neosmetoikos: 2011- Εικόνες και προοπτικές σ’ έναν κόσμο που αλλάζει

Διανύοντας ήδη τις πρώτες ημέρες του νέου χρόνου παρουσιάζουμε ορισμένες μόνο πλευρές από θέματα, προβληματισμούς – μέσα από λόγο και εικόνα. Δεν είναι τα μόνα. Όμως, έχουν ενδιαφέρον για την προοπτική του σύγχρονου κόσμου.

Η πτώση της Αμερικανικής ηγεμονίας.

Είναι ήδη παρούσα;

Σ΄ ένα άρθρο του, στο Foreign Policy, με τον τίτλο «Think Again: American Decline. This time it's for real.», ο Gideon Rachman προβληματίζεται για την επικείμενη πτώση και παρακμή της αμερικανικής ηγεμονίας. Αναφέροντας ότι πολλοί υποστηρίζουν ότι και στο παρελθόν είχαν παρουσιάσει εκτιμήσεις για κάτι αντίστοιχο, είτε τη δεκαετία του `60 από την απειλή της Σοβιετικής υπερδύναμης, είτε αργότερα από την επέλαση της ιαπωνικής βιομηχανίας που αμφισβητούσε την οικονομική υπεροχή της Αμερικής.

Ωστόσο και οι δύο αυτές «απειλές» για την αμερικανική ηγεμονία αποδείχτηκαν, κατά τον αρθρογράφο, χιμαιρικές.

Στο ξεκίνημα όμως της δεύτερης δεκαετίας του 21^ου αιώνα μια νέα πρόκληση έρχεται να αμφισβητήσει την υπερδύναμη των ΗΠΑ. Και αυτή είναι η πρόκληση από την Κίνα, η οποία τόσο για οικονομικούς όσο και για δημογραφικούς λόγους εμφανίζεται πιο σοβαρή. Μια Κίνα που αναπτύσσεται με ρυθμούς 9-10% ετησίως εδώ και τριάντα χρόνια, που αποτελεί ήδη την πρώτη εξαγωγική δύναμη στον κόσμο, όπως και την πρώτη βιομηχανική παραγωγική δύναμη.

Η οικονομική ανάπτυξη και ικανότητα της Κίνας επιτρέπει στο Πεκίνο να αμφισβητεί την αμερικανική επιρροή σε όλον τον κόσμο. Η Κίνα αποτελεί προνομιακό εταίρο πολλών αφρικανικών κυβερνήσεων και τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο άλλων ανερχόμενων δυνάμεων, όπως της Βραζιλίας και της Νότιος Αφρικής. Η Κίνα προχωρά επίσης στην αγορά ομολόγων των οικονομικά πιεσμένων κρατών της ευρωζώνης, όπως της Ελλάδας και της Πορτογαλίας.

Και η Κίνα – σύμφωνα πάντα με τον αρθρογράφο – είναι μόνο το μεγαλύτερο κομμάτι μιας ευρύτερης ιστορίας σχετικής με την ανάδυση νέων οικονομικών και πολιτικών παικτών. Οι παραδοσιακοί σύμμαχοι της Αμερικής στην Ευρώπη – Βρετανία, Γαλλία, Ιταλία, ακόμη και η Γερμανία – υποχωρούν στους οικονομικούς δείκτες. Νέες δυνάμεις ανατέλλουν: Ινδία, Βραζιλία, Τουρκία. Η καθεμιά από αυτές έχει τις δικές της επιλογές στην εξωτερική πολιτική, οι οποίες, όμως, συλλογικά δυσχεραίνουν την ικανότητα της Αμερικής να κατευθύνει τον κόσμο. Όπως έγινε, για παράδειγμα, όταν Ινδία και Βραζιλία συντάχθηκαν με την Κίνα στις συνομιλίες για την κλιματική αλλαγή. Ή με τις ψήφους της Τουρκίας και της Βραζιλίας εναντίον των ΗΠΑ στα Ηνωμένα Έθνη για τα αντίποινα εναντίον του Ιράν.

Κι αυτά είναι μόνο η πρόγευση όσων θα ακολουθήσουν.

Για να κλείσει το εκτεταμένο άρθρο του με το εξής συμπέρασμα: « Οι ΗΠΑ διαθέτουν ακόμη ανυπέρβλητες δυνάμεις. Η οικονομία τους κάποτε θα ανακάμψει. Η στρατιωτική τους μηχανή έχει παγκόσμια παρουσία και διαθέτουν μια τεχνολογική υπεροχή που καμιά χώρα δεν μπορεί ακόμη να φτάσει. Αλλά η Αμερική ποτέ ξανά δεν θα βιώσει την παγκόσμια κυριαρχία που απόλαυσε στα 17 χρόνια ανάμεσα στην κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991 και στην οικονομική κρίση του 2008. Αυτές οι μέρες τελείωσαν».

Plan B in Afghanistan

Η δυσχερής θέση των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν επισημαίνεται από τον ROBERT D. BLACKWILL σε άρθρο στο Foreign Affairs, όπου τονίζεται ότι δεν υπάρχει εύκολος και ανέξοδος τρόπος απεμπλοκής των ΗΠΑ από την κόλαση όπου έχουν εμπλακεί στο Αφγανιστάν. Στα πλαίσια αυτά θα έβλεπε μια «de facto διαίρεση του Αφγανιστάν σε δύο ζώνες – σε μια στο βορρά όπου με τη «βοήθεια» της Ουάσιγκτον θα γινόταν προσπάθεια κτισίματος μιας κρατικής δομής και μιας ζώνης στο Νότο με κύριο χαρακτηριστικό τον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας.

Σύμφωνα με τον αρθρογράφο η τρέχουσα πολιτική των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν οδηγεί στη δαπάνη δισεκατομμυρίων δολαρίων και στο βαρύ επίσης τίμημα εκατοντάδων νεκρών στρατιωτών κάθε χρόνο στην προσπάθεια να εμποδιστούν οι Αφγανοί Ταλιμπάν να ελέγξουν την πατρική γη των Αφγανών Παστούν. Ενώ υπάρχει προφανής αδυναμία να προσδιοριστούν οι συνέπειες της υπάρχουσας στρατηγικής τα προσεχή χρόνια – στο βαθμό που θα συνεχιστεί. Γι’ αυτό λοιπόν ο αρθρογράφος προτείνει το Plan B.

Υποστηρίζει ότι οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί της δεν έχουν τη δυνατότητα να νικήσουν τους Ταλιμπάν στρατιωτικά. Στο Αφγανιστάν υπάρχουν σήμερα περίπου περίπου 150.000 άνδρες της καθοδηγούμενης από τις ΗΠΑ International Security Assistance Force (ISAF). Αυτοί είναι κατά 30.000 περισσότεροι από τη Σοβιετική παρουσία στα 1980, αλλά λιγότεροι από τους μισό από τον αριθμό που απαιτείται για να υπάρξει κάποια τύχη η «ειρήνευση» της χώρας, σύμφωνα με το ισχύον δόγμα.

IED απώλειες

Period	IED	Total	Pct
2001	0	4	0.00
2002	4	25	16.00
2003	3	26	11.54
2004	12	27	44.44
2005	20	73	27.40
2006	41	130	31.54
2007	78	184	42.39
2008	152	263	57.79
2009	275	451	60.98
2010	368	630	58.41
2011	8	9	88.89

Ούτε πάλι, με ένα στρατό κατοχής που ευρέως αγνοεί την τοπική ιστορία, τις φυλετικές δομές, τις γλώσσες, τα ήθη, την πολιτική παράδοση και τις αξίες, θα γίνει δυνατή η νίκη πάνω σε ένα μεγάλο πληθυσμό Παστούν όπως απαιτεί το δόγμα αυτό. Σύμφωνα με μια φράση του Sebastian Junger οι ΗΠΑ δεν θα μπορέσουν να καταλάβουν το «ανθρώπινο τερέν» του νότιου και ανατολικού Αφγανιστάν.

Οπότε …;

10% ανεργία για πάντα στις ΗΠΑ;

Παρά κάποια σημεία οικονομικής σταθεροποίησης στην οικονομία των ΗΠΑ, τα «κακά νέα» έρχονται σταθερά από την αγορά εργασίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία το ποσοστό της ανεργίας έφτασε στο 9,8%, το οποίο μεταφράζεται σε πάνω από 15,1 εκατομμύρια ανέργους. Πάνω από 40% των ανέργων βρίσκεται εκτός εργασίας περισσότερο από έξι μήνες, το υψηλότερο ποσοστό μακροχρόνιας ανεργίας από την εποχή του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου. Οι αριθμοί φαίνονται ακόμη χειρότεροι αν υπολογιστεί η υποαπασχόληση, η οποία περιλαμβάνει δυνητικά εργαζόμενους ή εργαζόμενους part time και οι οποίοι αποτελούν το 9% της εργατικής δύναμης.

Η Κίνα η νέα υπερδύναμη του 21^ου αιώνα;

Με ποιο οικονομικό και πολιτικό σύστημα;

Οι αριθμοί και η συγκυρία είναι ευνοϊκοί γι’ αυτήν.

Ωστόσο η Κίνα δεν παύει να αντιμετωπίζει και η ίδια εσωτερικές αντιφάσεις.

Διαθέτει ένα αυστηρά συγκεντρωτικό κομματικά ελεγχόμενο κομματικό σύστημα. Από το πανίσχυρο Κομμουνιστικό Κόμμα.

Ταυτόχρονα η ραγδαία οικονομική ανάπτυξη οδηγεί και την κινεζική κοινωνία να γίνει πιο σύνθετη και με πολλές αντιθέσεις.

Η αυξανόμενη καταπάτηση και εκμετάλλευση της γης, η αυξανόμενη εισοδηματική ανισότητα και η διαφθορά είναι μεταξύ των περισσότερο «καυτών» θεμάτων της κινεζικής κοινωνίας. Σύμφωνα με το Κρατικό Κέντρο έρευνας της Ανάπτυξης της Κίνας ανάμεσα στο 1996 και το 2006, αξιωματούχοι και οι «φιλικές» τους εταιρείες καταπάτησαν παράνομα περισσότερα από 4000 τετραγωνικά μίλια γης ετησίως. Την ίδια περίοδο, 80 εκατομμύρια αγρότες έχασαν τις κατοικίες τους. Κατά τον Yu Jianrong, έναν έγκυρο πολιτικό ερευνητή, τα προβλήματα της γης αποτελούν μια από τις σοβαρότερες πολιτικές κρίσεις που αντιμετωπίζει το ΚΚΚ.

Η ανισότητα στην κατανομή πλούτου αυξάνεται επίσης. Σύμφωνα με τα κινεζικά Μέσα και άλλα ερευνητικά κέντρα, υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο περίπου 1,3 τρις. δολάρια σε εισόδημα – κάτι που ισοδυναμεί με το 30% του ΑΕΠ της Κίνας – δεν δηλώνεται. Περισσότερο από το 60% του κρυμμένου εισοδήματος ανήκει στο πλουσιότερο 10% του κινεζικού πληθυσμού, οι περισσότεροι των οποίων είναι μέλη του ΚΚΚ και στις οικογένειές τους.

Αυτά και άλλα διλήμματα αντιμετωπίζει η κινεζική κοινωνία όπως και η πολιτική ηγεσία στην αρχή της δεύτερης δεκαετίας του αιώνα.

Βραζιλία

Η Ντίλμα Ρούσεφ ανέλαβε την προεδρία της Βραζιλίας, μιας χώρας με μια οικονομία σε αλματώδη ανάπτυξη, αλλά και με αυξανόμενο πληθωρισμό – περίπου 10,75% ο τρέχων αλλά και με τάσεις ακόμη μεγαλύτερης ανόδου, επιτόκια που ανεβαίνουν και με χαμηλές επενδύσεις σε υποδομές.

Η κ. Ρούσεφ έχει εξαγγείλει την πρόθεσή της για μείωση του δημοσίου ελλείμματος από 42% σε 30% κατά τη διάρκεια της θητείας της. Ταυτόχρονα οφείλει να ικανοποιήσει τις διεκδικήσεις του Κόμματος των Εργατών και των συμμάχων του για αύξηση του κατώτατου μισθού.

Η Βραζιλία πρόκειται να φιλοξενήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2014, γεγονός που καθιστά αναγκαίο τον εκσυγχρονισμό της αθλητικής υποδομής αλλά και των αεροδρομίων ειδικότερα, αφού ήδη αυτά λειτουργούν πέρα από τις δυνατότητές τους. Άλλωστε μέσα στο περασμένο έτος η διακίνηση επιβατών αυξήθηκε κατά 13%.

Το μεγαλύτερο εμπόδιο για τη κ. Ρούσεφ στην προσπάθεια για μείωση των δαπανών, πέρα από την ανάγκη επενδύσεων στις υποδομές, είναι οι συνάδελφοι της πολιτικοί. Στις 15 Δεκεμβρίου τα μέλη του Κογκρέσου ψήφισαν μια αύξηση της αμοιβής τους κατά 15%! Πολλοί κυβερνήτες πολιτειών και δήμων ακολούθησαν το παράδειγμά τους. Αν αυτό κάνουν και οι υπόλοιποι, τότε το συνολικό κόστος θα είναι περίπου 2,2 δις. reais το χρόνο. Σε μια όχι και τόσο επιτυχημένη έκφραση χιούμορ, ο απερχόμενος Λούλα επισήμανε γελώντας την κακή του τύχη να φύγει πριν προλάβει την αύξηση. Ωστόσο αντίθετη γνώμη έχει η κοινή γνώμη στη Βραζιλία. «Αστειεύονται με τα χρήματά μας» θα γράψει σ’ ένα πρωτοσέλιδο τίτλο μια εφημερίδα. Στα αεροδρόμια πάλι, διαδηλωτές, ύψωσαν πανό που ρωτούσαν γιατί οι πολιτικοί μπορούν να απολαμβάνουν υψηλές αυξήσεις στις αμοιβές, ενώ οι εργαζόμενοι όχι.

Μέση Ανατολή: Ο επόμενος πόλεμος;

Η αδυναμία του προέδρου Μπαράκ Ομπάμα να σταματήσει τον εποικισμό στη Δυτική Όχθη και την Ιερουσαλήμ δείχνει τη μεροληψία της Ουάσιγκτον. Επιβεβαιώνει την έλλειψη σοβαρής δέσμευσης των Ηνωμένων Πολιτειών για να επιβληθεί η ειρήνη στην ισραηλινο-παλαιστινιακή αντιπαράθεση. Ο κίνδυνος είναι μεγάλος, έτσι ώστε αυτή η «μη ειρήνη» να μετατραπεί σε ανοιχτή σύγκρουση, με την αβεβαιότητα, πού μπορεί να ξεσπάσει ο επόμενος πόλεμος: στη Γάζα, τον Λίβανο ή με το Ιράν;

Η άρνηση του Τελ Αβίβ να δεχθεί την πρόταση του προέδρου Μπαράκ Ομπάμα να παγώσουν για τρεις μήνες οι εποικισμοί στη Δυτική Όχθη (όχι στην Ανατολική Ιερουσαλήμ), σε αντάλλαγμα για τις υποσχέσεις άνευ προηγουμένου, όπως επισήμανε και ο Τόμας Φρίντμαν ( "Reality Check" , New York Times, 11 του Δεκέμβρη του 2010), δεν επιβεβαίωσε μόνο την αδυναμία του Προέδρου Ομπάμα να ασκήσει σοβαρή πίεση στο Ισραήλ, αλλά έδειξε ότι και ο όποιος συμβιβασμός απορρίφθηκε από το Νετανιάχου. Φυσικά και αυτός, όπως και οι προκάτοχοί του, ισχυρίζεται ότι θέλει την ειρήνη, αλλά με βάση την ταπεινωτική «ειρήνη» που επιβλήθηκε από τους νικητές, μια ειρήνη με βάση την άρνηση των βασικών δικαιωμάτων των Παλαιστινίων.

Κατά τη διάρκεια των μυστικών διαπραγματεύσεων με τους Παλαιστινίους στη διάρκεια του έτους που μόλις έληξε, ο κ. Νετανιάχου επανέλαβε ότι οποιαδήποτε συμφωνία θα απαιτούσε την αποδοχή από τους Παλαιστινίους της «έννοιας της ασφάλειας» του Ισραήλ, πράγμα που σημαίνει, μεταξύ άλλων, τη συναίνεση για την παρουσία των ισραηλινών στρατευμάτων στα Ιορδάνη ποταμό και κατά μήκος του «τοίχου του απαρτχάιντ» (από την πλευρά των Παλαιστινίων φυσικά), καθώς και τη συνεχιζόμενη κατοχή ενόςσημαντικού μέρους της Δυτικής Όχθης (Dan Ephron, " 16 ώρες το Σεπτέμβριο " , Newsweek , 11 Δεκεμβρίου 2010).

Αυτή η λογική ωθεί τον ισραηλινό στρατό στην επεξεργασία σχεδίων για νέους πολέμους που στηρίζονται στην «έννοια της ασφάλειας», που σημαίνει ότι όλοι εκείνοι που αρνούνται την κυριαρχία του Τελ Αβίβ στην περιοχή είναι "τρομοκράτες" που πρέπει να εξαλειφθούν. Δεν υπάρχει άλλη χώρα, ούτε οι ΗΠΑ που να έχει μια τέτοια προσέγγιση της έννοιας της ασφάλειας. Και αυτό καθιστά το Ισραήλ ένα μόνιμο έμπορο πολέμου. Ποιες θα είναι, λοιπόν, οι επόμενες κινήσεις;

Γάζα; Πριν από δύο χρόνια, τα τανκς και τα ισραηλινά μαχητικά αεροπλάνα μετέτρεψαν σε τέφρα εκατοντάδες κτιρίων και προχώρησαν στη δολοφονία εκατοντάδων αμάχων, ένα γεγονός που ο Γκολντστόουν αποκαλεί «εγκλήματα πολέμου» και πιθανώς «εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας" . Ωστόσο, η Χαμάς εξακολουθεί να βρίσκεται σταθερά στην εξουσία. Τι θα γίνει, λοιπόν, άμεσα σ’ αυτή την περιοχή;

Σχετικά με το Λίβανο. Τον Ιούλιο-Αύγουστο του 2006, ο ισραηλινός στρατός απέτυχε στην προσπάθειά του να εξαλείψει τη Χεζμπολάχ, αλλά κατάφερε να καταστρέψει τη χώρα, περιφρονώντας το διεθνές δίκαιο. Τριάμιση χρόνια αργότερα, η οργάνωση είναι πιο ισχυρή από ποτέ και δεν αποκλείεται μια μεγάλη επιχείρηση η οποία μπορεί να οδηγήσει στην κατοχή τμήματος του Λιβάνου (βλ. Anshel Pfeffer, Haaretz , 19 Δεκεμβρίου του 2010).

Ο πρόεδρος του Ιράν, Αχμαντινετζάντ, επισκέπτεται θριαμβευτικά - και λίγο θεατρικά - το Λίβανο.

Σχετικά με το Ιράν; Με τον κίνδυνο να προκαλέσει μείζονα σύγκρουση που θα εκτεινόταν από το Ιράκ στο Λίβανο, από την Παλαιστίνη στο Αφγανιστάν;

Κανείς δεν μπορεί να πει, αλλά στη Μέση Ανατολή, η έλλειψη της ειρήνης οδηγεί αναπόφευκτα σε πόλεμο ...

Σε αντίθεση, όμως, με το 1973, το Ισραήλ αν προχωρήσει σε άμεση σύγκρουση, θα αντιμετωπίσει όχι μόνο πολύ πιο αποτελεσματικούς αντιπάλους, αλλά, όπως επισημάνθηκε από την Ισραηλινή ειρηνίστρια Uri Avnery ( Gush Shalom, 18 Δεκεμβρίου 2010), και την αυξανόμενη εχθρότητα της παγκόσμιας κοινής γνώμης. Δείγματα αυτών των τάσεων είναι η αναγνώριση του κράτους της Παλαιστίνης στα σύνορα του 1967 από τη Βραζιλία, τη Βολιβία, την Αργεντινή, ή η επιστολή των 26 πρώην ηγετών της Ευρώπης (Κρις Πάτεν, Τζουλιάνο Αμάτο, Φελίπε Γκονζάλες, Λιονέλ Ζοσπέν, Ρομάνο Πρόντι Χαβιέ Σολάνα, κα -.), που καλούσαν την ΕΕ να επιβάλει κυρώσεις εάν, μέχρι την άνοιξη, η ισραηλινή κυβέρνηση δεν αλλάξει πολιτική.

Η οργάνωση Human Rights Watch δημοσίευσε έκθεση στις 19 Δεκέμβρη ("Ισραήλ / Δυτική Όχθη: διαχωρισμένη και άνιση» ), η οποία τονίζει ότι οι Παλαιστίνιοι είναι θύματα συστηματικών διακρίσεων και καλεί την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών να μειώσει κατά περισσότερο από 1 δισεκατομμύριο δολάρια την ετήσια βοήθειά της στο Ισραήλ (το ισοδύναμο των ισραηλινών επενδύσεων για τους εποικισμούς).

«Όχι πόλεμος, όχι ειρήνη» είναι η συνήθης κατάσταση των σχέσεων μεταξύ του Ισραήλ και των γειτόνων του στη Μέση Ανατολή. Αλλά κάθε φορά που μια ειρηνευτική προσπάθεια αποτυγχάνει η ειρήνη γίνεται ακόμη πιο εύθραυστη ενώ ο κίνδυνος του πολέμου αυξάνεται. Από την άποψη αυτή το 2011 – εκτός αν αναληφθεί κάποια αποφασιστική δράση - μπορεί να αντικρύσει έναν ακόμη πιο καταστροφικό πόλεμο στην περιοχή σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.

Εν κατακλείδι, η Avnery σημειώνει ότι η υποστήριξη των ΗΠΑ προς το Ισραήλ είναι μια υποβοηθούμενη αυτοκτονία. "Εκείνους που θέλουν να καταστρέψουν οι θεοί πρώτα τους τρελαίνουν. Ας βρούμε τα λογικά μας, πριν είναι πολύ αργά. "

Ο θρίαμβος του Πούτιν.

Ή η ρωσική άρκτος στον αστερισμό του Πούτιν

Η πρόσφατη καταδίκη του μεγιστάνα Χοντορκόβσκι και του συνεταίρου του στη γιγάντια εταιρεία πετρελαίου Λούκοζ αποτελεί, σύμφωνα με διεθνείς εκτιμήσεις, μια σημαντική νίκη του Πούτιν και σηματοδοτεί το γεγονός ότι παραμένει κυρίαρχος του πολιτικού – και όχι μόνο – παιχνιδιού στη Ρωσία.

Ο Χοντορκόβσκι, χαρακτηριστικός εκπρόσωπος της νέας ρωσικής οικονομικής ολιγαρχίας, που προέκυψε εν μια νυκτί μετά την κατάρρευση της Σοβιετικης Ένωσης, αρχικά συνοδοιπόρος του Πούτιν και της νέας πολιτικής γραφειοκρατίας, ήρθε αργότερα σε σύγκρουση μαζί του.

Σε μια πρώτη δίκη καταδικάστηκε για φοροδιαφυγή σε φυλάκιση επτά ετών. Ενώ ολοκλήρωνε την ποινή του, οδηγήθηκε σε νέα δίκη με την κατηγορία ότι είχε κλέψει όλο το πετρέλαιο της εταιρείας του. Η νέα ποινή που του επιβλήθηκε ήταν η πιο αυστηρή – νέα φυλάκιση 14 ετών.

Ξένοι παρατηρητές επισημαίνουν ότι αυτό αποτελεί προσωπική νίκη του Πούτιν, καθώς, όπως επισημαίνουν, η όλη μεθόδευση και διαδικασία της δίκης φέρνει τη δική του σφραγίδα.

Το πολιτικό σημαινόμενο είναι ότι ο Πούτιν θα συνεχίσει να έχει το κεντρικό ρόλο στην πολιτική σκηνή της Ρωσίας και τη νέα περίοδο ακόμη και μετά τις προσεχείς προεδρικές εκλογές το 2012.

Μιας Ρωσίας που διεκδικεί ένα νέο στρατηγικό ρόλο αποτελώντας ταυτόχρονα και μια ενεργειακή υπερδύναμη.

Μιας Ρωσίας ακόμη που οι πολιτικοί της θεσμοί είναι σαθροί και όπου οι σχέσεις της οικονομικής ολιγαρχίας με την πολιτική γραφειοκρατία παραμένουν ισχυροί και καθοριστικοί.

Μιας Ρωσίας ακόμη όπου αυξάνεται και πληθύνεται η διαφθορά η οποία μάλλον είναι και η κύρια πηγή εξουσίας στο εποικοδόμημά της.

Από το 1999, οπότε η τιμή του πετρελαίου, άρχισε να αναρριχάται, η κυρίαρχη φράση στη Ρωσία είναι «δισεκατομμύρια» και εκείνο που κυριαρχεί είναι το «πνεύμα του χρήματος».

Λίγο πριν από τη σύλληψη του Χοντορκόβσκι η κρατική διαφθορά υπολογιζόταν στα 30 δις. δολάρια ή περίπου στο 10% του ΑΕΠ. Μετά το 2005, σύμφωνα με διάφορα ινστιτούτα, είχε αυξηθεί στα 300 δις δολάρια ή στο 20% του ΑΕΠ.

Η οικονομία της Ρωσίας αναπτύσσεται με κάτι λιγότερο από 4% το χρόνο. Αυτό θα ήταν αξιοσημείωτο σε πολλές δυτικές χώρες, αλλά όπως παρατηρεί ο οικονομικός και πολιτικός αναλυτής Kirill Rogov, δεν είναι αρκετό για να συντηρήσει το πολιτικό status quo. Ενώ, σύμφωνα με άλλους, καθώς η χώρα διαιρείται σε φίλους του Πούτιν και σε οποιοδήποτε άλλον» η σύγκρουση είναι αναπόφευκτη.

Αφρική – μια ήπειρος σε διαρκή αναταραχή

Η Ακτή Ελεφαντοστού δείγμα για την τύχη ολόκληρης της ηπείρου.

Σύμφωνα με το Foreign Policy, η άρνηση του Laurent Gbagbo, του πρώην προέδρου, που ηττήθηκε στις εκλογές του Νοεμβρίου, να παραδώσει την εξουσία, συνιστά μια κρίση όχι μόνο γι’ αυτή τη χώρα, αλλά τελικά είναι η ώρα της αλήθειας για ολόκληρη την ήπειρο.

Έξι βδομάδες μετά τις εκλογές ο Gbagbo συνεχίζει να κατέχει το προεδρικό μέγαρο, ερχόμενος σε σύγκρουση με τον ΟΗΕ, τη διεθνή κοινότητα αλλά και άλλες αφρικανικές χώρες.

Η Αφρική είναι η περιοχή αυτού του φαινομένου που ο Fareed Zakaria έχει αποκαλέσει «ανελεύθερες δημοκρατίες»: κράτη στα οποία τύραννοι και αυταρχικοί ηγέτες κυνικά εκμεταλλεύονται τα τυπικά γνωρίσματα της δημοκρατίας για να κερδίσουν τη λαϊκή υποστήριξη και να κυβερνήσουν έπειτα με ελάχιστη προσήλωση στη δημοκρατική νομιμότητα. Διάφοροι αφρικανοί ηγέτες συστηματικά καταπατούν τα συντάγματα των κρατών τους ώστε να παραμείνουν στην εξουσία (Κένυα), δολοφονούν αντιπάλους και τρομοκρατούν την αντιπολίτευση (Ζιμπάμπουε) και απειλούν ακόμη να σκοτώσουν τους ίδιους τους ψηφοφόρους (Λιβερία).

Σίγουρα υπάρχουν και εξαιρέσεις – π.χ. Νότια Αφρική κα. Γενικότερα όμως η ήπειρος δοκιμάζεται οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά και απειλείται από μια σειρά ανθρωπιστικών και άλλων κρίσεων.

Προς στιγμή αναφέρονται περί του; 10.000 πρόσφυγες από την Ακτή Ελεφαντοστού στη Λιβερία και γύρω στους 2500 εκτοπισμένους.

Οι εκκλήσεις να βρεθεί άμεσα λύση δεν έχουν δώσει μέχρι τώρα αποτέλεσμα.

Αλγερία και Τυνησία – απεργίες, συγκρούσεις και ξεσηκωμός της νεολαίας

Βορειότερα, στις χώρες του Μαγκρέμπ – ειδικά στην Αλγερία και στην Τυνησία επικρατεί αναβρασμός.

Στην Αλγερία σε πολλές πόλεις –Αλγέρι, Οράν, που επεκτάθηκαν και στην περιοχή της Καβυλίας – υπήρξαν συγκρούσεις νέων με δυνάμεις της αστυνομίας εξαιτίας της μεγάλης αύξησης στις τιμές των τροφίμων.

Στην Τυνησία υπήρχαν διαδηλώσεις και συγκρούσεις για το πρόβλημα της ανεργίας αλλά και του υψηλού κόστους ζωής πρωτοφανούς για τα τελευταία είκοσι χρόνια.

Στο Νότιο Σουδάν, η νεότερη πρωτεύουσα στον κόσμο;

Στις 9 Ιανουαρίου, το νότιο Σουδάν ψηφίζει αν θα ανακηρυχτεί σε ανεξάρτητο κράτος. Αν, τελικά, το βόρειο με το νότιο Σουδάν χωριστούν, όπως περιμένουν πολλοί διεθνείς αναλυτές, τότε η Τζούμπα θα γίνει η νεότερη πρωτεύουσα στον κόσμο.

Τώρα, αν αυτό είναι και η λύση στα προβλήματα αυτής της πολύπαθης περιοχής, αυτό είναι ένα άλλο ζήτημα.

Στη Γκάνα

Μια νέα, 13 χρονών, άφησε την αγροτική της περιοχή και το σπίτι της για να εργαστεί σαν ένας μεταφορέας στο δρόμο, στην πόλη προκειμένου να κερδίσει κάποια χρήματα για να μπορέσει να παρακολουθήσει το σχολείο της. Μακριά από την οικογένειά της παραμένει εκτεθειμένη στην οικονομική και σεξουαλική εκμετάλλευση.

Οι πλημμύρες στην Αυστραλία

Μοιάζει με «μια κλειστή θάλασσα," δήλωσε ο Πρωθυπουργός του Queensland. Οι πλημμύρες που έπληξαν το βόρειο-ανατολική Αυστραλία είναι οι χειρότερες των τελευταίων πενήντα ετών.

Κάλυψαν έκταση μεγαλύτερη από τη Γαλλία και τη Γερμανία.

Χιλιάδες κάτοικοι εγκατέλειψαν τα σπίτια τους κάτω από την απειλή, και η τοπική οικονομία έχει πληγεί σοβαρά. Τα πλημμυρισμένα ορυχεία άνθρακα, οι σιδηροδρομικές εμπορευματικές μεταφορές διαταράχθηκαν σημαντικά. Οι αρχές προωθούν ένα νομοσχέδιο με περισσότερα από ένα δισ. δολάρια Αυστραλίας (765 εκατ. ευρώ) για την αντιμετώπιση των ζημιών.

Η Ευρώπη στη δίνη της οικονομικής κρίσης

Η αυγή του νέου χρόνου βρίσκει την Ευρωπαϊκή Ένωση σε σοβαρή δοκιμασία.

Η μια μετά την άλλη οι χώρες επιβάλλουν σκληρές περιοριστικές πολιτικές λιτότητας.

Κάποιοι από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού έσπευσαν να διαπιστώσουν:

Το Ευρώ είναι νεκρό.

Για να προσθέσουν ότι «όμως, αν οι ευρωπαίοι ηγέτες παίξουν τα χαρτιά τους σωστά, τότε αυτό θ’ ανθίσει ξανά»

Η εικόνα που ακολουθεί είναι στη γνωστή λογική των PIIGS, του "καθόλου" ρατσιστικού και απαξιωτικού χαρακτηρισμού που έχει υιοθετηθεί από ορισμένους κύκλους.

Κατά τα άλλα πολλά και διάφορα σχόλια καταγράφονται στο διεθνή τύπο τόσο για την Ελλάδα όσο και για άλλες χώρες που αντιμετωπίζουν πρόβλημα.

Όπως: « Με συνέντευξή της η Γαλλίδα υπ. Οικονομικών Κριστίν Λαγκάρντ προσπαθεί να διασκεδάσει τα σενάρια που αναζωπυρώνονται στους επενδυτικούς κύκλους του Λονδίνου για χρεοκοπία της Ελλάδας μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια.

Ενδεικτικό του ελλείματος αξιοπιστίας των περιφερειακών χωρών της ευρωζώνης είναι πως σύμφωνα με τον Δείκτη CDS της Μάρκιτ και της SovX, χώρες της ανατολικής Ευρώπης, όπως η Ουγγαρία και η Ουκρανία, χαρακτηρίζονται επενδυτικά πιο ασφαλείς απ ότι η Ελλάδα, η Ιρλανδία και η Πορτογαλία. Επιχειρώντας να διασκεδάσει τις εντυπώσεις για νέες επιθέσεις κατά του ευρώ, η υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας, Κριστίν Λαγκάρντ, σε συνέντευξή της στην τηλεόραση του BBC επιμένει πως η Ελλάδα θα διαψεύσει τις Κασσάνδρες»

Την ίδια στιγμή το 50% των Γερμανών επιθυμεί την επιστροφή στο μάρκο. Ο λόγος είναι ότι οι πολλοί Γερμανοί φοβούνται ότι η Γερμανία θα επωμισθεί τελικά το μεγαλύτερο μέρος του κόστους σωτηρίας των υπερχρεωμένων χωρών της ευρωζώνης.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα στο γερμανικό τύπο «Το κόστος της επιστροφής στο μάρκο μοιάζει στους Γερμανούς πολίτες περιορισμένο σε σύγκριση με τα χρήματα που θα κληθούν να καταβάλουν, αν η Πορτογαλία και η Ισπανία ακολουθήσουν τη μοίρα της Ελλάδας και της Ιρλανδίας. Μέχρι σήμερα η Γερμανία έχει διαθέσει στο μηχανισμό στήριξης 30 δις ευρώ. Οι Γερμανοί φοβούνται ότι ο μηχανισμός στήριξης είναι στην ουσία βαρέλι χωρίς πάτο. Όμως μια επιστροφή στο γερμανικό μάρκο θα είχε συνέπειες στην διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, παραδέχεται ο καθηγητής Φόλκερ Νιτς: «Το ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα δεν ήρθε μόνο του. Ήταν αποτέλεσμα μακράς διαδικασίας, πολιτικών προσεγγίσεων και δημιουργίας μιας ενιαίας εσωτερικής αγοράς. Αν διαλυθεί η ευρωζώνη, αν απεμπολήσουμε το ευρώ, τότε η διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης θα παγώσει».

Η χρονιά που μόλις ξεκίνησε είναι αναμφίβολα ζωτικής σημασίας για το μέλλον του ευρώ και της ευρωζώνης. Το 2011 οι δανειακές ανάγκες των χωρών της ευρωζώνης θα ξεπεράσουν τα 550 δις ευρώ. Την ίδια ώρα τα πακέτα διάσωσης που αποφασίστηκαν για την Ελλάδα και την Ιρλανδία δεν φαίνεται να εντυπωσίασαν και κυρίως να καθησύχασαν τις αγορές. Αντιθέτως: τα spreads των ομολόγων των "προβληματικών" χωρών ανεβαίνουν συνεχώς. Και το ερώτημα που κυριαρχεί είναι, ποιό θα είναι το επόμενο θύμα;

"Υψηλότατο το χρέος των ιδιωτών"

Βέβαιος ότι η Πορτογαλία θα είναι η επόμενη χώρα που θα προσφύγει στο μηχανισμό στήριξης εμφανίζεται ο επικεφαλής οικονομολόγος της Deutsche Bank Τόμας Μάγερ. Όπως εξηγεί σε συνέντευξη που παραχώρησε στη Deutsche Welle:

"Θα ήταν ψευδαίσθηση, εάν πιστεύαμε ότι επήλθε ηρεμία. Διανύουμε ένα πολύ σημαντικό τρίμηνο, όπου θα έχουμε εξελίξεις. Χώρες της ευρωζώνης πρέπει να αναχρηματοδοτήσουν το χρέος τους, οι τράπεζες θέλουν να πλησιάσουν τις αγορές και οι επιχειρήσεις να επενδύσουν. Θα είναι ένα δύσκολο τρίμηνο. Ένας οφειλέτης με μη ικανοποιητική φερεγγυότητα θα αντιμετωπίσει σε αυτό το πεδίο σημαντικές δυσκολίες. Πιστεύω ότι οι Πορτογάλοι θα δυσκολευτούν να αποφύγουν τον μηχανισμό στήριξης".

Κατά τα άλλα η Ευρώπη συναντά το νέο χρόνο με ένα νέο διατροφικό σκάνδαλο.

Χθες έγινε γνωστό ότι τα πρώτα ύποπτα δείγματα με αυξημένες ποσότητες διοξίνης σε λιπαντικές ουσίες στην εταιρία Harles und Jentsch ανακαλύφθηκαν τον περασμένο Μάρτιο. «Εάν επιβεβαιωθούν οι υποψίες ότι η εταιρία γνώριζε εδώ και μήνες για τις αυξημένες ποσότητες και δεν ενημέρωσε παρόλα αυτά τις αρχές, τότε αυτό είναι εγκληματικό και τελείως ανεύθυνο», δήλωσε η υπουργός αρμόδια για την Προστασία των Καταναλωτών Ίλζε Άιγκνερ.

Ιδιωτικό εργαστήριο είχε πάρει στις 19 Μαρτίου του 2010 δείγματα από την εν λόγω εταιρία διαπιστώνοντας ότι οι ποσότητες διοξίνης ήταν τουλάχιστον διπλάσιες από τα επιτρεπτά όρια. Αυτό σημαίνει ότι ζωοτροφές που παρασκευάστηκαν από την εταιρία με μολυσμένο με διοξίνη λίπος κυκλοφορούν στο εμπόριο ήδη εδώ και 10 μήνες, σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες της Hannoversche Allgemeine Zeitung που επικαλείται στοιχεία του υπουργείου Γεωργίας του κρατιδίου Σλέσβικ - Χόλσταϊν στο Κίελο. Σύμφωνα με εκπρόσωπο του υπουργείου ωστόσο, το υπουργείο ενημερώθηκε για το θέμα στις 27 Δεκεμβρίου. Το ύποπτο δείγμα, σύμφωνα με τον ίδιο, προέρχεται από εσωτερικό έλεγχο της επιχείρησης. Τα αποτελέσματα δεν διαβιβάστηκαν στο αρμόδιο υπουργείο.

Εν τω μεταξύ όπως γνωστοποίησε η Κομισιόν, με τα μολυσμένα αυγά που εξήχθησαν στην Ολλανδία παρασκευάστηκαν προϊόντα, όπως μαγιονέζα και προϊόντα άρτου, τα οποία έχουν διακινηθεί στο μεταξύ στη Μεγάλη Βρετανία και οι βρετανικές αρχές προσπαθούν να εντοπίσουν τώρα αυτά τα προϊόντα προκειμένου να τα αποσύρουν από την αγορά.

Στη Γερμανία 4709 μονάδες εκτροφής χοίρων και πουλερικών έχουν ήδη κλείσει. Μέχρι νεωτέρας οι επιχειρήσεις αυτές δεν επιτρέπεται να τροφοδοτούν με προϊόντα την αγορά. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Γερμανικού Συνδέσμου Αγροτών Γκερντ Σόνλαϊτνερ, οι ζημίες για τους συγκεκριμένους αγρότες ανέρχονται στα 40 – 60 εκατομμύρια ευρώ την εβδομάδα. Ο ίδιος τόνισε ότι ο σύνδεσμος θα διεκδικήσει αποζημιώσεις από τις εταιρίες παρασκευής ζωοτροφών.

Στοπ σε εισαγωγές γερμανικού κρέατος

Η Νότιος Κορέα επέβαλε, ως πρώτη χώρα, απαγόρευση στις εισαγωγές γερμανικού χοιρινού κρέατος. Στο μεταξύ βρετανικά σούπερ μάρκετ αποσύρουν από τα ράφια προϊόντα που πιθανώς έχουν παρασκευαστεί με γερμανικά αυγά που ενδέχεται να είναι μολυσμένα με την καρκινογόνα ουσία. Όπως υπολογίζεται έως και 150.000 τόνοι ζωοτροφών ενδέχεται να έχουν μολύνει με διοξίνη τεράστιες ποσότητες αυγών, πουλερικών και χοιρινού κρέατος στη Γερμανία.

Α … και κάποιος πολιτικός μπήκε φυλακή

Στη Βρετανία ο David Chaytor, τιμωρήθηκε με φυλάκιση 18 μηνών για παράνομα έξοδα, ύψους κάτι περισσότερο από 20.000 λίρες.

( Σιγά το ποσό θα λέγαμε εδώ στην Ελλάδα).

Έλα, όμως, που γίνονται και αυτά.

Άντε και στα δικά μας.

Και για να αλλάξουμε κάπως θεματολογία ας δούμε και μερικά άλλα ζητήματα

Οι γυναίκες … στην εξουσία;

Ενώ είναι πραγματικότητα ότι περισσότερο από 75% των μελών των κοινοβουλίων παγκοσμίως αποτελούνται κατά ¾ από άνδρες, τα τελευταία χρόνια ορισμένες γυναίκες έχουν αναλάβει πολύ υψηλές θέσεις εξουσίας. Η πιο πρόσφατη όπως ήδη αναφέραμε είναι η Ντίλμα Ρούσεφ η οποία εκλέχτηκε η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της Βραζιλίας. Πρόκειται να συναντήσει ορισμένες άλλες παρουσίες που κατέχουν εξίσου σημαντικές ευθύνες.

Τώρα η πρώτη εικονιζόμενη … αφήστε καλύτερα …

Βέβαια, υπάρχουν και άλλες - η πρωθυπουργός της Αυστραλίας, η πρωθυπουργός της Ισλανδίας ή η Πρόεδρος της Λιβερίας.

Επίδειξη … μόδας στη Μογγολία

Μοντέλα σε επίδειξη μόδας του οίκου Gucci, σε μια χώρα που ψάχνει την ταυτότητά της.

Ένας κόσμος που γερνάει

Πολύ μακριά από μια νεανική έκρηξη, ο σύγχρονος κόσμος φαίνεται να γερνάει όλο και ταχύτερα.

Ο παγκόσμιος πληθυσμός «γκριζάρει» σε ποσοστά ιδιαίτερα σημαντικά. Ένα γεγονός που ήδη καταγράφει πολλαπλές επιδράσεις απειλώντας να αλλάξει τον κόσμο όπως τον γνωρίζουμε – πολιτικά, οικονομικά, κοινωνικά – και με τρόπους που δεν περιμένουμε.