Σημαντικές αλλαγές στην παγκόσμια διακυβέρνηση του Ίντερνετ: νέες προοπτικές ή και κίνδυνοι χειραγώγησης του παγκόσμιου ιστού από τις κυβερνήσεις;

Εδώ και καιρό το ζήτημα της διακυβέρνησης του διαδικτύου αποτελεί καυτό θέμα στην παγκόσμια αντιπαράθεση.

Μέχρι σήμερα την εποπτεία του συστήματος είχε το υπουργείο Εμπορίου των ΗΠΑ που είχε εκχωρήσει το δικαίωμα παροχής και ελέγχου των domain στον οργανισμό  ICANN, που εδρεύει στην Καλιφόρνια.

Πρόσφατα την Παρασκευή, 15 Μαρτίου ο υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ προέβη σε μια δήλωση ότι εξετάζεται το ενδεχόμενο να παραχωρηθεί και σε άλλους φορείς το δικαίωμα εκχώρησης domain.

Η διακυβέρνηση του Ίντερνετ αποτελεί σημείο αντιπαράθεσης μεταξύ των ισχυρών κρατών και παγκόσμιων γεωπολιτικών δυνάμεων – ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Ευρωπαϊκή Ένωση – διεκδικούν βαρύνοντα ρόλο σ’ αυτήν.

Όπως βεβαίως και οι γίγαντες της πληροφορικής και της επικοινωνίας – εταιρείες όπως η Microsoft, Google κα.

Πολιτικοί επιστήμονες, διανοούμενοι και αναλυτές υποστηρίζουν ότι ο τρόπος διακυβέρνησης του διαδικτύου επηρεάζει και θα επηρεάσει και την παγκόσμια διακυβέρνηση, το χαρακτήρα της πολιτικής αναμέτρησης και λειτουργίας.

Οι στρατηγικοί παίχτες στον παγκόσμιο ανταγωνισμό – πολιτικοί και οικονομικοί – ετοιμάζονται να πάρουν θέσεις σ’ αυτή τη νέα εποχή.

Ενώ από τους υποστηρικτές της ελευθερίας της πληροφόρησης, ακτιβιστές του διαδικτύου και κριτικούς διανοούμενους υποστηρίζεται ότι με αυτό τον τρόπο επιχειρείται ακόμη μεγαλύτερη χειραγώγηση του διαδικτύου από τα κράτη, τις κυβερνήσεις και τα μεγάλα συμφέροντα.

Χαρακτηριστικά, άλλωστε, είναι τα τελευταία γεγονότα με την παρέμβαση του Ερντογάν στο Twiitter.

Αλλά, βέβαια, παρόμοιες ή και χειρότερες πρακτικές έχουν καταγγελθεί στις ίδιες τις ΗΠΑ (περίπτωση Σνόουντεν), τη Ρωσία και την Κίνα.

Οι νέες εξελίξεις επηρεάζουν και τον περιφερειακό ανταγωνισμό. Δεν είναι τυχαίο ότι συγκεκριμένες πόλεις σπεύδουν να αξιοποιήσουν τη δυνατότητα για δικό τους domain.

Με πρώτο το Βερολίνο … και ακολουθούν και άλλες πόλεις.

Στην κοσμογονία αυτή, ερώτημα είναι ποια είναι η θέση της Ελλάδας και ποια η ετοιμότητά της να ανταποκριθεί στις νέες προκλήσεις;

Ρητορικό, βεβαίως, το ερώτημα αφού τόσο η δημόσια συζήτηση γι’ αυτά τα θέματα όσο και οι αντίστοιχες πρωτοβουλίες είναι σχεδόν ανύπαρκτες.

Παρουσιάζουμε σήμερα – στην προσπάθεια να φωτίσουμε αυτό το πρόβλημα – τρία άρθρα: ένα της Russia Today, που απηχεί τις απόψεις του Κρεμλίνου. Ένα της σύνταξης tvn New York Times, που δείχνει τις αμερικανικές διαθέσεις. Και ένα του BBC που αναφέρεται στην περίπτωση του Βερολίνου.

«Εν μέσω του νέφους για τη NSΑ, οι ΗΠΑ ετοιμάζονται να εγκαταλείψουν το βασικό εποπτικό τους ρόλο στο διαδίκτυο

Άρθρο της Russia Today

Η αμερικανική κυβέρνηση ανακοίνωσε πρόσφατα ότι οι ΗΠΑ θα εγκαταλείψουν τη μακροχρόνια εποπτεία της ομοσπονδιακής κυβέρνησης της διεύθυνσης του Διαδικτύου, ικανοποιώντας τους διεθνείς επικριτές της, ενώ πιθανόν «φόβισε» ορισμένους ηγέτες αμερικανικών επιχειρήσεων.

  Ο Lawrence Ε. Strickling, υφυπουργός Εμπορίου για τις επικοινωνίες και την πληροφόρηση, δήλωσε στον Craig Timberg της Washington Post ότι οι αρχές των ΗΠΑ σχεδιάζουν είτε να τερματίσουν είτε  να μειώσουν δραστικά τη σύμβαση μεταξύ του Υπουργείου Εμπορίου των ΗΠΑ και της Internet Corporation for Assigned Names and Numbers (Εταιρεία Διαδικτύου για την Εκχώρηση Ονομάτων και Αριθμών - ICANN). Η μακροχρόνια συμφωνία της αμερικανικής κυβέρνησης με την μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα εταιρεία  που έχει έδρα στην Καλιφόρνια έχει προγραμματιστεί να λήξει το επόμενο έτος, αλλά μπορούσε να επεκταθεί εάν ο σχεδιασμός δεν εκτελούνταν κατά τρόπο έγκαιρο.

 "Η στιγμή είναι κατάλληλη για να ξεκινήσει η διαδικασία της μετάβασης," δήλωσε ο Strickling. "Επιδιώκουμε με την ICANN να προχωρήσουμε στη σύγκληση με τους μετόχους σε ολόκληρη την παγκόσμια κοινότητα του Διαδικτύου, προκειμένου να δημιουργήσουμε ένα κατάλληλο σχέδιο μετάβασης."

  Η άμεση συνέπεια της απόφασης είναι ασαφής, ωστόσο οι ομοσπονδιακές υπηρεσίες έχουν βρεθεί κάτω από έντονη πίεση για να ενεργήσουν με οποιοδήποτε τρόπο αφότου ο Έντουαρντ Σνόουντεν προχώρησε στη διαρροή διαβαθμισμένων εγγράφων της Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας (NSA) πέρυσι, δείχνοντας ότι η υπηρεσία πληροφοριών καταγράφει και αναλύει μεγάλο μέρος της επικοινωνίας  που μεταδίδεται μέσω των ιστοχώρων που έχουν βάση τις ΗΠΑ.

  Καθώς οι διεθνείς καταγγελίες γίνονταν εντονότερες αναπτύχθηκε η φημολογία ότι τα Ηνωμένα Έθνη θα αναλάμβαναν έναν μεγαλύτερο ρόλο στη διακυβέρνηση του Διαδικτύου. Πολλοί παγκόσμιοι ηγέτες είχαν υποστηρίξει ένα τέτοιο μέτρο, παρά το γεγονός ότι οι ΗΠΑ δεν το ευνοούσαν και η ανακοίνωση της Παρασκευής φάνηκε να ελαχιστοποιεί αυτή τη δυνατότητα.

  Η κυβέρνηση των ΗΠΑ ανέφερε ότι προτίθεται να βοηθήσει στη δημιουργία ενός νέου οργάνου για την εποπτεία και ότι αυτό πρέπει να έχει την πλήρη εμπιστοσύνη της διεθνούς κοινότητας.

 «Χαιρετίζω την έναρξη αυτής της διαδικασίας μετάβασης που περιγράψατε. Η παγκόσμια κοινότητα θα συμμετέχει πλήρως," δήλωσε ο Fadi Chehadé, πρόεδρος του ICANN, στην Post. "Δεν θα γίνει τίποτα με τρόπο που να θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια και τη σταθερότητα του Διαδικτύου".

  Δεν είναι όλα τα μέρη τόσο ενθουσιώδη, όμως, αφού εκφράζεται σκεπτικισμός για το αν η ICANN έχει κάνει αρκετά για να διατηρήσει ένα ασφαλές περιβάλλον στο Διαδίκτυο. Η πρωταρχική ευθύνη του οργανισμού είναι να εποπτεύει την εκχώρηση online τομέων (domain). Επί του παρόντος βρισκόμαστε στη μέση μιας τεράστιας μετάβασης που περιλαμβάνει την προσθήκη εκατοντάδων νέων δικτυακών domains, όπως .management, .army, και .expert και όχι πια των παραδοσιακών  .com ή. Org.

Μια δημοφιλής κριτική που ασκείται στην ICANN είναι ότι αυτή υποχωρεί στις απαιτήσεις και τα συμφέροντα της κερδοφόρου βιομηχανίας παροχής domain και όχι ότι την ελέγχει και ρυθμίζει.

Στο μεταξύ, οι διεθνείς ηγέτες θα συνεδριάσουν στη Σιγκαπούρη στις 24 Μαρτίου για να συζητήσουν  σχετικά με το μέλλον του Διαδικτύου».

«H επικαιροποίηση της Διακυβέρνησης του Διαδικτύου

Editorial των New York Times στις 18/3/2014

  Το  τεχνικό ζήτημα της διαχείρισης των διευθύνσεων και των domain έχει συχνά αποκτήσει γεωπολιτικές προεκτάσεις. Περίπου ένα χρόνο πριν, ορισμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας και της Κίνας προσπάθησαν να πιέσουν τις Ηνωμένες Πολιτείες ώστε να παραιτηθούν από τη διαχείριση και το συντονισμό των διευθύνσεων στο διαδίκτυο και αυτή να μεταφερθεί στο τηλεπικοινωνιακό τμήμα των Ηνωμένων Εθνών.

Το σύστημα ονομασίας των domain του Διαδικτύου, το οποίο παρέχει μοναδικά αναγνωριστικά και χαρακτηριστικά για τους δικτυακούς τόπους, έχει υπηρετήσει τον κόσμο καλά. Κατέστησε δυνατό οι άνθρωποι να μπορούν να βρουν sites ανεξάρτητα με το πού βρίσκονται. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι προσπάθειες για να αλλάξει το σύστημα – το οποίο διαχειρίζεται μια μη κερδοσκοπική οργάνωση κάτω από μια σύμβαση με το Υπουργείο Εμπορίου - θα πρέπει να αντιμετωπισθούν με σκεπτικισμό, ιδιαίτερα όταν προέρχονται από κυβερνήσεις που δεν σέβονται την ελευθερία της έκφρασης.

Για τους επικριτές των Ηνωμένων Πολιτειών, η αμερικανική εποπτεία του συστήματος έχει γίνει ένα πρόσχημα για να απαιτήσουν αλλαγές, και ακόμα περισσότερο υπό το φως των αποκαλύψεων του Edward Snowden σχετικά με την παρακολούθηση της κυβέρνησης. Όμως, πολλές από τις ιδέες που προτάθηκαν από άλλες χώρες είναι δυνητικά ανησυχητικές. Η παράδοση του ελέγχου του συστήματος στη Διεθνούς Ένωση Τηλεπικοινωνιών, έναν οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών, όπως η Κίνα και η Ρωσία πρότειναν στα τέλη του 2012, θα μπορούσε να δημιουργήσει τη δυνατότητα στα κράτη να επιχειρήσουν τη φίμωση του λόγου, για παράδειγμα, επιβάλλοντας οι  ιστοσελίδες που εκφράζουν διαφωνίες να μην επιτρέπεται να αποκτούν ονόματα τομέα (domains).

Σε μια προσπάθεια να διασφαλιστεί ότι η διαχείριση των διευθύνσεων του Διαδικτύου δεν θα πολιτικοποιηθεί με αυτόν τον τρόπο, το υπουργείο Εμπορίου την περασμένη εβδομάδα, δήλωσε ότι, αρχής γενομένης από τον Σεπτέμβριο του 2015 θα παραδώσει την εποπτεία του συστήματος ονομάτων τομέα (domain) στην παγκόσμια κοινότητα των επιχειρήσεων, ομάδων δημοσίου συμφέροντος, ακαδημαϊκών ιδρυμάτων, επιχειρήσεων και κυβερνήσεων. Δεν είπε, βεβαίως, πώς αυτή η μεγάλη, και, ενδεχομένως, δυσκίνητη, ομάδα θα διεξάγει τις δραστηριότητές της. Αλλά εκπρόσωποι του υπουργείου δήλωσαν ότι προτίθενται να διασφαλίσουν ότι δεν θα προκαλέσει εμπόδιο στο άνοιγμα, την ασφάλεια και τη σταθερότητα που είναι απαραίτητα για τη λειτουργία του Διαδικτύου.

Οι λεπτομέρειες σχετικά με την αλλαγή θα πρέπει να εκπονηθούν μέσα στους επόμενους μήνες σε συζητήσεις που συγκαλούνται από την Internet Corporation for Assigned Names and Numbers, το συμβεβλημένο μέρος που διαχειρίζεται το σύστημα διευθύνσεων για το Υπουργείο Εμπορίου. Η πρώτη συνεδρίαση έχει προγραμματιστεί να διεξαχθεί στη Σιγκαπούρη την επόμενη εβδομάδα. Η ICANN έχει δηλώσει ότι δεν θα υποστηρίξει οποιαδήποτε μεταβολή η οποία θα αντικαταστήσει το σημερινό σύστημα με έναν οργανισμό που θα καθοδηγείται από μια κυβέρνηση ή ένα διακυβερνητικό σώμα.

Από της πρώτες του ημέρες σαν δίκτυο που δημιουργήθηκε και χρησιμοποιήθηκε από την αμερικανική κυβέρνηση και τους επιστήμονες των πανεπιστημίων, το Διαδίκτυο έχει εξελιχθεί σε ένα ζωτικής σημασίας εργαλείο που χρησιμοποιείται από δισεκατομμύρια ανθρώπων σε όλο τον κόσμο. Αυτό που χρειάζεται τώρα είναι μια σαφής εξέταση των πλεονεκτημάτων και των αδυναμιών του σημερινού συστήματος των διευθύνσεων του Διαδικτύου και πώς αυτό μπορεί να γίνει καλύτερο».

« Το Βερολίνο φαίνεται ότι πρόκειται να γίνει η πρώτη πόλη στον κόσμο με το δικό internet domain. 

Δημοσίευμα στο BBC online – 14/3/2014

Οι  εταιρείες ή οι ιδιώτες που εδρεύουν στη γερμανική πρωτεύουσα θα είναι σε θέση να χρησιμοποιήσει το .berlin στο τέλος των διευθύνσεων των ιστοσελίδων τους, από τις 18 Μαρτίου, αναφέρει το πρακτορείο ειδήσεων dpa. Το επίθημα - τεχνικά γνωστό ως ένα γενικό top-level domain (gTLD) - δημιουργήθηκε βάσει συμφωνίας μεταξύ της τοπικής κυβέρνησης του Βερολίνου και του ICANN, του οργανισμού με έδρα τις ΗΠΑ που συντονίζει παγκόσμια διαδικτυακά συστήματα.

 Μετά το Βερολίνο, πόλεις όπως το Λονδίνο, το Παρίσι, η Νέα Υόρκη, το Γιοχάνεσμπουργκ και η ιαπωνική πόλη Ναγκόγια θα ξεκινήσουν δικά τους domains. Η κατάληξη .london θα είναι διαθέσιμη τον Απρίλιο. Μιας ενιαία ιστοσελίδα με την κατάληξη .wien, που αντιπροσωπεύει την αυστριακή πρωτεύουσα Βιέννη, έχει παρουσιαστεί από τις αρχές Μαρτίου, αλλά η δημόσια εγγραφή για αυτό το gTLD δεν θα ανοίξει μέχρι τον Ιούλιο.

 «Τα Domains είναι περιγραφικά, δεν είναι ακριβώς κρυπτογραφικές συντομογραφίες όπως το .org ή .com,», αναφέρει ο Dirk Krischenowski του dotBerlin, που λειτουργεί το νέο τομέα. Επισημαίνει  ότι τα domains με βάση την τοποθεσία θα μπορούσαν να οδηγήσoυν  σε μια θεμελιώδη αλλαγή για το πώς χρησιμοποιείται το Διαδίκτυο.

Η κατάληξη .berlin θα κοστίζει μεταξύ 30-60 ευρώ ετησίως, και αναμένεται να αποφέρει  500.000 ευρώ κατά το πρώτο έτος».

Και μια σύντομη αναφορά στην ιστορία του Διαδικτύου

Εδώ γεννήθηκε το Internet

  Στις 12 Μαρτίου ο Παγκόσμιος Ιστός γιόρτασε τα 25α γενέθλιά του, η επέτειος αυτή δεν θα ήταν όμως δυνατή αν δύο δεκαετίες νωρίτερα δεν είχε προηγηθεί το ARPANET, το πρώτο δίκτυο μεταγωγής δεδομένων σε «πακέτα». Το πρώτο διαδικτυακό μήνυμα του ARPANET εστάλη το 1969 από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Λος Αντζελες (UCLA). Αν και η πρώτη απόπειρα ήταν μάλλον «λειψή» (το σύστημα πρόλαβε να στείλει μόλις δύο γράμματα και μετά «κράσαρε»), σύντομα τα δεδομένα άρχισαν να «τρέχουν», ανοίγοντας ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία των επικοινωνιών. Σήμερα, η αίθουσα από όπου έγινε η ιστορική αποστολή έχει μετατραπεί σε μουσείο, προσφέροντας στο κοινό την ευκαιρία να δει το «δωμάτιο όπου γεννήθηκε το Internet.

 Απ' έξω η αίθουσα 3420 στο κτίριο Boelter Hall του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Λος Αντζελες δεν «τραβάει» καθόλου το μάτι: μέσα από το τζάμι της καθ' όλα συνηθισμένης πόρτας φαίνεται ένα «αρχαίο» μηχάνημα που μοιάζει με μεγάλη γραφομηχανή και κάτι που μοιάζει με μεταλλικό ντουλάπι από όπου προεξέχουν ηλεκτρονικά εξαρτήματα και καλώδια. Κι όμως, αυτές οι «παλιατζούρες», οι οποίες 45 χρόνια πριν αποτελούσαν την τελευταία λέξη της τεχνολογίας, ήταν εκείνες που οδήγησαν στο σημερινό θαύμα του Internet.

Ενώ ήταν ακόμη φοιτητής στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης, ο Λέοναρντ Κλάινροκ, σήμερα καθηγητής στο UCLA, συνέλαβε τη μαθηματική βάση της μεταγωγής πακέτων (packet switching), της μετάδοσης των δεδομένων ως ανεξάρτητων «πακέτων» σε κόμβους, οι οποίοι μπορούν να χρησιμοποιούνται από πολλούς χρήστες - το packet switching αποτελεί σήμερα τη βάση του Internet. Η ιδέα του Κλάινροκ, την οποία ανέπτυξε στις αρχές της δεκαετίας του 1960 στο διδακτορικό του, προσέλκυσε το ενδιαφέρον της ARPA, της Υπηρεσίας Προωθημένων Ερευνών του αμερικανικού υπουργείου Αμυνας (νυν DARPA). Η ARPA αποφάσισε να χρηματοδοτήσει ένα πιλοτικό πρόγραμμα για την ανάπτυξη ενός τέτοιου πρωτοποριακού δικτύου.

Μία ομάδα μηχανικών ηλεκτρονικών υπολογιστών της BBN ανέπτυξε έναν πρωτοποριακό κόμβο διεπαφής επεξεργασίας μηνυμάτων - Interface Message Processor ή IMP - ο οποίος αποτέλεσε ουσιαστικά το πρώτο router. Ο πρώτος IMP τοποθετήθηκε στο Πανεπιστήμιο του Λος Αντζελες στην Καλιφόρνια, όπου εργαζόταν πλέον ο δρ Κλάινροκ, ο οποίος και ανέλαβε να σχεδιάσει το δίκτυο και να διεξαγάγει πειράματα.

«LO» - το πρώτο μήνυμα

Στις 29 Οκτωβρίου του 1969 ο δρ Κλάινροκ και η ομάδα του συγκεντρώθηκαν στην αίθουσα 3420 για να προσπαθήσουν να στείλουν το πρώτο μήνυμα στο Ινστιτούτο Ερευνών του Στάνφορντ, όπου είχε εγκατασταθεί ένας δεύτερος κόμβος. Το μήνυμα ήταν «LOGIN», μόλις όμως πάτησαν τα πρώτα δύο πλήκτρα το σύστημα «κράσαρε». Το πρώτο μήνυμα, λοιπόν, που στάλθηκε από το δίκτυο που αργότερα θα εξελισσόταν στο Internet ήταν, όπως αφηγήθηκε ο ίδιος ο καθηγητής Κλάινροκ στο διαδικτυακό περιοδικό Gizmodo, ένα απλό «LO». Μία ώρα αργότερα, ωστόσο, οι ερευνητές επανέλαβαν την προσπάθεια, αυτή τη φορά με επιτυχία.

Τον Δεκέμβριο του 1969 τέσσερις IMP είχαν εγκατασταθεί σε μόνιμη βάση - στο UCLA, στο Στάνφορντ, στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στη Σάντα Μπάρμπαρα και στο Πανεπιστήμιο της Γιούτα. Το 1970 οι IMP πέρασαν στην Ανατολική Ακτή, ενώνοντας 13 κόμβους σε διάφορα ερευνητικά κέντρα. Το 1971 ο αριθμός αυξήθηκε στους 18 και η ανάπτυξη αυτή συνεχίστηκε με σταθερό ρυθμό: το 1981 το δίκτυο έφθασε πλέον να ενώνει 213 υπολογιστές, ενώ ένας ακόμη συνδεόταν κάθε 20 ημέρες, οδηγώντας σταθερά στην «έκρηξη» του Internet που ακολούθησε.

Ξεχασμένα και πεταμένα

Μετά την πρώτη δόξα, ωστόσο, η αίθουσα 3420 πέρασε στην... αφάνεια. Τα «αρχαία» πλέον με την πρόοδο της τεχνολογίας αποσύρθηκαν και ο χώρος μετατράπηκε σε εργαστήριο με μοντέρνο εξοπλισμό για τις επόμενες γενιές φοιτητών. Το 2011, όμως, το πανεπιστήμιο ίδρυσε το Κέντρο Ιντερνετικών Σπουδών Κλάινροκ (Kleinrock Center for Internet Studies) προς τιμήν του καθηγητή. Ο ίδιος ο Λέοναρντ Κλάινροκ ανέλαβε, μαζί με μια ομάδα συνεργατών του, να «αναστήσει» το «δωμάτιο του Internet», ώστε να γίνει η έδρα του νέου κέντρου.

Πέραν του ηλεκτρονικού εξοπλισμού, η αίθουσα αποκαταστάθηκε πλήρως, αποκτώντας το ντεκόρ της εποχής με κάθε λεπτομέρεια - η ομάδα των ερευνητών συνέθεσε ακόμη και το ίδιο χρώμα στους τοίχους με βάση παλιές φωτογραφίες. Έτσι, σήμερα οι επισκέπτες μπορούν να δουν «ζωντανό» ένα κομμάτι της σύγχρονης ιστορίας μας. «Πόσες επαναστάσεις ξέρετε που να μπορείτε να δείτε - μέσα σε μερικά μέτρα - από πού ακριβώς ξεκίνησαν;» δηλώνει με υπερηφάνεια ο καθηγητής Κλάινροκ. «Εδώ, σε αυτή τη μηχανή, το Internet ήρθε στη ζωή, είπε τις πρώτες του λέξεις».