθνείς εκτιμήσεις προβλέπεται ότι σύντομα θα γίνει η δέκατη πυρηνική δύναμη, ενώ με βάση τις καταγγελίες των Αμερικανών αρνείται να συμμορφωθεί με τα ψηφίσματα του ΟΗΕ και να δεχθεί τη συνεργασία με τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας. Κατ’ αυτούς η ενίσχυση του Ιράν θα αποσταθεροποιήσει την περιοχής της Μέσης Ανατολής και θα ευνοήσει την ανάπτυξη της “τρομοκρατίας”. Σε τι είδους ενέργειες είναι διατεθειμένες οι ΗΠΑ να προχωρήσουν απέναντι στο Ιράν και τι σημαίνει αυτό για την παγκόσμια ειρήνη και ασφάλεια;

Από την άλλη, το Ισραήλ κρατά ήδη τις δικές του αποστάσεις από την συγκεκριμένη συμφωνία. Ο πρωθυπουργός του Νετανιάχου επέλεξε να μην παρευρεθεί στη διήμερη Διάσκεψη, που συγκαλεί ο Ομπάμα και η αμερικανική ηγεσία στην Ουάσιγκτον την προσεχή Δευτέρα για τη Διεθνή Ασφάλεια και τον περιορισμό των πυρηνικών όπλων και στην οποία θα συμμετάσχουν περισσότερες από 40 χώρες. Το επιχείρημα της ισραηλινής ηγεσίας είναι ότι στη Διάσκεψη το Ισραήλ θα αντιμετωπίσει έντονες πιέσεις, ιδιαίτερα από την Αίγυπτο και την Τουρκία σχετικά με το πυρηνικό του οπλοστάσιο, την ύπαρξη του οποίου δεν έχει έως τώρα επιβεβαιώσει ή αρνηθεί.

Ας σημειωθεί επίσης ότι το Ισραήλ μαζί με την Ινδία, το Πακιστάν και τη Βόρεια Κορέα είναι οι τέσσερις δυνάμεις οι οποίες δεν έχουν υπογράψει την προηγούμενη Συμφωνία Περιορισμού των Πυρηνικών Όπλων και η οποία φέρει τις υπογραφές 189 κρατών.

Ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα που προκύπτει από τη συμφωνία είναι η καταστροφή του πλεονάζοντος πλουτώνιου, βασικού στοιχείου στις υπό κατάργηση πυρηνικές κεφαλές. Ήδη το πλεονάζον πλουτώνιο από τις προηγούμενες στρατηγικές συμφωνίες δεν έχει ακόμη καταστραφεί. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1990, οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν προσπαθήσει να οικοδομήσουν ένα εργοστάσιο στο Savannah River Site, στην περιοχή Aiken, SC, το οποία θα μετέτρεπε το πλουτώνιο σε καύσιμο του αντιδραστήρα. Η κατασκευή όμως δεν άρχισε πριν το 2007 και ακόμη και αν όλα πάνε καλά, το εργοστάσιο δεν θα τελειώσει μέχρι το 2016. Το κόστος της μονάδας, εκτιμάται σε 4,8 δισεκατομμύρια δολάρια. Το εργοστάσιο είναι το μεγαλύτερο πυρηνικό πρόγραμμα κατασκευής στη χώρα. Αντίστοιχα προβλήματα είχε αντιμετωπίσει και η Ρωσία για την καταστροφή των πλεοναζόντων 34 τόνων πλουτωνίου.

Οι ειδικοί λοιπόν εκφράζουν τον σκεπτικισμό τους για τη δυνατότητα σύντομης καταστροφής του πλεονάζοντος πλουτωνίου ( υπολογίζεται ότι αυτή δεν θα ξεκινήσει πριν από το 2030 ! ) ενώ πάντα υπάρχουν πάντα οι κίνδυνοι διάχυσής του σε λάθος χρήστες.

Οι κίνδυνοι βέβαια για το σύγχρονο κόσμο προκύπτουν από την ύπαρξη εστιών έντασης και πολέμου, στο Αφγανιστάν και αλλού, από την επιθετική πολιτική των ΗΠΑ και των συμμάχων τους, από τις ανισορροπίες και αντιθέσεις που υπάρχουν σε πολλές περιοχές του πλανήτη …….

Με κανέναν λοιπόν τρόπο οι πολίτες δεν μπορούν να εφησυχάζουν.

Και για να θυμόμαστε …

http://www.youtube.com/watch?v=1dkTfhHyfWE

http://www.youtube.com/watch?v=JOyIcFrSQz4&feature=related

http://www.youtube.com/watch?v=YF7EhwcwEj8&feature=related